سرویس سیاسی «فردا»: سیاست تحریمها که از سوی غرب علیه ایران صورت گرفته است، علی رغم فشارهای متعددی که بر ساختارهای مدیریتی و اداره کشور وارد ساخته است اما در نهایت در تغییر راهبرد ایران در مسأله هستهای مؤثر نبوده است. تحریمهایی که به صورت یکجانبه از سوی غرب به ایران وارد آمده است همچنان تغییر بنیادین و اساسی در استراتژی هستهای ایجاد ننموده است. اندیشکده «مرکز بین المللی مطالعات راهبردی» درمقالهای به قلم «مارک فیتزپاتریک»، مدیر برنامههای خلع سلاح و منع گسترش تسلیحات هستهایِ این اندیشکده، مینویسد: « تحریمها تاکنون منجر به ایجاد تغییر در سیاستهای هستهای ایران نشدهاند. دیگر هیچ کس نمیتواند با اطمینان بگوید که تحریمها ایران را وادار به تسلیم شدن خواهند کرد. »
اما ويژگی مهمی که از سوی ایران در روح مذاکرات ایجاد شده است و اکنون میبینیم تأثیرات خود را آرام آرام بروز داده است، رویکرد رهبرانقلاب به مسأله هستهای است. رهبر انقلاب همانقدر که به روشنی و صریحاً از حقوق هستهای ایران سخن میگویند، به همان روشنی نیز سلاحهای هستهای را حرام و ممنوع اعلام کردهاند. ایشان در همین رابطه در سال 88 طی سخنرانی میفرمایند: «بارها ملت ايران و مسئولان اعلام كردهاند كه ما سلاح هستهاى را نميخواهيم؛ اين در سلسلهى نيازها و نظام تسليحاتى ما اصلاً وجود ندارد. ما اعلام كرديم كه استفادهى از سلاحهاى هستهاى از نظر اسلام حرام و ممنوع است. و نگهداشتن او ايجاد يك خطر بزرگ و يك دردسر بزرگ است؛ ما دنبال اين نيستيم و نميخواهيم؛ پول هم بدهند بگويند آقا شما بيایيد اين كار را بكنيد، ملت ايران نميخواهد، مسئولين نميخواهند. اما در عين حال در اين تبليغات چند سالهى مخالفين و غربىها، مىبينيد براى اينكه حرف باطل خودشان، حرف زور خودشان را موجه جلوه بدهند، به جاى اينكه بگويند ايران به دنبال انرژى صلحآميز هستهاى است، ميگويند ايران به دنبال بمب هستهاى است! اين حقكشى نيست؟» شاخصهی
ضدیت با سلاح هستهای امر روشنی است که از بیانات رهبر انقلاب به عنوان سرسلسلهی مدعیات ایران در مسأله هستهای بارز میشود. غرب نیز آرام آرام متوجه شده است که نمیتواند در برابر تاریخ و اذهان جهانیان چنین ويژگی بارزی را ندید بگیرد و از آن عبور کند. دولتهای روبروی ایران در مسأله هستهای، امروز شرایط فعلی را بر این اساس میسنجد و بی شک یکی از مؤلفههای مهم در روند مثبت 1+5 همین نگاه ایران به مسأله سلاح هستهای بوده است. در ابتدای همان مقاله اندیشکده «مرکز بین المللی مطالعات راهبردی» که در بالا ذکر شد، تاکید بر چنین امری مشهود است: «ایران هم اکنون از تسلیحات هستهای برخوردار نیست و شواهدی مبنی بر تصمیمگیری ایران در رابطه با ساخت تسلیحات هسته ای نیز وجود ندارد. علاوه بر این، ارزشهای مذهبی در ایران، مخالف تولید چنین تسلیحاتی هستند.» اما شاخصهی دیگری که از سوی رهبر انقلاب مطرح شده بود، بحثهای مختلفی است که در رابطه با مذاکره با آمریکا در این گیر و دار مطرح میشود. رهبر انقلاب چند روز پیش ابعاد مختلف مذاکره با آمریکا را تشریح کرده و زوایای گوناگون آن را روشن نمودند، اما در بخشی در رابطه با نقش ماجرای هستهای
در این بین اشاره کردند: «همين چند روز قبل از اين، رئيس جمهور آمريكا نطق ميكند و دربارهى مسائل هستهاى ايران جورى حرف ميزند كه انگار اختلاف بين ايران و آمريكا اين است كه ايران ميخواهد سلاح هستهاى درست كند. ميگويد ما تا جائى كه بتوانيم، نميگذاريم ايران سلاح هستهاى درست كند! خب، اگر ما ميخواستيم سلاح هستهاى درست كنيم، شما چطور ميتوانستيد نگذاريد؟ اگر ايران اراده ميكرد كه سلاح هستهاى داشته باشد، آمريكا به هيچ وجه نميتوانست جلوى او را بگيرد. ما نميخواهيم سلاح هستهاى درست كنيم؛ نه به خاطر اينكه آمريكا از اين ناراحت ميشود؛ عقيدهى خود ما اين است. ما اعتقاد داريم كه سلاح هستهاى جنايت بر بشريت است و نبايد توليد شود؛ آنچه هم كه در دنيا هست، بايد محو شود و از بين برود؛ اين عقيدهى ماست، به شما ربطى ندارد. اگر ما اين عقيده را نداشتيم و تصميم ميگرفتيم سلاح هستهاى درست كنيم، هيچ قدرتى نميتوانست جلوى ما را بگيرد؛ همچنان كه در جاهاى ديگر هم نتوانستند بگيرند: در هند نتوانستند، در پاكستان نتوانستند، در كرهى شمالى نتوانستند. آمريكایىها مخالف هم بودند، اما آنها هم سلاح هستهاى درست كردند. اينكه
ميگويند «ما نميگذاريم ايران سلاح هستهاى درست كند»، يك تقلب در حرف زدن است. مگر بحث سر سلاح هستهاى است؟ در قضيهى هستهاى ايران، بحث بر سر سلاح هستهاى نيست؛ بحث سر اين است كه شما ميخواهيد جلوى حق قطعى و مسلّم ملت ايران را - كه غنىسازى هستهاى و استفادهى صلحآميز از توان داخلى خود ملت ايران است - بگيريد. البته اين را هم نميتوانيد و ملت ايران آنچه را كه حق خودش است، انجام خواهد داد.» همانطور که در بالا آمد، رهبر انقلاب در اینجا نیز بر عدم خواست ایران بر ایجاد سلاحهای هستهای تاکید میکنند و البته این خواست را بر اساس اعتقادات نظام جمهوری اسلامی میدانند و نه به دلیل فشار غرب و آنچه آمریکا از آن دم میزند. ويژگی مهم دیگری که از بیانات رهبری روشن میشود، همین است که آمریکا در تلاش است تا حق مسلم ایران در ماجرای هستهای را به سلاح هستهای گره بزند و البته آنچنان که در نتایج مذاکرات شاهد هستیم این تلاش فرجام موفقی نداشته است و گروه 5+1 به خواست ایران نزدیکتر گشته است. همان طور که در بیانیه جمهوری اسلامی ایران پس از مذکرات آلماتی مطرح شد: « برخی نکات که در این پاسخ مطرح شده نسبت به آنچه در قبل مطرح
می شد واقع بینانه تر بود و سعی شده بود که در برخی موارد به دیدگاه های ایران نزدیک شود که این را مثبت تلقی می کنیم . اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم».
دیدگاه تان را بنویسید