شمار تلفات فاجعه زلزله و سونامی ژاپن پیوسته در حال افزایش است. هنوز آمار دقیقی از تلفات در دست نیست. مقامهای ژاپن شنبه از کشته شدن حداقل یک هزار و ۴۰۰ تن خبر دادهاند، در حالی که رسانههای ژاپنی گزارش دادهاند تنها در سواحل شمال ژاپن در منطقه «میاگی» بیش از ۱۰ هزار تن مفقود شدهاند. در این مناطق امواج سونامی که ارتفاع آنگاه به بیش از هفت متر میرسید، همه اماکن و تاسیسات شهری و روستایی را در هم کوبیده است.
به گزارش سرویس بین الملل «فردا» به نقل از وب سایت دیلی بیست، هماکنون یک میلیون خانه فاقد آب و بیش از چهار میلیون خانه نیز فاقد برق هستند. از توکیو تا مناطق فاجعهزده، فعالیت وسایل حمل و نقل عمومی متوقف شده و تنها خودروهای امدادرسانی اجازه عبور و مرور دارند. به تمامی اینها، باید خطر نشت مواد رادیواکتیو و فاجعه هستهای راکتورهای آسیبدیده را نیز اضافه کرد. گفته شده این زلزله در ۱۴۰ سال اخیر ژاپن بیسابقه بوده است.
در اینجا نگاهی گذرا به بزرگترین و مرگبارترین لرزههای شناخته شده در تاریخ اشاره میکنیم؛
زلزله شانکسی
زلزله شانکسی که به زلزله «هواکانتی» هم معروف شده مرگبارترین زلزله شناخته شده تاریخ است که در نتیجه آن ۸۳۰ هزار تن جان خود را از دست دادند. صبحگاه ۲۳ ژانویه ۱۵۵۶ میلادی این زلزله حدود۵۲۰ مایل از کشور چین را ویران کرده و حدود ۶۰ درصد از جمعیت ۹۷ شهر چین را از میان برد.
یکی از شاهدان عینی این زمینلرزه نوشته است: «کوهها و رودخانهها تغییر مکان دادند و جادهها کاملا ویران شدند. در برخی نقاط زمین به ناگهان بالا آمده و تپههای جدید یا فرورفته و درههایی را ایجاد کرده بود که پیش از این نبود.»
اگرچه ارزیابیها جدیدی در مورد این زمینلرزه انجام شده شده، قدرت آن را حدود ۸ ریشتر اعلام کرده است ـکه در مقایسه با زمینلرزه اخیر شیلی از قدرت کمتری برخوردار بوده ـ اما این زمینلرزه همچنان در مقام سوم فهرست مرگبارترین بلایای طبیعی در تاریخ است.
زمینلرزه تانگشان
اگرچه عدهای میگویند که نسبت به بروز زلزله تانگشان هشدار داده شده بود اما این زمینلرزه که ساعت ۳ و ۴۲ دقیقه بامداد ۲۸ جولای ۱۹۷۶ میلادی به وقوع پیوست، شهروندان چینی را غافلگیر کرد. زمینلرزه تانگشان با قدرت ۷. ۸ ریشتر جان بیش از ۲۴۰ هزار تن را گرفت و کسانی که این فاجعه جان به در برده بودند نیز در شرایطی بسیار اسفباری بدون آب، غذا و برق در تلاش برای زندگی با مرگ دست و پنجه نرم میکردند. همچنین پسلرزهای که بعدظهر ۲۸ جولای روی داد نیز تعداد بیشتری را کشته و تلاش امدادگران برای امداد رسانی را نیز متوقف کرد. این زمینلرزه به یکی از مرگبارترین زلزلهها قرن بیستم شهرت دارد.
زمینلرزه هاییوان شانزدهم دسامبر ۱۹۲۰ میلادی در چین بیش از ۷۳ هزار تن در استان «هاییوان» و در مجموع حدود ۱۲۷ هزار تن در این استان و مناطق اطراف را آن به کام مرگ کشاند. قدرت این زلزله ۷. ۸ ریشتر اعلام شده بود اما منابع خبری چینی شدت آن را ۸. ۵ ریشتر اعلام کردند، زمینلرزهای که تقریبا تمامی منازل در شهرهای «لانگده» و «هویناینگ» را ویران کرده و به هفت استان همجوار «هاییوان» خسارتهای جدی وارد کرد. گفته شده که تاثیر این زمینلرزه در دریاچههای مختلف از جمله دریاچههای نروژ نیز ثبت شد. اگرچه پسلرزههای هاییوان تا سه سال پس از وقوع این زمینلرزه همچنان ادامه داشت اما هرگز به شدت اولیه نبود.
زمینلرزه حلب
زلزله حلب در خط گسل منطقه شمالی سوریه که امروزه به نام حلب شناخته میشود به وقوع پیوست. این زلزله با قدرت ۸. ۵ در مقیاس ریشتر در سال ۱۱۳۸ تا شعاع ۲۰۰ مایلی شهر حلب را لرزاند. بیشترین آسیب در منطقه «حریم» به وقوع پیوسته جایی که صلیبیون قلعههای بزرگی را برای ساخته بودند. گفته شده که در جریان این زمینلرزه تنها در یک مورد ۶۰۰ نگهبان قلعههای صلیبیون کشته شدند.
ساکنان شهر حلب که با وقوع چند پیشلرزه از بروز فاجعه آگاه شده بودند، شهر را ترک کرده و به حومه شهر پناه برده بودند. شدت این زمینلرزه بیش از پیشبینیها بوده و حلب و تمام خانههای آن کاملا ویران شد.
زمینلرزه اقیانوس هند
به عقیده بسیاری زمینلرزههای زیرآب به مراتب خطرناکتر هستند، چرا که آنها میتوانند باعث بروز سونامی و جزر و مدهای شدید میشود؛ دقیقا همان اتفاقی که ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی روی داد، زمانی که اثر زمینلرزه اقیانوس هند به صورت موجهای سهمگین در هند، اندونزی، سریلانکا، تایلند و فراتر از آن بروز کرد.
زمینلرزه اقیانوس هند با قدرت ۹. ۱ و ۹. ۳ در مقیاس ریشتر دومین زمینلرزه بزرگی است که تاکنون گزارش شده است. این زلزله همچنین با ۸ تا۰ ۱ دقیقه زمان بیشترین طولانیترین زمان ارتعاش را داشته است. در ابتدا تعداد قربانیان این زمینلرزه ۱۰۰ هزار تن گزارش شده بود اما نتایج گزارشهای بعدی از مرگ بیش از ۲۳۰ هزار تن در جریان این فاجعه طبیعی خبر میداد.
زمینلرزه هوکایدو
در سال ۱۷۳۰ میلادی زلزلههای با قدرت ۸. ۳ ریشتر «هوکایدو»، دومین جزیره بزرگ ژاپن را لرزاند. این زمینلرزه ویرانیهای بسیاری را به بار آورد و حدود ۱۳۷ هزار قربانی داشت. جزیره هوکایدو در سال ۲۰۰۳ میلادی نیز زمینلرزه مشابه را تجربه کرد که البته به شدت زلزله پیشین نبود.
زمینلرزه عشقآباد
زلزله ۷. ۳ ریشتری که ششم اکتبر ۱۹۴۸ میلادی «عشقآباد»، پایتخت ترکمنستان را به لرزه درآورد تقریبا تمام ساختمانهای آجری آن را ویران و حتی سازههای بتنی را نیز به شدت تخریب کرد. در جریان این زمینلرزه قطارها از خط خارج شده و لرزههای آن از مرزهای ترکمنستان فراتر رفته و در دره گز در ایران نیز احساس شد.
دولت ترکمنستان آمار رسمی قربانیان این زمینلرزه را ۱۱۰ تا ۱۷۶ هزار تن اعلام کرد. در این واقعه، مادر و دو بردار «صفر مراد نیازف»، رئیسجمهوری سابق ترکمنستان نیزکشته شدند.
زمینلرزه گریتکانتو
زمینلرزه ۱۹۲۳ میلادی گریت کانتو در جزیره «هانشو» ویرانیهای گستردهای را در شهرهای «توکیو» و «یوکوهاما» به بار آورده و باعث آتشسوزیهای بزرگی شد بهطوری که در جریان این بلای طبیعی بیش از ۱۴۲ هزار تن کشته شدند. با این حال آنچه این واقعه را به یاد ماندنی کرده است، شایعاتی است که پس از وقوع زلزله مبنی بر غارت اموال قربانیان توسط کرهایها و چاههای آب مسمومی است منجر به مرگ بیش از دو هزار ۵۰۰ مهاجر غیرژاپنی شد.
زمینلرزه هائیتی
مهیبترین و مخربترین زلزله ۲۰۰ سال گذشته هائیتی و دو سال گذشته جهان زلزله هفت ریشتری هاییتی بود که حدود ۲۰۰ هزار کشته برجای گذاشت. سازمان ملل متحد این زمینلرزه را بدترین فاجعهای خوانده است که تا سال ۲۰۱۰ مردمان این بخش از کره خاکی را دامنگیر خود خواهد کرد.
گفته شده آنچه کمکها را در هائیتی دشوار میکرد آسیب دیدن ساختارهای مدیریت این کشور است که استفاده از کمکهای خارجی را نیز با مشکل روبهرو کرد.
دیدگاه تان را بنویسید