طغیانی: یارانه را از کاغذ به سمت خرید کتاب ببریم

مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان و سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در جریان بازدید از سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به تسهیلاتی که برای دسترسی بیشتر مردم به کتاب در بودجه سنواتی پیش‌بینی شده، عنوان کرد: اصل موضوع بن کتاب، در بودجه موجود است و از طرفی ردیف‌های جداگانه هم برای کاغذ و هم برای ترویج کتاب و کتابخوانی در بودجه مشخص است. علاوه بر این رویدادهای فرهنگی شامل جشنواره فیلم، نمایشگاه کتاب، جشنواره موسیقی و این قبیل برنامه‌ها ردیف‌های مشخصی در سال‌های مختلف به عنوان زیر ردیف در بودجه داشته‌اند.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس درباره پیشنهاد و درخواست معاون فرهنگی وزارت ارشاد و رئیس نمایشگاه کتاب تهران مبنی بر اختصاص یک ردیف بودجه مستقل برای نمایشگاه کتاب در بودجه عنوان کرد: در دو سال اخیر سیاست سازمان برنامه و بودجه در تدوین برنامه بودجه به درخواست خود دستگاه‌ها، تجمیع بود؛ استدلال هم بر این بود که اگر ردیف تفکیکی برای یک رویداد یا بخش تعریف کنیم، ممکن است وزارت ارشاد بخواهد در آن رویداد بیشتر یا کمتر خرج کند و دچار مشکل می‌شود؛ بنابراین بهتر است ردیف‌ها را تجمیعی در نظر بگیریم.

بودجه تجمیعی برای انعطاف هزینه‌کرد دستگاه‌ها درخواست شد

طغیانی توضیح داد: مثلا یک بودجه تجمیعی برای معاونت فرهنگی وزارت ارشاد اختصاص و اجازه دهیم با یک‌سری اهداف مشخص که یکی از آن‌ها نمایشگاه کتاب است،  متناسب با برنامه خود هزینه کند؛ بنابراین این اتفاق به نوعی با درخواست خود دستگاه‌ها و برای انعطاف هزینه‌کرد افتاده است.

وی تصریح کرد: اگر دستگاه متولی – وزارت ارشاد- با سازمان برنامه به توافق برسند که در مورد نمایشگاه کتاب، جشنواره فیلم و یا هر رویداد فرهنگی دیگری لازم است ردیف بودجه جدا باشد و از ذیل دستگاه وزارتخانه بیرون بیاید، ما در مجلس همراهیم و مشکلی نداریم.

ظرفیت‌های اقتصادی پیرامون رویدادهای فرهنگی استفاده نشده است

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید بر اینکه با اختصاص ردیف بودجه مستقل برای نمایشگاه کتاب منعی نداریم، تصریح کرد: البته واقعیت این است که حول رویدادهای فرهنگی بزرگ کشور مانند نمایشگاه کتاب تهران یا جشنواره‌های مختلف، می‌تواند یک ظرفیت اقتصادی خوب شکل بگیرد و همیشه این پرسش مطرح است که آیا از ظرفیت‌های اقتصادی پیرامون این رویدادها فرهنگی به‌خوبی استفاده می کنیم یا خیر؟

نمایشگاه کتاب باید بتواند روی پای خودش بایستد

طغیانی با اعلام اینکه معتقدم به خوبی از ظرفیت‌های اقتصادی پیرامون رویدادهای فرهنگی استفاده نمی‌کنیم، اضافه کرد: واقعیت این است که نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بزرگ‌ترین رویداد نشر کشور، به جز بحث بن و کمک‌هزینه برای خرید که هزینه‌بر است و بحثی هم در آن نیست، باید بتواند روی پای خودش بایستد، هزینه‌های خود را تامین کند و حتی منفعتی برای وزارتخانه فرهنگ و ارشاد هم داشته باشد که بتواند درآمد اختصاصی داشته باشد.

وی با اشاره به بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب عنوان کرد: همه این افرادی که در رفت‌و‌آمد هستند، مخاطب این نمایشگاه و خریدار خدمت نمایشگاه کتاب هستند و در فضای فرهنگی هزینه می‌کنند؛ بنابراین نمایشگاه کتاب یک رویداد فرهنگی بزرگ و مفید برای جامعه است؛ در راستای همین اهمیت اولاً ما از اینکه در این فضا هزینه کنیم، حرفی نداریم. دوماً اگر وزارت ارشاد بخواهد ردیف بودجه نمایشگاه کتاب را در بودجه سنواتی جدا کند، مخالفتی نداریم و دیگر اینکه از جهت کارشناسی معتقدیم می‌توان نمایشگاه کتاب را به نحوی اداره کرد که کامل روی پای خودش بایستد.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید بر اینکه جدا از بحث نمایشگاه جا دارد در حوزه خود بحث کتابخوانی و فرهنگی کتابخوانی هزینه کنیم، اضافه کرد: یکی از بخش‌هایی که باید در آن هزینه کنیم، در بحث تولید کتاب خوب و تشویق ناشرینی که کتاب خوب و آثار فرهنگی فاخر تولید می‌کنند، است؛ اما رویدادهایی مانند نمایشگاه کتاب به خودی خود می‌توانند درآمدزا باشند.

صنعت توزیع کتاب و کالای فرهنگی ضعیف است

طغیانی با اشاره به توصیه مقام معظم رهبری به مسئولان نمایشگاه کتاب در جریان بازدید ایشان از نمایشگاه امسال مبنی بر اینکه در موضوع پخش کتاب ضعیف هستیم، عنوان کرد: فضای توزیع کتاب و کالاهای فرهنگی یک صنعت است و ما در این صنعت ضعیف هستیم؛ چراکه شرکت‌های توزیعی ما عموماً شرکت‌هایی هستند که یا ناشران اختصاصی برای خودشان درست کرده‌اند یا با یک سری ناشر خاص کار می‌کنند.

وی در ادامه با اشاره به بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران و کشورهای مهمان در این نمایشگاه؛ گفت: به نظر بنده از آنجا که عمده کتاب‌های نمایشگاه فارسی‌زبان است، کشورهایی که با ما هم زبان هستند، همیشه مهمان ویژه نمایشگاه هستند و همواره باید از آن‌ها میزبانی کرد؛ اما در بحث تبادل فرهنگی، ما باید رویداد فرهنگی خود را به آن کشورها منتقل کنیم. حداقل نمایشگاه تازه‌های نشر که در قالب «سالن یاس» در دل نمایشگاه کتاب تهران برپا شده را می‌توانیم منتقل کنیم.

نماینده مردم اصفهان با اشاره به تغییر مهمان ویژه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از هند به یمن، عنوان کرد: ما می‌توانیم هر سال نمایشگاه خود را در کشورهایی مانند هند و پاکستان و کشورهای آسیای میانه و... که با ما مشترکات فرهنگی دارند، برگزار و یک رویداد در آنجا تعریف کنیم؛ چراکه بحث‌ها و موضوعات سیاسی همیشه ممکن است پیش بیاید و مانع شود، اما در بحث فرهنگی نباید اجازه دهیم که این مانع ضربه بزند.

طغیانی در بخش دیگر صحبت‌های خود درباره عدم تامین کاغذ مورد نیاز نشر کشور از طریق کاغذ تولید داخل و کاغذ وارداتی با ارز دولتی و تاثیر آن بر گرانی کتاب، گفت: ما در بحث کاغذ، وابسته هستیم و باید وارد کنیم که هزینه دارد. اما برای جبران این هزینه باید روی مصرف کتاب به عنوان یک کالای نهایی یارانه دهیم، نه روی کاغذ به عنوان مواد اولیه تولید.

وی تأکید کرد: با اینکه روی کاغذ یارانه دهیم موافق نیستم، زیرا از این کاغذ انواع استفاده از جمله در چاپ کتاب کمک درسی یا موضوعات مختلف می‌شود؛ اما در بحث کتاب خوب و  قابل استفاده که باید ترویج شود،  باید یارانه را به سمت خرید کتاب ببریم و آنجا  به خوبی حمایت کنیم؛ اما از آنجا که کاغذ در حوزه‌های علمی و فرهنگی جزو نهاده‌های تولید است، باید مراقب کلیت تولید و تامین آن در کشور باشیم. امروزه با تکنولوژی‌های جدید از خاک‌سنگ و تفاله نیشکر و... هم کاغذ تولید می‌کنند، بنابراین لزوما مسئله ما در تولید کاغذ جنگل و درخت نیست که مانع محیط زیستی داشته باشد.

توسعه کتاب الکترونیک برای دسترسی ارزان‌تر مردم به کتاب

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در بیان پیشنهاداتی برای جبران بحث گرانی کاغذ و کتاب و توسعه کتابخوانی عنوان کرد: می‌توانیم استفاده از کتاب الکترونیک را در بین مخاطبان رواج دهیم؛ خصوصا نوجوانان علاقه‌مند به مطالعه، با کتاب الکترونیک راحت‌تر هستند. البته ممکن است برای مخاطبان متولد دهه‌های ۶۰ و ۵۰ مطالعه این نوع از کتاب سخت باشد؛ اما جوان‌ترها راحت‌تر استفاده می‌کنند، بنابراین یکی از راه‌های دسترسی ارزان‌تر و راحت‌تر مردم به کتاب این است که پلتفرم‌های  کتاب الکترونیک را حمایت کنیم و گسترش دهیم./خانه ملت