اختلاف با رئیس جمهوری و ارتقای سطح مذاکرات هسته ای

محمود احمدی نژاد در اقدامی غیرمنتظره و درحالی که منوچهر متکی را برای ابلاغ پیام خود به سنگال فرستاده بود شب گذشته وزیر امور خارجه کشور را عزل کرده و برای این وزارت خانه مهم به طور موقت صالحی را به عنوان سرپرست انتخاب کرد. به گزارش سرویس بین الملل «فردا»؛ تمامی رسانه های مهم خبری جهان از شب گذشته تاکنون خبر برکناری وزیر امورخارجه دولت نهم و دهم احمدی نژاد را منتشر کرده اند. در همین مدت کوتاه تحلیل های گوناگونی نیز بیان شده است که که در ذیل به برخی از آن ها اشاره می شود.

روزنامه نیویورک تایمز گزارش داده است: احمدی نژاد در پی این است که خود در مذاکرات هسته ای با قدرت بیشتری وارد شود. همچنین کارشناسان معتقدند که انتخاب صالحی به دلیل تسلط بیشتر او بر مسائل هسته ای و زبان انگلیسی صورت گرفته است. از سوی دیگر او از افراد مورد اطمینان احمدی نژاد می باشد. تامس ارد برینگ ستون نویس واشنگتن پست نیز نوشته است: به گفته تحلیل گران این اقدام احمدی نژاد جهت تسلط بیشتر بر مذاکرات هسته ای صورت گرفته است. همچنین بر کناری متکی به معنای افزایش یافتن قدرت رییس جمهور بر مجلس می باشد . زیرا که منوچهر متکی در انتخابات 1384 از لاریجانی حمایت می کرد. از سوی دیگر گفته می شود که متکی از افراد حلقه نزدیک به احمدی نژاد نیست و در زمینه دیپلماسی نیز چندان تاثیر گذار نبوده است. امیر محبیان از موافقان احمدی نژاد نیز اعلام کرد که" آنها دیدگاههای متفاوتی داشتند و احمدی نژاد از مدت ها پیش در پی برکناری او بود. تغییر او انتخاب درستی بود." اعضاء کمیته امنیت و سیاست خارجی نیز از این اقدام احمدی نژاد دچار شگفتی شدند. کاظم جلالی اعلام کرد که " در این خصوص هیچ نظری ندارم" پایگاه خبری چینی ایژن تایمز بعد از اعلام خبر برکناری متکی از وزارت به شرح عملکرد او می پردازد. از دیدگاه این خبر گزاری متکی دیپلمات کهنه کاری بود که در طی چندین سال حضور خود در وزارت امور خارجه روابط ایران و ترکیه را بیش از پیش مستحکم ساخت. همچنین او استراتژی نگاه به شرق را با جدیت فراوان دنبال می کرد. وی همچنین نقش مهمی در توسعه روابط با هند داشت که به موجب آن پروژه خط لوله صلح اجرایی شد. از سوی دیگر این خبر گزاری در بخش دیگری به انتخاب صالحی می پردازد و انتخاب او در این برهه زمانی را برای ایران ارزشمند و مفید می داند زیرا اولا صالحی برخلاف متکی در متن مسائل هسته ای قرار دارد و به راحتی می تواند در مورد مسائل هسته ای ایران به ارائه توضیح بپردازد.ثانیا صالحی بر خلاف متکی اشتراک مساعی بیشتری با احمدی نژاد دارد در نتیجه اختلاف چندانی میان آنها باقی نمی ماند . ثالثا صالحی همچنین می تواند بیم کشورهای اطراف خلیج فارس نسبت به توسعه انرژی هسته ای و ادامه فعالیت های ایران را از بین ببرد.رابعا او در مذاکرات ژانویه به طور مسلط تری می تواند با گروه 1+5 به مذاکره بپردازد. بی بی سی انگلیسی نیز در این زمینه گزارش داده است: خبر عزل متکی بدون هیچ توضیحی منتشر شد و به اعتقاد جیمز رینولدز خبرنگار بی‌بی‌سی در ایران در واقع سورپرایز بزرگی بود.برخی بر این اعتقادند که این تصمیم شاید بخشی از بازی سیاسی قدرت میان محافظه‌کاران و لیبرالها در ایران است. آسوشیتدپرس در خبری کوتاه خبر عزل متکی را بدون توضیح توصیف کرد. این خبرگزاری دراین باره گزارش داده است در طی یک سال اخیر رسانه‌های ایرانی همواره اعلام می‌کردند که حقوقدانان و سیاستمداران به دلیلی فشارهای شورای امنیت بر سر پرونده هسته‌ای همواره خواهان برکناری متکی بودند. آنها متکی را وکیل توانمندی برای دفاع از حقوق ایران نمی‌دانستند و بر این اعتقاد بودند که وی قدرت اقناع ندارد. روزنامه صهیونیستی هاآرتص نیز دلیل عزل متکی را انتقادات او به احمدی‌نژاد عنوان کرده است.این روزنامه در گزارش خود آورده است : گفته می‌شود که متکی بارها سیاستهای احمدی‌نژاد را مورد انتقاد قرار داده بود و یکی از دلایل این تصمیم نیز همین است.