فرصت طلایی کرملین برای میانجی‌گری

حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان که برای شرکت در نشست شورای امنیت درباره تحولات منطقه غرب آسیا و خاورمیانه به نیویورک سفر کرده است، نخستین دیدار دو جانبه اش با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در سازمان ملل بود.امیرعبداللهیان و لاوروف در این دیدار درباره برخی موضوعات در دستور کار روابط دوجانبه و همچنین تحولات منطقه‌ای از جمله آخرین تحولات جنگ علیه غزه گفت و گو و تبادل نظر کردند.وزیر خارجه ایران با اشاره به مقاومت ۱۰۰ روزه مردم مظلوم غزه و شکست رژیم اسرائیل در دست‌یابی به اهدافش، تجاوزات اخیر رژیم صهیونیستی به سوریه و لبنان را ناشی از تلاش برای منحرف کردن توجه جامعه جهانی از این شکست مفتضحانه، عجز و درماندگی این رژیم در میدان نبرد و تلاشی شرورانه برای گسترش بی ثباتی و ناامنی در منطقه دانست. امیرعبداللهیان  با اشاره به جایگاه روسیه و نقش آن به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت، خواستار ایفای نقش فعال‌تری توسط این کشور به منظور توقف جنگ علیه غزه شد.وزیر خارجه کشورمان با ابراز خرسندی از سطح روابط دوجانبه و سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به مسکو، ابراز امیدواری کرد که در سفر آتی رئیس جمهور روسیه به تهران، سند جامع همکاری راهبردی فی ما بین دو کشور به امضا برسد.سرگئی لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه نیز در این دیدار با اظهار خرسندی از آخرین وضعیت روابط دوجانبه، بر اجرایی کردن توافقات حاصله تاکید کرد.وزیر خارجه روسیه از کارشکنی های آمریکا در شورای امنیت و ممانعت واشنگتن از تصویب قطعنامه آتش بس انتقاد کرد. وی خواستار موضع متحد کشورهای عربی در خصوص قضیه فلسطین شد.

پس از اینکه اسرائیل رسماً علیه حماس اعلام جنگ کرد، چند کشور درباره تبعات تشدید درگیری هشدار داده و از هر دو طرف خواستند درگیری را متوقف کنند. یکی از این کشورها روسیه بود. کمی بعد از حمله حماس به اسرائیل،حتی  بعضی از کشورها، روسیه را متهم کردند که در حمله اولیه حماس به اسرائیل، به این گروه فلسطینی کمک کرده‌است. این کشورها معتقد بودند که چنین حمله‌ای باعث انحراف توجهات از اوکراین می‌شود .مسلما روسیه در همه این اتفاقات نفع دارد اما این انتفاع از طریق دخالت مستقیم درحمله اسرائیل تامین نمی‌شود بلکه منافع روسیه زمانی تامین می‌شود که قرار باشد به عنوان میانجی وارد عمل شود.. روسیه با هر دو طرف درگیر در غزه روابطی تاریخی داشته و دارد. هر چه شرایط درگیری در غزه بحرانی‌تر و گسترده‌تر شود، حفظ این توازن روابط برای روسیه سخت‌تر می‌شود. بنابراین تشدید و گسترده‌ترشدن درگیری در منطقه خیلی هم به نفع روسیه نیست اما یک درگیری محدود و کنترل‌شده که به‌نوعی روسیه را به عنوان میانجی مطرح کند، کاملاً به نفع روسیه است. چراکه کشورهای عربی نمی‌توانند میانجی باشند زیرا خودشان یک طرف درگیری هستند. اروپا و آمریکا هم نمی‌توانند میانجی باشند، چون با تمام قوا از اسرائیل دفاع کرده‌اند و یک طرف دیگر درگیری هستند. بنابراین اینجا یک فرصت خیلی طلایی برای روسیه ایجاد می‌شود تا به میدان آمده و میانجی‌گری کند.مسکو می‌داند که به هر طریقی، جنگ اوکراین بالاخره پایان خواهد یافت. روسیه می‌داند که اوکراین تنها راه مسکو برای گسترش حوزه نفوذ خود نیست و درک می‌کند که با توجه به شرایط، باید تا آن‌جا که می‌تواند از لحاظ سیاسی و اقتصادی با کشورهایی که روابط خوبی با آنها دارد، تعامل داشته باشد. از این منظر،محدود کردن تحرکات دیپلماتیک آمریکا در منطقه برای روسیه حائز اهمیت است. از نظر روسیه نیز، مزایای میانجیگری در بحران غزه بسیار زیاد است.. ایفای نقش میانجیگری به مسکو کمک می‌کند تا با همکاری با شرکای خود از انزوای نسبی بین‌المللی که گرفتارش است، خارج شود و به‌طور بالقوه به جلوگیری از تشدید بیشتر تنش و بروز جنگی که دیگر کشورهای منطقه را گرفتار می‌کند، کمک کند. روسیه مشارکت‌های اقتصادی، زیرساختی و لجستیکی سودآوری با کشورهای منطقه‌ دارد.اما سوال اصلی این است که آیا مسکو با توجه به همه مشکلاتی که گریبانگیرش شده، زمانی برای استفاده از این فرصت خواهد داشت؟ مزایای استفاده از این فرصت زیاد است و انفعال در این خصوص هزینه زیادی به بار می‌آورد. اگر درگیری در منطقه گسترش یابد و متحدان روسیه را نیز درگیر کند، آن‌وقت شرایط برای روسیه دشوار خواهد شد. در چنین شرایطی ایفای نقش برای ایجاد موازنه برای مسکو بسیار دشوارتر شده و به احتمال زیاد روسیه فرصتی که پیش پایش قرار گرفته را از دست خواهد داد.

خراسان