وزن‌کشی جناح‌ها با حضور چهره‌ها

روز گذشته مهلت پیش ثبت نام کاندیداتوری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی پایان یافت. رسانه‌ها نام‌های بسیاری را مطرح کردند که در آخرین روز مهلت قطعی پیش ثبت نام‌ها، نام خود را به عنوان مدعی رقابت ثبت کرده‌اند. همین اعلام رسانه‌ها، بازار تأیید و تکذیب‌ها را داغ کرد. عده‌ای خبر ثبت نام خود را تأیید کردند و عده‌ای هم تکذیب. اما فرای این تأیید و تکذیب‌ها، آنچه اهمیت داشت، کلیدخوردن رقابت انتخاباتی است که قرار است در اسفندماه پیش رو برگزار شود. نواخته شدن سوت رقابت سیاسی، نه از سوی مجری انتخابات، بلکه از سوی رسانه‌ها و جریان‌های سیاسی رقیب، به این معنی است که اکنون قدری از ابهام‌های سیاسی کاسته شده است و با قضاوتی قرین به واقعیت، می‌توان فضای انتخابات، رقابت‌های آن، جریان‌ها و گروه‌های رقیب و حتی میزان شور انتخاباتی را رصد و شناسایی کرد. فرایند بررسی صلاحیت‌ها، ائتلاف‌ها، فهرست بندی‌های انتخاباتی و حتی کارنامه مجلس یازدهم از عوامل تأثیرگذار در انتخابات پیش رو هستند. اما تا اینجا با مروری بر نام‌ها، افراد و چهره‌هایی که در مرحله پیش ثبت نام، خود را به عنوان یک مدعی صندلی سبز بهارستان مطرح کرده‌اند، خطوط سیاسی و صف بندی جریان‌ها و جناح‌های سیاسی روشن‌تر شده است.

آغاز شکست پروژه تحریم

مهم‌ترین رهاورد فرایند انتخابات، آن هم در مرحله پیش‌ثبت نام، شکست پروژه تحریم انتخابات بود. فهرست اسامی منتشر شده از اصلاح‌طلبانی که می‌خواهند در اسفندماه خود را در معرض رأی مردم قرار دهند، گواه این مدعاست. علی مطهری، غلامرضا تاجگردون، مسعود پزشکیان، کمال‌الدین پیرمؤذن، اسماعیل دوستی ، فریده اولادقبا، سکینه الماسی و علی عباسپور تهرانی از چهره‌هایی هستند که به گزارش «تسنیم» فرایند ثبت نام در انتخابات را انجام داده‌اند. در کنار این چهره‌های مشهور، می‌توان پیش‌بینی کرد که در دیگر استان‌ها و شهرستان‌ها نیز چهره‌های اصلاح‌طلب دیگری عزم خود را برای حضور در این رقابت سیاسی جزم کرده‌اند. این امر، به معنای غلبه یافتن جنبه‌های مشارکت جویانه اصلاح‌طلبان بر طیف‌هایی است که بر طبل تحریم انتخابات می‌کوبند که به منزله بروز شکاف در این جریان سیاسی هم هست؛ شکافی که هرچه به روز برگزاری انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم، شدیدتر و گاه تندتر هم خواهد شد. در این میان، برخی شواهد حاکی است که در میان اصلاح‌طلبان، کفه کارگزاران، سنگین‌تر از دیگر جریان‌ها و بخش‌های این جریان سیاسی باشد. کارگزاران در انتخابات گذشته مجلس شورای اسلامی نیز، به رغم دیگر جناح‌های اصلاح‌طلب با ارائه یک فهرست انتخاباتی حضوری پررنگ داشت که در نهایت هیچ یک از اعضای فهرست این جریان سیاسی نتوانستند از تهران راهی بهارستان شوند.

فرصتی برای ابراز وجود

در گزارش‌ها از کسانی که ثبت نام برای حضور در انتخابات را آغاز کرده‌اند، نام برخی از اعضای دولت گذشته نیز به چشم می‌خورد. جمشید انصاری معاون اداری و استخدامی روحانی، سیدمحمود علوی وزیر اطلاعات، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه و حسین قشقاوی معاون کنسولی وزارت امور خارجه در دولت روحانی از مهم‌ترین نام‌های مطرح شده در این گزارش‌ها هستند. باتوجه به جلسات سیاسی که پیش از این به بهانه‌های مختلف مثلاً نوروز در دفتر حسن روحانی برگزار شد، می‌توان پیش‌بینی کرد که چهره‌های دیگری از دولت وی اعم از استانداران سابق، معاونان سابق وزرا یا حتی فرمانداران در سراسر کشور ثبت نام کرده باشند. از این رو می‌توان این طیف را نیز یک پای رقابت انتخابات دانست، اما به نظر می‌رسد مراد مدیران روحانی از این امر، نه حضور بلکه بیشتر اعلام حضور باشد؛ مدیرانی که کارنامه و سوابق مدیریتی آنها بیش از هرچیز در رقابت با آنهاست. از این رو معلوم نیست در اسفندماه چه چیزی برای عرضه به مردم برای جلب آرای آنان خواهند داشت؟

رقابت جدی درون اصولگرایان

 انتخابات گذشته مجلس شورای اسلامی تحت شعاع عملکرد ضعیف دولت روحانی عملاً اصولگرایان را در جایگاه بهتری نسبت به اصلاح‌طلبان و حامیان دولت قبل قرار داد. در این انتخابات فهرست‌های متفاوتی از اصولگرایان ارائه نشد و آنان با یک فهرست، بویژه در تهران وارد انتخابات شدند که در نهایت همه آنان به مجلس راه یافتند. اما باتوجه به آنچه در 4 سال فعالیت مجلس یازدهم گذشت و نیز نام نویسی طیف‌های مختلف اصولگرا، می‌توان پیش‌بینی کرد که

به رغم حضور رقیب اصلاح‌طلب، رقابت در جریان اصولگرا نیز جدی خواهد بود. این رقبای جدی را باید از طیف کسانی دانست که از قضا منتقد مجلس یازدهم بویژه مدیریت آن محسوب می‌شوند. مروری بر اظهارنظرها در رسانه‌ها یا شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که جریان‌های نوترکیب اصولگرا بیش از هرچیز بر نقاط ضعف مجلس یازدهم تمرکز خواهند کرد و رفع این نقاط ضعف را به عنوان دستورکار، راهبرد و هدف انتخاباتی خود اعلام خواهند کرد.

دولت؛ مجری امین و بی‌طرف

سؤال این است که جایگاه دولت سیزدهم در انتخابات مجلس دوازدهم چیست؟ براساس قانون و مشی صریح آیت‌الله رئیسی، رویکرد دولت چیزی بیش از برگزاری بی‌طرفانه و سالم انتخابات نیست. باوجود این، نظرسنجی‌ها از تأثیر غیرمستقیم دولت بر انتخابات حکایت دارند. در هفته‌های اخیر، به بهانه عرض اندام سیاسی و جلوه کردن در شبکه‌های اجتماعی، حملاتی از سوی برخی نمایندگان به دولت صورت گرفت. اما نظرسنجی‌ها که از سوی یک نهاد معتبر هم انجام شد، اتفاقاً نشان داد که این حربه در قبال دولت سیزدهم کارایی ندارد. در این نظرسنجی، یک سؤال فرضی مطرح شده بود که «اگر فهرست چهره‌های خاصی در انتخابات شرکت کنند، شما به کدام فهرست رأی می‌دهید؟» که فهرست فرضی منسوب به آیت‌الله رئیسی بیشترین رأی را آورد و بعد از آن، با فاصله معناداری، دیگر چهره‌ها حضور داشتند. این نظرسنجی هم، نشان دهنده جایگاه و محبوبیت سیاسی و اجتماعی رئیس جمهور و دولت بود و هم نشان‌دهنده این واقعیت که حمله و تخریب دولت، نه تنها موجب رأی‌آوری نخواهد شد، بلکه نتیجه عکس خواهد داد.

روزنامه ایران