انتخاب/ حسین راغفر: برنامه هفتم کاملا نئولیبرالی است

«فردا»  - حسین راغفر، اقتصاددان در گفت و گو با «انتخاب» درباره علل اساسی شکست برنامه‌های توسعه گفت: برنامه‌های توسعه قبل از انقلاب، عمدتا عمرانی بود و ادعای توسعه نداشت. برنامه‌های بعد از انقلاب مجموعه‌ای از آرزوهاست، اما هیچ منابع مالی دقیقی برای آن متصور نیستند، به همین دلیل عملا بسیاری از آن برنامه‌ها شکست می‌خورند. برنامه‌ها در عمده موارد به اهداف مدنظر خود دست نمی‌یابند. این آرزو‌ها عمدتا نیز جامع اند. مثلا ۲ هزار پروژه تعریف می‌کنند در حالیکه برای ۲۰ عدد آن نیز پول ندارند. ضمن اینکه اولویت این برنامه‌ها وقتی که با محدودیت‌های بودجه‌ای مواجه می‌شوند بهم می‌خورد. به نوعی مشخص نیست که کدامیک باید اول اجرا شوند و در یک آشفتگی به پایان می‌رسند.

وی درباره ماهیت اقتصادی و جهت‌گیری برنامه هفتم اظهار داشت: برنامه هفتم جهت‌گیری مشخصی دارد و یک برنامه کاملا نئولیبرالی است. این برنامه همه‌ی مسئولیت‌های اجتماعی حاکمیت در قانون اساسی را به بخش خصوصی واگذار کرده است. البته شش برنامه گذشته نیز همینطور بود منتهی اتفاقی که الان افتاده این است که به‌طور مشخص این موضوع بیان شده است. در برنامه‌های قبل با واژه‌هایی مانند کرامت انسانی و عدالت اجتماعی مسئله را دور می‌زدند. این برنامه به صراحت بیان می‌کند که نیروی کار کاره‌ای نیست و اصل قضیه دست کارفرماست. نیروی‌کاری که فارغ‌التحصیل می‌شود باید با نصف حداقل حقوق استخدام شود و عملا ترغیب نیروی کار به مهاجرت از کشور است.

راغفر ادامه داد: در مورد صندوق‌های تامین اجتماعی دچار اغتشاش مفهومی هستند. این صندوق‌ها حساب‌های فردی محسوب می‌شود، یعنی هر کسی در هرکجا شاغل است، بخشی از حقوق‌اش را در یک حساب شخصی نگه می‌دارد و با سرمایه‌گذاری قرار است افزایش ارزش پیدا کند تا بعدا حقوق بازنشستگی بگیرد. درحالیکه در برنامه هفتم برای این موضوع مالیات تعریف کرده‌اند که اصلا به آن تعلق نمی‌گیرد.

وی افزود: در این برنامه اصلا به صنعت اشاره نشده است. مشکلات دیگری نیز وجود دارد و هدف آن واگذاری است. مثلا در مورد آموزش عالی آنچه مطرح شده است باعث خصوصی شدن کامل آموزش عالی خواهد شد، یعنی همه‌ی کسانیکه به دانشگاه می‌روند، باید پول بدهند. این مسئله در شرایط فعلی که ۱.۵ میلیون صندلی در دانشگاه‌ها خالیست باعث می‌شود بخش زیادی از جامعه علاقه‌ای به تحصیل نداشته باشند. مسئله‌ی اساسی این است که برنامه هفتم همه چیز را به بازار واگذار کرده، اما این کار اصلا برنامه نمی‌خواهد.

راغفر گفت: نتایج این برنامه‌ها بحران‌های امروز اقتصاد ایران است. بعد از جنگ این فرم از سیاست‌های اقتصادی حاکم شد و به شکل یک تفکر واحد در حال اجراست. مهم نیست چه کسانی آن را نوشته اند مهم این است که چه کسانی سفارش آن را داده اند تا نوشته شود. شش برنامه گذشته از یک آبشخور سرچشمه می‌گیرند.