ماموریت‌های «ممکن» و «غیرممکن» سلطان عمان در تهران

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه با اشاره به سفر سلطان عمان به ایران گفت: به خاطر جایگاهی که عمان در عرصه دیپلماسی در منطقه برای خود تعریف کرده است، وقتی سفر مقامات عمانی به ایران یا بالعکس انجام می‌شود با یک سری گمانه‌زنی‌ها مربوط به روابط ایران با کشورهای ثالت به ویژه آمریکا مطرح می‌شود. هم‌چنین در ماه‌های اخیر روابط ایران با برخی کشورهای عربی مثل مصر نیز مطرح است.

رییس پیشین گروه دوستی ایران و عمان با تاکید بر جایگاه تاریخی عمان در منطقه در میانجی‌گری همانند نقشی که سوییس در دنیا دارد، گفت: طبیعی است که با این تاریخ و سابقه هر سفر مقامات عمانی به ایران و ایران به عمان این بحث را مطرح می‌کند که مهم‌ترین مسایل بین مقامات دو کشور اختلافات ایران با کشورهای دیگر به ویژه آمریکا باشد، اما معتقدم این سفر این بار در ابعاد دو جانبه بیشتر حایز اهمیت است. البته این سفر یک ماموریت غیرممکن و یک ماموریت ممکن هم در چارچوب حل و فصل مسایل ایران با کشورهای دیگر برای سلطان عمان داشت.

وی ادامه داد: عمان تا به امروز سعی کرده، نقش میانجی بین ایران و آمریکا و برخی کشورهای عربی بازی کند تا به این شکل گسترش بحران تشدید نشود. الان که در تنش‌زدایی موفق شده سعی دارد در ایام کاهش تنش میان ایران و کشورهای عربی، عمق استراتژیک روابط با ایران را به سمت تعامل حرکت دهد و به نظرم این مهم‌ترین بحش از سفر سلطان عمان به تهران بود.

فلاحت‌پیشه گفت: "ماموریت ممکن" سفر این است که سلطان عمان سعی دارد بعد از چهار دهه ایران و مصر را به سمت تنش زدایی و گشایش مناسبات دیپلماتیک سوق دهد. ایران و مصر فقط در سطح دفاتر حفاظت منافع رابطه دارند که این پایین‌ترین سطح مناسبات است. اگر این تعامل فراگیر شود ممکن است بخش مهمی از اختلافات در دنیای اسلام هم حل شود. امیدوارم نتیجه این سفر به تلطیف روابط میان ایران و مصر بینجامد.

وی تصریح کرد:: بخشی از مشکل ایران و مصر مربوط به بحث خط سازش است و بعد هم ماجرای کمپ دیوید، در اصل ایران و مصر بر سر کشور ثالث مشکلات عدیده‌ای پیدا کردند. اما ما در سال‌های اخیر شاهد هستیم که تعاملات جدیدی رخ داده است مثلا دو سال پیش عمان میزبان نتانیاهو بود اما همواره و اکنون با ایران هم به سمت گسترش مناسبات حرکت می‌کند . روشن است که مناسبات دو جانبه اولویت خاص خود را دارد و به عبارتی تحدید تنش با هدف استفاده از ظرفیت‌ مناسبات دو جانبه است.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی افزود: اما "ماموریت غیرممکن" عمان، برجام است. معتقدم رایزنی که سلطان عمان در تهران داشت نه در بحث برجام بلکه در بحث اختلافات و چالش‌هایی است که بین ایران و آمریکا وجود دارد، مثلا در مورد اموال مسدودی ایران در کره جنوبی و عراق یا در بحث زندانیان دو تابعیتی. یعنی اگر در مناسبات ایران و آمریکا سعی بر تنش زدایی است به معنای احیای برجام نیست بلکه به چالش‌های میان ایران و امریکا به طور کلی برمی‌گردد و این مسایل هم در رابطه با مسقط مسبوق به سابقه است.

فلاحت‌پیشه تاکید کرد: برجام به جنبه‌های اختلافی جدی برخورد کرده است و ابعاد اختلافی آن خارج از میانجی‌گری است. احیای برجام بدون مصوبه کنگره آمریکا دیگر امکان پذیر نیست، دولت بایدن نیز کم کم وارد فضای انتخاباتی می‌شود و ممکن است نتیجه‌ای غیر از انتخاب دوباره بایدن را داشته باشیم، در این صورت دیگر برجام به معنای توافق 2015 قابل اجرا و عملی نیست مگر اینکه طرح توافق موقت با ایران دنبال شود. مساله این است که الان آمریکا توافقی با ایران در چارچوب برجام می‌خواهد که در آن امتیاز زیادی نمی‌دهد اما در رابطه با غنی‌سازی و سوخت امتیازات زیادی می‌خواهد بگیرد.

وی تصریح کرد که سفر سلطان عمان با اولویت مناسبات دو جانبه را در چارچوب رقابت با کشورهای عربی منطقه در شرایطی که ایران و عربستان به سمت آشتی حرکت می کنند نمی‌بینم بلکه بیشتر نوعی محافظه کاری و تعامل محتاطانه است.

ایسنا