نگاهداری: به آزمون و خطاهای ۴۰ سال گذشته نباید به دید منفی بنگریم

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شاه کلید رویکرد تحول می‌تواند تغییر رویکرد مدیریتی به سمت حل نوآورانه مسائل باشد، گفت: متاسفانه جریانی بین صاحبنظران و دانشگاهیان شکل گرفته که هرچقدر تندتر و منفی تر حرف بزنید عالم تر به نظر می رسید.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اختتامیه رویداد اقدام - ارتقای قابلیت‌های دیوانسالاری از طریق مردمی‎سازی - با سخنرانی بابک نگاهداری رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، میثم لطیفی رییس سازمان اداری و استخدامی کشور و مصطفی طاهری رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

بابک نگاهداری در این رویداد با بیان اینکه بحث تحول با نگاهی به مردمی‌سازی و تکیه بر اقتصاد مردمی از مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال جدید بوده است، گفت: یک بحث در خصوص برنامه تحول است و یک بحث هم مختص راهبری آن، زیرا بسیاری از وقت‌ها اهمیت اجرای یک موضوع کمتر از برنامه‌ریزی آن نیست.

وی افزود: در برنامه‌ریزی تحول در سال‌های مختلف، گروه‌های متعددی فعال بوده‌اند، عده‌ای رویکرد تقلیدی را می‌پسندند که مثلا کشورهای پیشرفته یا صندوق بین‌المللی پول چه نسخه‌هایی را برای کشور دیکته می‌کنند که این سازمان‌ها هم راه‌حل‌هایی چون استراتژی‌های توسعه صنعتی دیکته کرده، بعد از عدم موفقیت نسخه نخست تغییر ساختاری را تجویز کرده و بعد از عدم موفقیت نسخه دوم، موضوعاتی چون حکمرانی خوب را دیکته می‌کنند، که گاه کارشناسان هم از آن الگوبردای می‌کنند.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس توضیح داد: در طرف مقابل گروهی در مسیر پیشرفت، عنوان می‎کنند که الگوهای جهانی توسعه به دنبال حیات‌الدنیا هستند و ما دنبال حیات‌الاخره هستیم و کلا مسیرهای توسعه در سایر کشورها را نفی می‌کنند در حالیکه در این میان مباحث مشترکی چون بحث توجه به محیط زیست، علم و دانش و مواردی از این دست را می‌توانیم برای پیاده‌سازی الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت بیابیم.

وی ادامه داد: هنوز در کشور این توانمندی ایجاد نشده که ابزارهای حکمرانی متناسب با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تهیه کرده و به نظام دیوانسالار کشور ارائه دهند در نتیجه رویکردهای خوب در سطح نظری باقی می‌ماند در عمل چیزی دست مدیران کشور را نمی‌گیرد.

نگاهداری توضیح داد: در این میان راه سومی همچون رویداد اقدام وجود دارد که روش آن رویکرد نوآورانه در حل مسائل است و حاصل تقاطع پرمخاطره اندیشه‌ورزی و عملگرایی بوده، به اینگونه که نه در اندیشه‌ورزی صرف قرار می‌گیرد تا نتواند الگویی ارائه کند و نه در رویکردهای تقلیدی که نه تناسبی با شرایط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ما دارد و نه زیرساخت‌ها و ابزارهای مدیریتی در نهاد دولت وجود دارد اما راه حل نوآورانه حل مسائل بین اندیشه و عمل قرار می‌گیرد و حل مسئله را موضوع قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه خیلی وقت‌ها حل مسئله موضوع دستگاه‌های اداری ما نیست، گفت: شاه کلید رویکرد تحول می‌تواند تغییر رویکرد مدیریتی به سمت حل نوآورانه مسائل باشد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد: وقتی رهبر معظم انقلاب اسلامی بحث تحول و مردمی‌سازی را مطرح می‌کنند ناشی از ناکارامدی‌هایی است که نهاد و نظام اداری و دولت به آن دچار شده‌اند و ربطی به این دولت یا دولت قبلی ندارد.

وی افزود: کلا نهاد دولت به دلایلی چون حاکم نشدن نهاد مبتنی‌ به داده، دیوانسالاری بسیط متمرکز، عدم شفافیت و تعارضات منافع توان حل مسئله را از دست داده است و رویکرد مردمی سازی با حل نوآورانه مسائل می‌تواند رویکردی تحولی باشد که تحول مدنظر رهبر معظم انقلاب اسلامی را ایجاد کند.

نگاهداری با بیان اینکه به آزمون و خطاهای ۴۰ سال گذشته نباید به دید منفی بنگریم، تصریح کرد: ‌این آزمون و خطاها تجارب ارزشمندی برای آینده هستند چراکه رویکردهای تقلیدی صرف و همچنین رویکردهای نظری نمی‌تواند در حل مسائل کمک کند و باید به دنبال رویکردهای جدید باشیم.

وی ادامه داد: با جریان آزاد اطلاعات، همه مردم انتظارات یکسانی در همه کشورها پیدا می‌کنند و این انتظارات فزاینده مردم را به همراه دارد و از طرف دیگر گروه‌هایی که دارای منافع هستند و کارشناسان دنبال کننده تقلید از کشورهای توسعه یافته در کنار انتظارات فزاینده مردم، بارهای اضافه‌ای را به نهاد دولت تحمیل می‌کنند. مجموع اینها دولت را تحت فشار قرار می‌گذارد و دولت را دچار خستگی می‌کنند، در حالیکه با رویکردهای نوآورانه می‌توان کاری کرد که نهاد دولت دچار خستگی نشود.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: خستگی و اشتباهات زیاد و ناکارآمدی باعث ترک فعل مدیران می‌شود که این موضوع اعتماد بین مدیران و مردم را از بین برده، سرمایه اجتماعی را کاهش داده و ناکارآمدی را بیشتر می‌کند.

وی افزود: در مجموعه مدیریتی کشور یک عده مدیرانی هستند که در دستگاه‌ها دنبال کار و حل مسئله هستند، اینها باید بدانند انجام کار و حل مسئله‌ با ابزارهای نوآورانه سخت است و همه کسانی که منافعشان در حفظ وضع موجود هستند در مقابل این مدیران صف می‌کشند.

نگاهداری خاطرنشان کرد:‌ دسته دوم مدیرانی هستند که عافیت طلب‌اند و دنبال حل مسئله نبوده و تنها با برگزاری مراسماتی چون همایش و سند و ارزیابی سند دنبال نمایش‌ هستند تا برای سازمان خود مشروعیت بیاورند، ولی مهم این است که هر دستگاه چه مسئله‌ای را از مردم حل می‌کند

وی ادامه داد: بالاخره کارکنان هم به سازمان و مدیر آن نگاه می‌کند، اگر سازمانی به جای حل مسئله به دنبال نمایش باشد کارکنان هم به جای منافع جامعه، منافع خود را دنبال می‌کنند و این باعث می‌شود نظام دیوانسالاری ما توان حل مسئله خود را از دست بدهد.

نگاهداری توضیح داد: پیشرفت در دل موفقیت‌هایی است که در مسیر نوآوری برای حل مسائل دنبال می‌کنیم و اگر رویکردهای نوآورانه موفق در جنبش‌های کوچک در کنار هم قرار گیرند می‌توانند برای ما نهادهای موفق بسازند و همچنین موفقیت‌های مداوم با رویکرد نوآورانه در نهایت می‌تواند نهادهای موثر کارآمدی را با کمک مردم به وجود آورد.

وی افزود: مشابهت جویی به الگوهای نهادی سایر کشورها مشکل ما را حل نمی‌کند ممکن است توفیقاتی را در این میان کسب کنیم اما در نهایت مشروعیت نظام را کاهش می‌دهیم برای اینکه هرچقدر شبیه‌سازی کنیم ناکارآمدی در کلان حاکمیت، سرمایه اجتماعی نظام را کاهش می‌دهد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه در مسیر نواوری برای حل مسئله باید صبور باشیم، گفت: در صورت عجله در این مهم دچار سرخوردگی و متعاقب آن ترک فعل می‌شویم که اگر این ملاحظات را نداشته باشیم حس عقب ماندگی زیادی خواهیم کرد و این حس عقب افتادگی ممکن است انسجام اجتماعی را از سازمان و جامعه بگیرد و تبدل به توده‌ای از مردم می‌شویم که دیگر قدرت اقدام نداریم.

وی با بیان اینکه باید در کشور نقاط قوت و فرصت‌ها را هم ببینیم، یادآور شد: متاسفانه جریانی در کشور در بین صاحبنظران و دانشگاهیان شکل گرفته است که هرچقدر تندتر و منفی‌تر حرف بزنید عالم‌تر به نظر می‌رسید و گویا تئوریزه کردن سیاه‌نمایی‌ها و مسائل کشور، رسالت این افراد شده است در حالیکه فلسفله علوم انسانی برای اداره کشور شکل گرفته است و اگر تمام هنر ما تئوریزه کردن مسائل و سیاه نمایی بدون ارائه راه حل باشد بعید می‌دانم بتوان آن را خدمت به مردم و کشور دانست.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد: حرکت اقدام گام برداشتن در مسیر استفاده از راه حل‌های نوآورنه برای حل مسائل کشور است که اعتقاد دارم این کار مقدسی است و امیدوارم تداوم باشد و شاهد آثار آن در آینده باشیم.

سازمان اداری و استخدامی کشور، دروازه ورود نخبگان و نوآوران به دولت است

معاون رئیس‌جمهور نیز در این مراسم با بیان اینکه از ۴۰۰ تیم و ۲۳۰ طرح ارائه شده در این رویداد، ۴۴ طرح به مرحله سوم رسیده و در نهایت پنج طرح نوآورانه به اختتامیه راه یافته است، عنوان کرد: به دست آمدن پنج ایده نوآورانه از میان ایده‌های مطرح شده در رویداد ملی اقدام بر این نکته دلالت دارد که همه ایده‌ها لزوما قابل اجرا نیست؛ اما نباید از ایده‌پردازی غفلت شود.

میثم لطیفی با تاکید بر نقش پررنگ جوانان و نخبگان در تولید ایده‌های خلاق، گفت: زنجیره تفکر خلاق تا نوآوری و در نهایت عمل و اقدام باید حفظ و تقویت شود.

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با تکیه بر روایتی از امیرالمومنین (ع) در خصوص اصرار به اقدام و انجام کار، بیان کرد: این رویداد در راستای همین فرمایش امیرالمونین (ع) است و نباید ادامه این روند را رها کرد. بنا به فرمایش ایشان باید اقدام کرد، کار را به انتها رساند و در این مسیر استقامت و صبر داشت.

وی برای ادامه این رویداد و مشارکت بیشتر نخبگان و نوآوران، ابراز امیدواری کرد و گفت: ماموریت سازمان اداری و استخدامی کشور در دولت سیزدهم این است که سازمان را دروازه ورود نخبگان و نوآوران به دولت قرار دهد.

معاون رئیس‌جمهور با اعلام اینکه سازمان اداری و استخدامی کشور در سال گذشته ۵ رویداد با محوریت نخبگان برگزار کرده است، افزود: نگاه نظام اداری عموما به گذشته است؛ در حالی که با تحولات ایجاد شده، شایسته است که نگاه نظام اداری به آینده تغییر پیدا کند.

لطیفی نظام اداری آینده را متفاوت از نظام فعلی دانست و گفت: در آینده طراحی شغل اینگونه که امروز بر اساس آن نظام‌های طبقه‌بندی مشاغل ایجاد شده است، نخواهد بود و فضای کار و روش ارائه خدمت به مردم در آینده همانند امروز نیست و باید با نگاهی آینده‌نگرانه، برای نظام اداری ایده‌پردازی کرد.

معاون رئیس‌جمهور اتصال ایده‌های نوآورانه و ایده‌پردازان به دستگاه‌های اجرایی را در گرو اصلاح ساختارها عنوان کرد و گفت: ما نیازمند ایجاد یک زیست‌بوم هستیم که بتوانیم حدفاصل بین افراد صاحب ایده و فکر را با دستگاه‌های اجرایی به حداقل برسانیم و این اتفاق به واسطه همین رویدادها تسریع خواهد شد.

رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، سه مسئله اصلی دولت سیزدهم را برقراری عدالت، افزایش بهره‌وری و مردمی‌سازی نظام حکمرانی عنوان کرد و افزود: ایده‌ها محدود به یک عده خاص نیست و در کل جامعه بشری توزیع شده است؛ اما باید هنر استفاده از ایده‌ها را داشت. باید ایده‌هایی که در این رویداد مطرح شده را به انتها رساند.

لطیفی با اعلام اینکه در سال گذشته سه رویداد بهره‌وری در حوزه‌های حمل و نقل، کشاورزی و انرژی برگزار شده است، از ایده‌پردازان دعوت کرد که ایده‌های خلاقانه خود در این حوزه‌ها را به سازمان ملی بهره‌وری ایران ارائه کنند./ایرنا