ارزیابی هنری کیسینجر از توافق ایران و عربستان

هنری کیسینجر، وزیر امورخارجه آمریکا در سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷ در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست توافق ایران و عربستان برای برقراری روابط را که با میانجی‌گری چین انجام شد، یک تغییر اساسی در تحولات منطقه خاورمیانه توصیف کرد.

وی در این باره گفت: من آن را تغییری اساسی در وضعیت استراتژیک خاورمیانه می‌بینم. سعودی‌ها اکنون با بازی با آمریکا در برابر چین امنیت در حال متعادل کردن امنیت خود هستند.

به گفته کیسینجر، تنش‌زدایی در منطقه خاورمیانه در کوتاه مدت برای همه خوب است و اگر شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین قصد دارد نقشی در مهار ایران و اطمینان بخشی به عربستان داشته باشد برایش آرزوی موفقیت می‌کند.

این مقام سابق آمریکایی در ادامه خاطر نشان کرد: اما در دراز مدت ظهور چین به عنوان یک میانجی صلح مرجعیت دیپلماسی در نظام بین‌الملل را تغییر خواهد داد. ایالات متحده دیگر قدرت ضروری در منطقه و تنها کشوری که به اندازه کافی قوی یا منعطف برای میانجی‌گری صلح بین کشورها باشد، نیست. اکنون چین مدعی سهم خود در این زمینه است.

وزیر امورخارجه اسبق آمریکا همچنین تاکید کرد که چین  در سال‌های اخیر نشان داده است که باید در ایجاد نظم جهانی مشارکت داشته باشد و توافق ایران و عربستان یک حرکت قابل توجه از سوی پکن برای ایفای چنین نقشی است.

وی با اشاره به تهدیدات مقامات صهیونیستی علیه ایران گفت که نقش رو به گسترش چین، تصمیمات اسرائیل علیه ایران را نیز پیچیده می‌کند، چراکه اکنون برای فشار بر ایران باید منافع چین  هم در نظر گرفته شود.

به گزارش ایسنا، در پی سفر بهمن‌ماه سید ابراهیم  رئیسی به پکن و گفتگوهای انجام شده میان رییس جمهور چین با رییس جمهور کشورمان، دریابان شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رییس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران-ریاض با همتای سعودی خود آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، روز  ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در بخشی از این بیانیه آمده است:

 در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند که ظرف حداکثر دو ماه روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.

وزرای امور خارجه دو کشور نیز قرار است جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات می‌نمایند.

دو کشور با تاکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقت‌نامه همکاری‌های امنیتی امضا شده در تاریخ ۱۳۸۰.۱.۲۸خورشیدی برابر با  ۲۰۰۱.۴.۱۷ میلادی و نیز موافقت‌نامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضا شده در تاریخ ۱۳۷۷.۳.۶ خورشیدی برابر با ۱۹۹۸.۵.۲۷ میلادی توافق کردند.

توافق ایران و عربستان با واکنش و استقبال گسترده کشورهای زیادی در سراسر جهان، به‌ویژه در میان اعراب روبرو شد و برخی آن را یک دستاورد دیپلماتیک و تا یخی توصیف کردند.

آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا نیز در واکنش به توافق ایران و عربستان سعودی ادعا کرد: از دیدگاه ما،‌ هرچه که به کاهش تنش‌ها، جلوگیری از درگیری و مقابله با هرگونه اقدام خطرناک از سوی ایران منجر شود، موضوع خوبی است.

وی با اشاره به میانجی‌گری چین در حصول توافق میان تهران و ریاض گفت: به نظر ما اینکه کشورها هرجا که در توان داشته باشند در جهت توسعه امنیت و روابط مسالمت‌آمیز اقدام و مسئولیت‌پذیری کنند، ارزشمند است.

ایسنا