نگرانی دولت‌های اروپایی از پیامدهای تروریستی خواندن سپاه

وبسایت رادیو فردا می‌نویسد: «قرار است برای بار دیگر، اپوزیسیون ایرانی روز یکم اسفند در برابر دفتر شورای وزیران اتحادیه اروپا گرد هم آیند تا از این شورا بخواهند سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهند. به‌دنبال رأی پارلمان اروپا در بیست‌ونهم دی برای در تروریستی شناختن سپاه پاسداران، کمتر کسی می‌توانست حدس بزند که این رأی، مورد تأیید شورای وزیران قرار نگیرد. تنها در فاصله ۴ روز هنگامی که موضوع به شورای وزیران رسید، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در موضعی مغایر، قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی این اتحادیه را منوط به تصمیم یکی از دادگاه‌های اتحادیه اروپا دانست.

چرا جورپ بورل در مسیر پارلمان اروپا نرفت؟ آیا این نشان اختلافی در درون اتحادیه است؟ آیا این تنها جورپ بورل است که در این خصوص تحفظ به خرج می‌دهد یا دیگر کشورها نیز ملاحظاتی دارند؟

نباید اظهارات بورل را صرفاً یک موضع شخصی، ناشیانه یا خرابکارانه او تلقی کرد. این اراده تمام نهادهای اجرایی اروپایی بوده که فعلاً در این مقطع از چنان تصمیمی خودداری کنند. تا اینجا، سه نهاد قانون‌گذاری هلند، بریتانیا و اروپا عیناً سپاه را تروریستی قلمداد کرده ولی رأی مشابه هنوز به تأیید دولت هلند و بریتانیا و همچنین شورای وزیران اتحادیه اروپا نرسیده است.

به بیان دیگر، این نه فقط جوزپ بورل بود که به نمایندگی از شورای وزیران اتحادیه اروپا در اتخاذ تصمیم مشابه خودداری کرد بلکه دولت‌های هلند و بریتانیا نیز عیناً در ابراز نظر مشابه با نهاد قانون‌گذاری خود با تعلل عمل کرده‌اند.اما چرا؟

پاسخ را باید در دو جنبه دید. یکی ملاحظات حقوقی و دیگری پیام سیاسی. ملاحظه حقوقی: سپاه جزو نیروهای مسلح حکومتی است بنا به قانون اساسی جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران (مانند ارتش) یکی از نیروهای مسلح نظام محسوب می‌شود. این ویژگی موجب می‌شود که سپاه پاسداران با سازمان‌های تروریستی مانند داعش و القاعده متفاوت دانسته شود. آنان که در اتحادیه اروپا دچار تردید هستند، این ویژگی را برجسته می‌بینند و معتقدند که سپاه بازوی حاکمیتی یک نظام سیاسی است. بنابراین، اگر یک بازوی حاکمیتی نهاد تروریستی قلمداد شود، نظام سیاسی آن کشور تروریستی قلمداد خواهد شد.

به عبارت دیگر، اصل برابری حقوقی دولت‌ها در مصونیت سیاسی، این ملاحظه حقوقی را برای پاره‌ای از کشورها و احتمالاً جوزپ بورل فراهم آورده که از تروریستی شناختن سپاه فعلاً خودداری کنند.

به نظر می‌رسد که هلند، بریتانیا و اتحادیه اروپا هنوز مایل‌اند به دیپلماسی فرصتی بدهند تا دو سو در مسیر تقابل قرار نگیرند. تروریستی شناختن سپاه، این نهاد زیرمجموعه جمهوری اسلامی را عیناً در جایگاه القاعده و داعش قرار می‌دهد. با چنین تحولی، هر یک از اعضای آن هدفی مشروع برای حذف قرار می‌گیرند. افزون بر این، کشورها به‌دنبال قطع منابع مالی آن نهاد تروریستی خواهند رفت. به دلیل نقش پررنگ سپاه در عرصه، هنر، سینما، ورزش، فرهنگ، سازندگی، جاسوسی و ضدجاسوسی و... قطع منابع مالی سپاه عملاً ضربه زدن به بخش بزرگی از پیکره جمهوری اسلامی است.

به نظر می‌رسد که تعلل در تروریستی نامیدن سپاه برای آن است که راه دیپلماسی مسدود نشود تا بتوانند سپاه پاسداران و جمهوری اسلامی را از رفتار خصمانه در داخل و از رفتار همدلانه با مسکو در جنگ اوکراین پرهیز دهند».

همزمان با تحلیل رادیو فردا، روزنامه انگلیسی تایمز خبر داد: دولت انگلیس، برنامه‌های خود برای تروریستی قلمداد کردن سپاه پاسداران را متوقف کرده است. تصمیم جدیدپس از آن صورت گرفت که وزارت خارجه انگلیس از بسته‌شدن کانال‌های ارتباطی با جمهوری اسلامی ایران در صورت تروریستی تلقی کردن سپاه پاسداران؛ ابراز نگرانی کرد.

کیهان