روزنامه اصلاح‌طلب: احیای برجام بیهوده است

«سه قانون تحریمی اینارا، کاتسا و ایسا، در مقابل اجرای هر نوع توافق آمریکا بازدارنده است و مانع از اجرای آن می‌شود.»

این تحلیل را روزنامه اصلاح‌طلب و غربگرای «اعتماد» عنوان کرده و نوشته است: در حالی که طرفین مذاکرات هسته‌ای در وین در تلاش برای دستیابی به توافق هستند، ‌مخالفان در نظام سیاسی آمریکا صدای‌شان را بلندتر کرده‌اند از جمله نامه 33 سناتور که هشدار داده‌اند که اگر دولت بایدن به کنگره اجازه ندهد شرایط هر گونه توافق جدید با ایران را بررسی کند و به رای بگذارد، مانع اجرای آن خواهند شد.

سناتور‌ها به قوانین سه‌گانه اینارا، کاتسا و ایسا اشاره کرده‌اند.

کنگره آمریکا قانون موسوم به «اینارا» را در سال 2015 برای نظارت نهاد قانونگذار آمریکا بر توافق هسته‌ای دولت آمریکا با ایران به تصویب رساند. برخی بندهای این قانون، رییس‌جمهور آمریکا را ملزم به گزارش‌دهی به کنگره درباره پایبندی ایران به برجام می‌کنند.

لایحه اینارا در سنا با 98 رای موافق به تصویب رسید و تنها سناتور تام کاتن از ایالت آرکانزاس بود که به آن رای منفی داد. (رای منفی آقای کاتن نیز به این دلیل بود که او اساسا اعتقادی به هیچ گفت‌وگویی با ایران نداشت و هیچ گونه معامله‌ای با ایران را تایید نمی‌کرد و بنابر این رای منفی آقای کاتن نه از باب اعتقاد یا علاقه به مذاکره با ایران بلکه برعکس از باب این اعتقاد بود که دولت آمریکا باید باب هر گونه مذاکره با ایران را ببندد). به هر حال، پس از تصویب لایحه در مجلس سنا در 14 مه 2015 لایحه با 400 رای به 25 در مجلس نمایندگان نیز به تصویب رسید.

طبق این قانون رئیس‌جمهور هر 90 روز یک‌بار باید درباره اجرای توافق هسته‌ای با ایران به کنگره گزارش دهد و نشان دهد که ایران به توافق پایبند بوده است.

دومین قانون مهم که مستقیما به وضع تحریم‌های کلان علیه ایران مبادرت کرده قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها موسوم به کاتسا CAATSA مصوب 2017 است.

این قانون در ابتدا با عنوان قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران نامیده می‌شد و بنابراین فقط شامل ایران می‌شد ولیکن در نهایت با توجه به اینکه قانونگذاران آمریکا دو کشور دیگر یعنی روسیه و کره شمالی را هم به لیست مزبور اضافه کردند به عنوان کنونی تغییر نام داد. این قانون ابتدا در مجلس سنا توسط باب کروکر سناتور جمهوری‌خواه از ایالت تنسی مطرح شد ولی پشتیبانی مهم‌ترین اعضای حزب دموکرات را نیز به همراه داشت و جالب این است که این قانون هم مانند قانون اینارا در مجلس سنا با رای قریب به اتفاق 98 رای در مقابل تنها دو رای منفی به تصویب رسید. لایحه به مجلس نمایندگان فرستاده شد و در آنجا هم با تغییرات کمی با رای اکثریت قریب به اتفاق 419 رای موافق در مقابل 3 رای مخالف به تصویب نمایندگان آن رسید. اصولا لوایح تحریمی ایران در مجلسین نمایندگان و سنا تا چه‌اندازه از پشتیبانی اکثریت هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برخوردار هستند.

طبق قانون تحریمی کاتسا تهدیدات ایران در چند دسته طبقه‌بندی شده‌اند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: تهدیدات ایران در خاورمیانه، تهدیدات برنامه موشکی ایران و همین طور موضوعات حقوق بشری و سایر موارد.

در اینجا باید به وجود قانون تحریمی دیگری علیه ایران در نظام حقوقی آمریکا اشاره کنم که خودش می‌تواند مانعی مهم بر سر راه توافق هسته‌ای با ایران محسوب شود و آن قانون تحریم ایران و لیبی مصوب 1996 است که اختصارا به نام ایلسا ILSA نامیده می‌شود.

بعد‌ها در سال 2006 با تغییر سیاست هسته‌ای در لیبی، این کشور از موضوع قانون تحریم‌های ایلسا خارج و از آن پس به قانون تحریم ایران ایسا موسوم شد. به موجب قانون تحریم ایران هرگونه سرمایه‌گذاری بیش از 40 میلیون دلار در سال برای توسعه بخش نفت وگاز در ایران توسط هر شرکتی در دنیا ممنوع است. با این توصیف و بنابر قانون ایسا سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه نفت و گاز ایران به‌شدت محدود می‌شود.

وجود سه قانون تحریمی اینارا، کاتسا و ایسا در حوزه هسته‌ای، انرژی غیر هسته‌ای و امور دیگر غیر هسته‌ای به همراه بسیاری از دستورات اجرایی ریاست جمهوری در سیستم حقوقی آمریکا خود به خود برای هر گونه توافقی بین هر دولتی در ایران و هر دولتی در ایالات متحده بازدارنده خواهد بود./کیهان