زیر و بم پیش نویس قطعنامه غربی

از هفته قبل زمزمه های صدور قطعنامه ضد ایرانی سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه آمریکا علیه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران شروع شد و در این میان رسانه های غربی نیز با گمانه زنی های خود سعی کردند فشار بر ایران را افزایش دهند و به نوعی باعث نرمش ایران و عدول از خواسته ها و خطوط قرمزش در مذاکرات شوند. روز گذشته سرانجام خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات های غربی مدعی شد ایالات متحده و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای ایران، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تسلیم کرده‌اند که در آن تهران را به دلیل همکاری نکردن با آژانس مورد انتقاد قرار داده‌اند.  اما جزئیات بیشتر از این قطعنامه که ظرف امروز و فردا در آژانس به بحث و رای گذاشته می شود، چیست؟ و چقدر با فضایی که رسانه های غربی سعی در ایجاد آن دارند و آن را به عنوان یک قطعنامه قوی و پرخطر برای ایران ترسیم می کنند، تناسب دارد؟ در همین راستا روزنامه خراسان توانسته به پیش نویس این قطعنامه ضد ایرانی دست پیدا کند.در بندهای اولیه این قطعنامه، کشورهای اروپایی ضمن تمجید از تلاش های مدیر کل آژانس برای اجرای NPT ، که به تعبیر آن ها «مستمر، حرفه ای و بی طرفانه» بوده بر «نقش اساسی و مستقل آژانس در راستی آزمایی پایبندی ایران به تعهدات پادمانی خود و نیاز به همکاری کامل و به موقع ایران با آژانس با هدف شفاف سازی و حل و فصل مسائل پادمانی که در گزارش مدیرکل به تفصیل آمده» تاکید شده است.این ادعاها در قطعنامه در حالی مطرح می شود که رافائل گروسی به رغم همه همکاری های تهران با وین برای حل و فصل اختلافات باقی مانده، نه تنها به ارائه گزارشی یک طرفه و خالی از پاسخ های ایران به سوالات آژانس پرداخت بلکه حتی در میانه گفت و گوها برای حل موضوع، گزارش خود را در پارلمان اروپا قرائت کرد که خود نشانه ای از گزارش سازی به جای کار حرفه ای و به قول قطعنامه نویسان، مستقل بود. همچنین سفر مدیرکل به سرزمین های اشغالی فلسطین و دیدار با نخست وزیر اسرائیل عملا  فرضیه دخالت و اثرگذاری اسرائیل بر این پرونده و گزارش مدیرکل را تایید کرد   و نشان داد چطور رژیمی که حتی NPT را قبول نکرده و تنها دارنده سلاح اتمی در منطقه غرب آسیاست، می تواند برای یک نهاد تخصصی جهانی و مدیرکل آن نقشه راه ترسیم کند. در ادامه قطعنامه «با اشاره به نگرانی عمیق مدیرکل درباره مواد هسته ای   در چندین مکان اعلام نشده در ایران، آن مکان(ها) را برای آژانس شناخته نشده توصیف می کند» و مدعی می شود: «ایران طبق قوانین پادمان، مواد هسته ای مورد استفاده در این مکان ها را اعلام نکرده است» و در ادامه «ایران را به همکاری کامل با آژانس و برآورده کردن  درخواست های آژانس بدون تاخیر فرامی خواند.» این ادعای قطعنامه نیز برخلاف واقعیت های میدانی است چرا که در دو سال گذشته آژانس این اجازه را داشته تا ضمن بازرسی  سه مکان یادشده در تهران، آباده و تورقوزآباد و نمونه برداری از آن ها، تحقیقات و بررسی کاملی داشته باشد و بخش زیادی از سوالات آژانس نیز ناشی از همین بازدیدها و نمونه برداری هاست. ایران همواره و در اوج بدعهدی های آمریکا در برجام و نقض مکرر و سرانجام خروج از برجام، به تعهدات برجامی و پادمانی خود عمل و حتی با اجرای قانون مجلس تنها نظارت های فراپادمانی اش را متوقف کرد تا جایی که در همین شرایط هم حداقل 20درصد نظارت های آژانس در سراسر جهان به ایران اختصاص دارد اما قطعنامه ضد ایرانی غربی ها بدون توجه به این میزان همکاری، اتهام همکاری نکردن ایران با آژانس را به تهران می زند.در بخش پایانی قطعنامه نیز غربی ها با زبانی که بوی تهدید هم می دهد، نوشته اند: «با اشاره به نتیجه گیری مدیرکل، تا زمانی که ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم منشاء انسانی در سه مکان اعلام نشده، ارائه نکند و به آژانس مکان فعلی مواد هسته ای یا تجهیزات آلوده را اطلاع ندهد، آژانس نمی تواند صحت و کامل بودن اعلامیه های تحت موافقت نامه جامع پادمان ایران را تایید کند.» که نشان از بدعهدی چندباره آن ها درخصوص توافق مارس گذشته با سازمان انرژی اتمی و ادامه روند سیاسی کاری برای فشار به ایران در حوزه توافق هسته ای است. ایران وجود چنین مواد یا تجهیزات آلوده مرتبط با خود در سه مکان یادشده را قبول ندارد با این حال آژانس از ایران منشأ آن ها را می خواهد، در حالی که می داند چنین اتفاقاتی در کشورهای هسته ای غیرطبیعی نیست و برخی تجهیزات و مواد اورانیومی نیز می تواند منشأ خارجی داشته باشد. پاسخ هایی که به تفصیل به سوالات آژانس داده شده اما قرار نیست فعلا گوش شنوایی برای آن ها وجود داشته باشد. بر اساس آن چه خراسان در این سند دیده، در آخرین بخش این قطعنامه نیز خواسته آن ها بیان شده و آمده است: «ضمن حمایت کامل از تلاش‌های مستمر آژانس با هدف ارائه اطمینان از ماهیت منحصراً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران، ابراز نگرانی عمیق از مسائل مربوط به این سه مکان با وجود تعاملات متعدد بین آژانس و ایران به دلیل «عدم همکاری اساسی»  ایران بیان می شود و از ایران می‌خواهد(Calls upon) برای انجام تعهدات قانونی خود فوراً اقدام کند و بلافاصله پیشنهاد مدیرکل برای تعامل بیشتر را به منظور شفاف سازی و حل و فصل همه مسائل پادمانی باقی مانده بپذیرد.»ظاهرا بانیان قطعنامه اخیر هیچ اطلاعی از سه دور مذاکرات گسترده و متنوع ایران با آژانس در دو ماه گذشته نداشته اند که همچنان خواهان اقدام فوری   ایران هستند. همچنین اگرچه در آخرین ساعات ارائه پیش نویس به آژانس عبارت «عدم همکاری سیستماتیک» (systematic insufficient cooperation) که مغرضانه بوده و بیانگر عمدی و حساب شده بودن همکاری نکردن ایران با آژانس است، تغییر کرده و به عبارت «عدم همکاری اساسی» (substantiv insufficient cooperation) تبدیل شده اما باز هم از قبح کار کم نکرده و مخالف رویه حاکم بر روابط تهران و وین و توافقات کتبی و شفاهی بین ایران و آژانس است.آن چه از متن این قطعنامه به دست می آید این است که طرف غربی در این مرحله علاقه ای به افزایش شدید تنش ها ندارد و در فحوای متن قطعنامه نیز سعی کرده از کلمات تند و محکم بپرهیزد.دیروز نیز خبرنگار «فارین پالیسی» خبر داد که  لحن این پیش‌نویس تند نیست و در آن هیچ اشاره‌ای به ارجاع این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل نشده است. با وجود این همان طور که مقامات ایرانی نیز تصریح کردند، صدور قطعنامه فی نفسه کاری غلط و مخرب در روند مذاکرات خواهد بود که بی پاسخ نمی ماند و متناسب با آن واکنش ایران را در پی خواهد داشت، واکنشی که طیف متنوعی از اقدامات فنی و همکاری های نظارتی را می تواند در برگیرد. طرف مقابل باید بداند هزینه صدور قطعنامه در میانه توافقی که به اذعان همه طرف ها بیش از 90درصد آن انجام شده، چه میزان است تا به فکر تکرار چنین خطای محاسباتی در نشست های بعدی شورای آژانس با اهدافی مخرب تر نباشد.

منبع: خراسان