خروج آمریکا از منطقه و بحران خلأ قدرت

به گزارش فردا، به نقل از سایت خبر سراسری، نصرت الله تاجیک، دیپلمات پیشین، درباره تغییر دولت آمریکا و نیز احتمال اتمام دوران توافق برجام در دو سال آینده و وضعیت توافق با غرب در چهارچوب برجام گفت: «من هنوز خیلی به دو سال آینده فکر نمی‌کنم بلکه به اوضاع و آینده کوتاه تری فکر می کنم که آمریکا اگر بخواهد نیت خود را محقق کند که منابعش در سیاست خارجی را کم و سمت و سوی آنرا به خاور دور منتقل کند خلاء قدرتی ایجاد می شود که ما مانده ایم چه باید کرد؟! احتمال رای نیاوردن بایدن هست اما معادلات بین المللی پیچیده ، ملتهب و سیال است و عوامل متعددی میتواند بر این مساله تاثیر بگذارند ولی در عین حال این نکته قابل فکر است که دو سال آینده چه وضعیتی پیدا خواهد شد؟ و ما باید به دنبال روشی باشیم که منافع خود در برجام را به گونه ائی فارغ از تحولات بین المللی و صد البته منطقه‌ای تامین کنیم. من شخصا فکر می کنم این واقعه خلاء قدرت ناشی از کم شدن حضور مادی و معنوی آمریکا در منطقه خیلی مهم‌تر از دو سال دیگر و برجام است و فارغ از برجام حس می‌کنم تحولاتی اتفاق می افتد که اگر آمادگی نداشته باشیم می‌تواند برجام و مسیر دو سال دیگر را نیز خراب‌تر کند. باید به این موضوع فکر کرد که خلاء قدرت را چگونه پر کنیم یا پر می‌شود؟ آیا قدرت‌های خارجی جایگزین می‌شوند و چه قدرت هایی هستند؟ آلمان؟ فرانسه؟ یا انگلیس؟ البته این صحبت‌ها مطالعات دانشگاهی و آکادمیک می خواهد و من تا کنون ندیدم که در میان مراکز مطالعاتی و یا دانشگاهی و یا نخبگان ما صحبت جدی دراین باره صورت گرفته باشد. غربی‌ها هم خیلی به آن هنوز نپرداخته اند! آنچه این روزها مهم است انتخابات فرانسه است. زیرا فرانسه سوابق استعماری در منطقه دارد و مکرون نیز جاه طلبی حضور برای منافع اقتصادی و مخصوصا تسلیحاتی دارد».

او در ادامه نسبت به اهمیت اتمام قانونی توافق برجام افزود: «من نمی گویم دو سال دیگر مهم نیست حتما مهم است اما در این زمینه ما راهکار داریم ما نباید اشتباه دوران اوباما را تکرار کنیم و علاوه بر اینکه مذاکرات را به دقیقه نود کشاندیم و نتوانستیم با اوباما و تیم ضد جنگش زودتر مصالحه کنیم و با او به نتیجه برسیم ، الان هم برای به نتیجه رسیدن توافق و عدم تداخل با سیاست داخلی آمریکا،باید هم ما مقداری واقع بینانه عمل کنیم و مذاکرات را بیش از حد طولانی نکنیم و هم طرف مقابل احساس برد اقتصادی کنند. قبلا گفته ام نمی‌شود دماغ مندی شرمن و پای کری بشکند و سود آن را کسان دیگری ببرند! در آینده هم برای موفقیت برجام باید یک سری رویکرد هایی ظراحی و اجرا نمائیم که بدون تغییر اصول در تاکتیک به نحوی عمل کنیم که شرکت‌های آمریکایی علاقمند به حضور در ایران ها در اقتصاد ما بخصوص شرکت های مالی و آن دسته که دارای فن آوری نوین و پیچیده هستند سهیم باشند. دانش در همکاری توسعه پیدا میکند و شرکتهای دانش بنیان فقط در پرتو همکاریهای علمی و صنعتی نقش واقعی خود را در زندگی مردم پیدا میکنند نه با شعار و بیلبورد! ایران و توسعه طلبی مردمش نیز ظرفیت این را دارد که از فناوری و سرمایه گذاری آن ها استفاده کنند».

تاجیک سپس درباره آینده سیاسی منطقه بدون حضور آمریکا اشاره کرد: «آمریکایی‌ها می‌خواهند منابع خود در خاورمیانه را کاهش دهند و برای کنترل چین به خاور دور بروند لذا در منطقه دچار خلاءقدرت می شویم ما باید در این وضعیت ببینیم بهترین شکل برای نفع ما چیست.مثلا می توانیم با آلمان و فرانسه و انگلیس کنار بیاییم؟ و سپس توازن داخلی خاورمیانه و مخصوصا خلیج فارس را چگونه تنظیم کنیم که نیازمند حضور کشور های خارجی نباشیم تا چهره و توازن ژئوپلیتکی منطقه بیش از این بهم نخورد و همسایگان در یک زیست سیاسی اجتماعی مسالمت آمیز در کنار هم منابعشان را بجای صرف در امور نظامی و خرید تسلیحات و یا گسترش مسابقه تسلیحاتی متعارف و هسته ائی به توسعه سیاسی اجتماعی ملت خود و رفاه آنها صرف کنند».

او در پایان درباره افزایش قدرت ژئوپلیتیکی ایران در سال های آینده گفت: «ما یک قدرت تاثیرگذار منطقه هستیم که اشتباه رژیم گذشته را نباید تکرار کنیم زیرا شرایط فرق کرده است. صحنه و قدرت ژئوپلوتیکی ما افزایش یافته است ولی باید در نظر داشته باشیم که سایر کشور های تاثیرگذار منطقه هم به همین میزان قوی شده اند و دیگر نمی توانیم مثل گذشته عمل کنیم.بهترین حالت این است که با یک الگو همکاری اقتصادی منطقه ای داشته باشیم که همه منتفع شوند اعم از کشورهای منطقه و کشورهائی که خارج از منطقه در اینجا منافعی دارند ولی این منافع را نمی خواهند از بجان هم انداختن کشورها تامین کنند. به نوعی دنبال این باشیم که هیچ کشوری مدل رفتاری تک خوری نداشته باشد».