توقف مذاکرات به خاطر اختلافات با غرب است نه نقش روسیه

گروه سیاست سایت فردا - مذاکرات هسته‌ای در وین عصر دیروز متوقف شده و علی باقری مذاکره کننده کشورمان به تهران برگشت. گویا رابرت مالی هم به واشنگتن رفته است. جوزپ بورل البته ضمن اعلام ایجاد وقفه در این مذاکرات گفته بود که با همکاری کشورهای اروپایی به تلاش برای احیای برجام ادامه خواهد داد. درباره چگونگی ادامه رایزنی‌ها هنوز و پیش از آنکه مقامات مسئول در کشورمان حرفی بزنند، نمی‌توان قضاوت کرد. در این مرحله اما چرایی ایجاد وقفه در مذاکرات محل بحث بوده و مورد توجه رسانه‌ها است. 

با تواجه به اشاره به بورل به نقش «عوامل خارجی» در مکث این مذاکرات برخی از تاثیر سیاست و مواضع اخیر روسیه نوشته‌اند. بیشتر تحلیلگران اما معتقدند که در نتیجه اختلافات باقی مانده با طرف آمریکایی و رضایت ندادن آنها به خواسته‌های ایران که از ابتدا هم مطرح و مورد تاکید بود؛ کار به اینجا رسیده است. 

علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل را باید در این گروه قرار داد. او در گفت‌وگو با «فردا» می‌گوید: «با توجه به اینکه طرف آمریکایی واکنش مثبتی نسبت به تقاضای روسیه نشان نداده بود، منطقی نیست که تصور کنیم اکنون وقفه در مذاکرات ربطی به سیاست‌های روسیه داشته باشد. به نظر من این موضوع بیشتر به اختلافات بین ایران و آمریکا مربوط است». 

وی افزود: «انتظارات ایران در این مذاکرات بیشتر از آن بود که بتوان یکباره آن را حل کرد، از طرفی ایران حاضر به مذاکرات بعدی و مرحله‌ای کردن کار نشد، آمریکایی‌ها نیز اصرار دارند که درباره موضوعات حقوق بشری، منطقه‌ای و موشکی گفت‌وگو کنند». 

بیگدلی همچنین گفت: «معلوم است که رفت و برگشت آخر آقای باقری برای مشورت نیز سودی نداشته و در ایران سطح انتظارات کاهش نیافته است، در نهایت نتیجه‌ای به دست آمد که قابل پیش‌بینی بود.

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی برخی گمانه‌زنی‌ها درباه اینکه اصرار ایران به لغو تحریم برخی نهادها موجب اختلاف بیشتر شده را رد کرد و گفت: «شاید چند تا تحریم درباره سپاه پاسداران و بیت رهبری و موسسات زیر مجموعه آن هم مطرح باشد اما این اصل قضیه نیست. آمریکایی‌ها با حذف سپاه از لیست تروریستی موافقت کردند و هیات مذاکره‌کننده هم از آنجایی که با این اقدام می‌تواند در داخل کشور برای خود یک پوشش امنیتی ایجاد کند تا اگر عیب و نقصی در توافق باشد، با توجه به خروج سپاه از لیست تحریم‌ها مورد نقد قرار نگیرد، از این بابت خوشحال بود. حتی تحریم دفتر رهبری و موسسات زیرمجموعه آن هم معافیت گرفتند اما برخی تحریم‌ها که به خاطر فعالیت‌های منطقه‌ای و موشکی ایران هنوز باقی است. ایران در این حوزه‌ها تغییر موضع نمی‌دهد و دیدیم که رهبری هم در سخنرانی اخیر اشاره کردند ما نمی‌توانیم از تقویت بازوهای امنیتی و نظامی بگذریم. از آنجایی که تحریم‌های این بخش حل نشده است شاهد ادامه مشکلات با آمریکایی‌ها هستیم.»

وی تصریح کرد: «مساله این است که ایران می‌خواهد همه تحریم‌ها در کنار تحریم‌های برجامی لغو شود. به نظر نمی‌رسد که آمریکا با این کار موافقت کند. به خصوص با توجه به اینکه از طرف کنگره هم فشارهایی به دولت بایدن و مذاکرات برجامی وارد می‌شود. رییس سازمان سیا هم گفته بود که تا تهدیدات منطقه‌ای ایران برطرف شود، نمی‌توانیم به یک تفاهم کلی برسیم. دقت کنید که ما چهار نوع اختلاف و تحریم داریم که شامل تحریم‌های برجامی، حقوق بشری، موشکی و منطقه‌ای می‌شود. همه اینها باید با هم حل شوند. آمریکایی‌ها می‌خواهند بعد از لغو تحریم‌های ذیل برجام درباره بخش‌های دیگر هم مذاکره شود و ایران تاکنون موافقت نکرده و اصرار دارد که همه تحریم‌ها باید به صورت یکجا رفع شود.»