روسیه؛ رفیق یا رقیب برجامی

گروه سیاسی فردا: وزیر امور خارجه روسیه بعد از اعلام توافق پادمانی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران، با گذاشتن یک شرط عجیب، این تحلیل را در اذهان عمومی تقویت کرد که روسیه می خواهد با برگ برجام بر سر اوکراین چانه زنی کند. در حال حاضر اروپا و آمریکا گزینه تحریم نفت و گاز روسیه را روی میز گذاشتند و قصد دارند با این تهدید، مسکو را از ادامه جنگ با کیف برحذر دارند. برخی کارشناسان سیاسی معتقدند با احیای برجام، ایران می تواند خیلی سریع وارد بازار نفت و گاز جهانی شود و این مسئله به زیان روسیه خواهد بود چون قدرتمندترین برگ چانه زنی خودش را بی اثر می بیند، از این رو احتمال آنکه در آستانه توافق در وین تلاش کند زمینه بازی را به هم بزند تا روند نتیجه بخشی گفتگوها به تأخیر بیفتد، دور از ذهن نیست.

داریوش قنبری در گفتگو با خبرنگار فردا درباره نگاه روسیه به برجام گفت: در این تردیدی نیست که در جاهایی روس ها با ما تعارض منافع دارند اما بعید می دانم روسیه چنین قدرتی داشته باشد که اجازه ندهد گفتگوها در وین به نتیجه برسد چون ما در سیاست خارجی خودمان به عنوان یک کشور مستقل تصمیم می گیریم.

وی افزود: با توجه به بحران اوکراین و هدف روس ها برای فشار آوردن بیشتر به غرب با اهرم انرژی، منافع آنها در این است که برجام در وضعیت کنونی به نتیجه نرسد بنابراین تعارض منافع روسیه با ایران در این زمینه قطعی است. اگر ما بتوانیم نفت و گازمان را صادر کنیم، تا حدود زیادی هدف روسیه برای استفاده از اهرم انرژی اثر بخش نخواهد بود.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه ایران براساس منافع ملی خود پیش می رود، یادآور شد: اراده روس ها و تصمیم آنها بر ما تأثیری نخواهد گذاشت و بعید می دانم روس ها بخواهند آنقدر در این زمینه کارشکنی کنند تا در روند گفتگوها اخلال جدی ایجاد شود و مذاکرات به بن بست بخورد.

وی افزود: مذاکرات تاکنون خوب پیش رفته است و شواهد و قرائن نشان می دهد که ما در آستانه توافق هستیم. آن طور که خبرهای حکایت می کنند موارد باقیمانده اختلافی خیلی کم هستند، البته نمی شود گفت این موارد باقیمانده کم اهمیت هستند، قطعا این موارد در جای خود دارای اهمیت هستند. چه بسا همین موارد بتوانند مشکل جدی بر سر احیای برجام ایجاد کنند.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: اراده ای که در ایران و در طرف غربی وجود دارد در راستای رسیدن به توافق است. از بحران اوکراین ما می توانیم برای تقویت چانه زنی مان استفاده کنیم تا منافع مان را در مذاکرات پیش ببریم. البته بحران اوکراین می تواند یک تیغ دو لبه هم باشد یعنی اگر ما بخواهیم خواسته هایی را در چانه زنی های مان مطرح کنیم که برای طرف مقابل برآورده کردنی نباشد، این مسئله قطعا می تواند مذاکرات را به بن بست برساند.

وی افزود: با توجه به نیاز کشورهای غربی به نفت و تلاش آنها برای برداشتن تحریم ها و حصول توافق، می توان با ظرافت خاصی از این فرصت هم استفاده کنیم تا به توافق بهتری دست یابیم.