کدخدایی: قانونگرایی و مردمی بودن مهمترین شاخص انقلاب اسلامی است

عباسعلی کدخدایی، عضو شورای نگهبان در همایش بازتاب انقلاب اسلامی ایران در آثار و اندیشه های اندیمشندان جهان که به همت جهاد دانشگاهی و انجمن ایرانی مطالعات جهان در دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: مردم و مشروطه‌خواهان توانستند برخی از ساختارهای نظام سیاسی غربی را برپا کنند، اما با روی کارآمدن رضا خان و حکومت پهلوی، نظام سیاسی دوران مشروطه از میان برداشته شد.

وی افزود: پهلوی هیچ توجهی به مردم و نقش آنها نداشت. اگرچه برخی از ساختارهای نظام مدرن سیاسی غربی مثل عدلیه ایجاد شد، اما به دلیل دیکتاتوری پهلوی ماهیت خود را از دست داده بودند.

این استاد دانشگاه تهران به موضوع جدا شدن بحرین از ایران اشاره کرد و گفت: در خاطرات اعلم از نزدیکان شاه آمده است که شاه و مجلس مخالف این  موضوع بودند اما پس از دیدار با سفیر انگلیس نظر شاه عوض می شود و مجلس نیز تغییر رویکرد می دهد.

عضو شورای نگهبان افزود: با اینکه در دوران پهلوی نهادهای مدرن سیاسی در کشور ایجاد می شود اما هیچ کدام اثر ندارند و نمی توانند از حقوق مردم و جامعه دفاع کنند.

کدخدایی فقدان حاکمیت قانون را از دیگر نقاط ضعف دوران قبل از انقلاب دانست و گفت: قانون در دوران قبل از انقلاب یعنی دستور شاه و این موضوع حتی در مباحثی چون انتخابات مجلس دیده می شد و در آن دوران شاهد انتخاباتی با مفهوم انتخابات نبودیم. برای اینکه شاه را از پاسخگویی مبرا بدانند با شعاری مانند جایگاه سلطنتی و تشریفاتی او را کم تاثیر در عرصه سیاسی جامعه می دانستند  درحالی که اصل 107 قانون اساسی انقلاب اسلامی بر نقش رهبر در قبال مردم جامعه تاکید دارد.

وی ویژگی سوم نظام سلطنت طلبی را  جدایی دین از سیاست دانست و گفت: جدایی دین از سیاست که بر اساس الگوی غربی بود در ایران فقط با عنوان جدایی دین از سیاست  مطرح نبود در واقع دین ستیزی بود و دین زدایی را دنبال می کرد. در دوران رضاخان با حمله به مسجد گوهرشاد و در سال 42 با حمله به حوزه علمیه قم به خوبی قابل توجه است.

 عضو شورای نگهبان ادامه داد: حضرت امام (ره) با دنباله روی از اسلام این نهضت را اسلامی با تاکید بر حضور مردم ایجاد کرد. وقتی از او در مورد مدل حکومتی ایران سوال کردند از جمهوری اسلامی گفت و جمهوریت را حضور مردم می دانست.

وی قانونگرایی امام راحل و توجه انقلاب به این مقوله را از دیگر نکات شاخص انقلاب اسلامی دانست و گفت: در تدوین قانون اساسی تاکید امام بر همه پرسی بود و به همین دلیل جایگاه مردم در نگاه امام اساسی و تعیین کننده بود.

عضو شورای نگهبان با اشاره به اینکه در کنار توجه به نقش مردم امام بین دین و سیاست اتحاد ایجاد کرد، گفت: نگاهی که در غرب با عنوان جدایی دین از سیاست مطرح می شد اما در ایران توسط امام با بحث حضور دین در جامعه و سیاست همراه و تلاش شد احکام اسلامی به عنوان پایه و اساس مورد توجه قرار گیرد و ارکان انقلاب براساس آن شکل گیرد

کدخدایی گفت: سومین ویژگی انقلاب اسلامی حاکمیت قانون و قانونگرایی است. امام در روزهای پایانی پهلوی و شکل‌گیری انقلاب اسلامی برای قانون اساسی پافشاری می‌کند. هیچ کشوری پس از شکل‌گیری انقلاب به تدوین قانون اساسی در روزهای نخست هیچ توجهی نمی‌کند، اما امام به این موضوع توجه کرد.