آیا ایران می تواند نفت بفروشد؟

حذف ایران از بازار جهانی نفت به عنوان یک پاشنه آشیل اقتصادی در کشور، فصل متمایزی را در تاریخ اقتصاد ایران رقم زد به گونه‌ای که در سه سال گذشته با نزدیک شدن فروش نفت ایران به صفر، کشور با بحران‌های اقتصادی شدیدی دست و پنجه نرم کرد و دولت مجبور شد که از طریق به گرو گرفتن دارایی‌های عمومی در بورس اقدام به جبران کسری‌های  بودجه خود بکند. سید محمدعلی حسینی سفیر پیشین ایران در ایتالیا و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با گسترش نیوز نسبت به ابعاد این تغییر شکل در اقتصاد ایران واکنش داد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه از نظر می‌ گذرانید:

راه بازگشت ایران به بازار نفت بسته شده است!

این دیپلمات در پاسخ به پرسشی مبنی بر چگونگی امکان بازگشت ایران به بازار جهانی نفت اظهار داشت: یکسری از واقعیت‌های اقتصادی با حضور قدرت‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی رقم می‌خورند و مطابق با میل ما پیش نمی‌رود مگر این که ما هم بخشی از این ائتلاف‌های اقتصادی و سیاسی باشیم که در پاره‌ای از موارد اصول و سیاست‌های کلی نظام چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد. با این حال، حرف من به این معنی نیست که سیاست‌های کلی نظام، مانع از برقراری ارتباطات مفید به حال کشور است بلکه نظام نمی‌خواهد به هر قیمتی در ائتلاف‌هایی حضور داشته باشد که ممکن است با آرمان‌ها و مصالح نظام در تضاد باشد. بازگشت ایران به بازار جهانی نفت، فارغ از مباحث پیرامونی مرتبط با برجام، دچار مشکلات عدیده‌ای هست. بسیاری از پالایشگاه‌ها که تکنولوژی ساختشان بر اساس مصرف نفت خام سنگین ایران طراحی شده بود، اکنون دچار دگردیسی شده و تغییر فناوری دادند و نیازهای خودشان را با قراردادهای بلندمدت با کشورهای دیگری مثل عراق، عربستان و حتی خود یاالات متحده و روسیه تامین می‌کنند.

صادرات مشتقات نفتی و پلیمری به استراتژی ملی بدل شود

سخنگوی پیشین وزارت خارجه خاطرنشان ساخت: بازگشت ایران به این بازار دچار اما و اگرهایی است به این معنا که ما نهایتا با دو تا سه مشتری خاص مثل چین و هند و کره جنوبی مواجه خواهیم بود که حداکثر با تخفیف دو تا سه میلیون بشکه روزانه نفت از ایران بخرند که بخشی از نیازهای ارزی کشور تامین شود. زیرا این کشورها در هر حال نیازهای نفتی خود را در سال‌های غیبت ایران از بازار هم تامین کرده اند و ما برای این که نفت مان را بخرند، باید تخفیف‌های اساسی بدهیم! با این حال من معتقدم که ایران تنها از جرگه بازیگران بزرگ نفتی حذف شده که البته این تهدید می‌تواند به یک فرصت برای کشور بدل شود. به این معنا که ما به جای خام فروشی رو بازار صادرات مشتقات نفتی مثل بنزین، گازوئیل، سوخت جت و قیر یا محصولات پلیمری و میعانات گازی حساب باز کنیم و رول جدیدی برای ایران در نظام جهانی تعریف کنیم.

به عقب برنمی گردیم!

سفیر پیشین ایران در ایتالیا در پایان یادآور شد: کشور ما به علت تحریم فروش نفت با تورم و کسری بودجه و شوک قیمت دلار مواجه شد، با این حال پس از احیای احتمالی برجام باید از اشتباهات گذشته درس بگیریم و به خام فروشی نفتی، بازنگردیم. این اتفاق باعث می‌شود که افق‌های جدیدی در پیش روی اقتصاد ایران گشوده شود و در نتیجه کشور از حالت وابستگی به اقتصاد تک محصولی خارج خواهد شد و با تنوع‌بخشی به اقتصاد کشور، دغدغه‌های بزرگان و رهبر انقلاب مبنی بر تحقق اقتصاد مقاومتی برای کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور نیز محقق خواهد شد.