رامین مهمانپرست: دولت بایدن دنبال تعامل با جریان اصلی قدرت خواهد بود

نامه نیوز: نتیجه انتخابات در آمریکا انگار امید تازه‌ای به دولت در ایران تزریق کرده است. دولت تدبیر و امید که تحت فشار اقتصادی گسترده و ناشی از تحریم دست خود را بسته دیده و در مقابل حل مشکلات مردم ناتوان شده بود، این روز‌ها به آمدن بایدن در آمریکا دل بسته و امیدوار است که بتواند در ماه‌های پایانی عمر خود، با احیای برجام گشایش‌هایی حاصل کند.

این درحالی است که کارشناسان و متخصصان امر این امید را واهی دیده و معتقدند که حتی اگر سیاست‌های کلی در ایران و آمریکا به نحوی باشد که مذاکره محتمل و امکان بازگشت آمریکا به برجام فراهم شود، این تحولات به عمر دولت روحانی قد نمی‌دهد. این گروه از تحلیل‌گران حتی امید جریان اصلاح‌طلب یا حامی دولت برای استفاده از فرصت روی کار آمدن بایدن و پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ با اتکا به دو قطبی مذاکره - عدم مذاکره را بی‌اساس می‌دانند و استدلالشان این است که دولت دموکرات بایدن نیز به دنبال تعامل با قطب اصلی قدرت در ایران خواهد بود.

رامین مهمان‌پرست، کارشناس مسائل سیاست خارجی یکی از همین افراد است. او در گفتگو با «نامه نیوز» گفت: «در حال تغییر دولت در ایالات متحده آمریکا هستیم. ترامپ در انتخابات شکست خورده، اما به خاطر شخصیتش نمی‌خواهد بپذیرد و سعی می‌کند که با لجاجت و رفتار‌های ناشیانه تا جای ممکن قدرت را واگذار نکند، اما شواهد نشان می‌دهد که با تغییر قدرت و دولت در آمریکا رو به رو خواهیم بود. این تغییر، اما اواخر دی یا اوایل بهمن ماه رخ می‌دهد و این یعنی در سه ماه آینده شاهد هیچ تغییر و اتفاق خاصی در زمینه تعیین تکلیف برجام یا هر موضوع مرتبط با آن نخواهیم بود».

وی افزود: «بعد از روی کار آمدن دولت جدید باید منتظر مشخص شدن کابینه و چارچوب و سیاست‌های کلی آن باشیم که احتمالا یکی، دو ماه زمان می‌برد. به این ترتیب ما برای فکر کردن به اینکه چه اتفاقی در ارتباط با برجام و مذاکره می‌افتد باید تا اوایل سال ۱۴۰۰ صبر کنیم».

این کارشناس مسائل خارجی ادامه داد: «دولت فعلی ما نیز از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا انتخابات ریاست جمهوری دو، سه ماه فرصت دارد. در این مدت نیز درگیر مسائل متعددی مثل بودجه، شاید نارضایتی‌های موجود بین مردم، شرایط سخت اقتصادی، بحث تحریم‌ها و درآمد‌های کشور و ... خواهد بود.» وی خاطر ناشن کرد: «نکته دیگر این است که تجربه سالیان گذشته نشان می‌دهد که وقتی یک دولت به ماه‌های آخر می‌رسد، فضای کشور تغییر کرده و کاملا انتخاباتی می‌شود. با توجه به این شرایط فکر می‌کنم که به هیچ‌وجه نمی‌توان روی زمان کم باقی مانده این دولت برای تصمیم‌گیری جدی در موضوعات سیاست خارجی حساب کرد».

مهمان‌پرست همچنین گفت: «فردی که قدرت را در آمریکا به دست می‌گیرد نیز روی دولتی که چند ماه از عمرش باقی مانده حساب نکرده و وارد یک موضوع جدی نمی‌شود. حتما تلاش می‌کند که برنامه‌های خود را با دولتی که چهار سال و شاید هم هشت سال بر مسند قدرت خواهد بود، پیش ببرد تا بتواند روی هر گامی که قرار است برداشته شود، محاسبه جدی کند».

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه بایدن و دولت او برای مذاکره دولت بعدی در ایران را طرف حساب خود می‌داند یا بخش تصمیم گیرنده اصلی در ایران را؟ گفت: «طبیعتا طرف آمریکا سعی می‌کند با جریان اصلی است که پشتوانه داشته باشد و بتوانند روی حرفش حساب کنند، وارد مذاکره شوند. دولت‌های ضعیف و بدون پشتوانه که قدرت اثرگذاری بالایی نباشد برای آن‌ها جایگاهی ندارد. خیلی طبیعی است که اگر هم بخواهند گام جدیدی بردارند، حتما سعی می‌کنند که با جریان تاثیرگذاری که بستری برای اجرای تاثیرات خود دارد، وارد مذاکره شود.»

مهمان‌پرست همچنین گفت: «نکته دیگر این است که طرف ایرانی چه موضعی خواهد داشت. فکر می‌کنم افرادی که تصمیم گیرنده اصلی هستند و وزن قابل توجهی دارند حاضر نیستند که تحت هر شرایطی وارد بحث مذاکره با آمریکا شوند یا تصور کنند که ورود به مذاکره به معنی حل مشکلات و گرفتاری‌ها خواهد بود. جریانی که بخواهد به وضعیت سیاست خارجی و اوضاع کشور سروسامان دهد حتما متوجه این نکته هست که برای یک حضور قدرتمند در صحنه‌های سیاست خارجی باید ابتدا اقتدار داخلی را تقویت کرده، نقاط ضعف را رفع و مشکلات فراوانی که گریبان مردم را گرفته برطرف کنیم و قبل از این کار، هر نوع ورود به بحث‌های جدی در سیاست خارجی بدون پشتوانه خواهد بود».

وی در پایان تاکید کرد: «یک جریان قدرتمند در داخل هم می‌تواند هم نسبت به حل مشکلات داخلی اقدام کرده و برای رفع دشواری‌های زندگی مردم گام‌های جدی بردارد و هم در شرایطی که از موضع قدرت بتواند وارد بحث و گفتگو درباره موضوعات اصلی سیاست خارجی شود، می‌تواند موفق‌تر عمل کرده موجب شود که طرف مقابل هم حساب بیشتری روی آن باز کند»