کبد چرب چیست: تشخیص + درمان

این سوال در ذهن بسیاری از افراد وجود دارد که کبد چرب چیست. بیماری کبد چرب به این معنی است که در کبدتان رسوبات چربی وجود دارد. این رسوبات ممکن است کبدتان را از خارج کردن کامل سموم از خون‌تان بازبدارند. افرادی که زیاد الکل می‌نوشند نیز در معرض رسوب چربی در کبدشان هستند. ولی این شرایط مانند بیماری کبد چرب نیست.

انواع بیماری کبد چرب

در پاسخ به این پرسش که کبد چرب چیست باید گفت کبد چرب دو نوع است. اگر کبدتان چرب باشد ولی آسیبی به کبدتان وارد نشده باشد، به این بیماری، کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) گفته می‌شود. اگر علاوه بر چربی، علائم التهاب و آسیب سلول‌های کبدی نیز داشته باشید، به این بیماری استئاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) می‌گویند.

بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از آمریکایی‌ها دارای کبد چرب غیرالکلی هستند. ۲ تا ۵ درصد نیز استئاتو هپاتیت غیرالکلی دارند.

مطلب مرتبط: چربی کبد: علائم، علت‌ها و مشکلات ناشی از آن

کبد چرب چیست: علائم و نشانه‌ها

بیماری کبد چرب بعضی اوقات بیماری خاموش کبد می‌گویند. به این دلیل که مي تواند بدون هیچ نشانه ای بروز کند. اکثر افراد مبتلا به NAFLD با چربی موجود در کبدشان به زندگی خود ادامه می‌دهند و هیچ آسیبی به کبدشان وارد نمی‌شود. برخی افرادی که در کبدشان چربی دارند به NASH مبتلا می‌شوند.

اگر NASH دارید، ممکن است نشانه‌هایی داشته باشید. ولی ممکن است بروز آن‌ها سال‌ها زمان ببرد. اگر آسیب کبدی ناشی از NASH به اسکار دائم و سخت شدن کبدتان منجر شود، به این شرایط سیروز گفته می‌شود.

علائم NASH شامل موارد ذیل می‌شوند:

• خستگی شدید
• ضعف
• کاهش وزن
• زرد شدن پوست یا چشم ( یرقان )
• رگ‌های خونی عنکبوتی روی پوست
• خارش طولانی مدت

بیماری NASH وقتی به سیروز تبدیل شود می‌تواند موجب بروز علائمی شود مانند احتباس مایعات، خونریزی داخلی، از دست رفتن عضلات و آشفتگی. افرادی که دچار سیروز می‌شوند با گذر زمان ممکن است با از کار افتادن کبد مواجه شوند و به پیوند کبد نیاز داشته باشند.

مطلب مرتبط: گرید کبد چرب: کبد چرب چند گرید دارد؟

چه کسانی در معرض ریسک هستند

پس از پاسخ دادن به این پرسش که کبد چرب چیست نوبت به شناسایی افرادی می‌رسد که در معرض خطر هستند. دلیل اصلی و دقیق بیماری کبد چرب مشخص نیست. ولی متخصصین فکر می‌کنند چاقی رایج‌ترین دلیل ابتلا به کبد چرب است. چاقی در ایالات متحده در دهه گذشته دو برابر شده است و آمار مبتلایان به بیماری کبد چرب نیز افزایش قابل توجهی داشته است. اگرچه کودکان و جوانان نیز ممکن است به کبد چرب مبتلا شوند ولی این بیماری در میانسالی رواج بیشتری دارد.

فاکتورهای خطر عبارتند از:

• اضافه وزن داشتن
• داشتن چربی خون بالا، خواه به صورت تری گلیسیرید یا کلسترول بد LDL
• دیابت داشتن یا کسانی که در آستانه ابتلا به دیابت هستند.
• فشار خون بالا

کبد چرب چیست: تشخیص

کبد چرب بدون هیچ نشانه‌ای بروز می‌کند. معمولا زمانی تشخیص داده می‌شود که برای بررسی کبدتان آزمایشات منظم خون انجام دهید. پزشک‌تان ممکن است با وجود نتایج غیرعادی آزمایش به بیماری کبد چرب مشکوک شود، به ویژه اگر چاق باشید. نوشیدن الکل و ابتلا به عفونت ممکن است دلیل غیرعادی بودن نتایج آزمایش کبدتان باشد.

بررسی‌های تصویربرداری از کبد ممکن است رسوب چربی در کبدتان را نشان دهد، ولی تنها راه شناسایی کبد چرب این است که از کبدتان نمونه‌برداری کنید. نمونه‌برداری کبد این گونه است که یک سوزن بلند را از طریق پوست وارد کبدتان می‌کنند. این سوزن یک بخش کوچک از بافت کبدتان را بر می‌دارد تا زیر میکروسکوپ بررسی شود. نحوه تشخیص پزشک‌تان این گونه است:

• اگر چربی داشته باشید ولی هیچ التهاب یا آسیب بافتی وجود نداشته باشد، تشخیص NAFLD است.
• اگر چربی، التهاب و آسیب کبدی داشته باشید، تشخیص NASH است.
• اگر نوعی بافت اسکار در کبدتان باشد که به آن فیبروز می‌گویند، ممکن است به سیروز مبتلا شده باشید.

مطلب مرتبط: علت کبد چرب: ۱۲ دلیل احتمالی کبد چرب که بهتر است با آن‌ها آشنا شوید

درمان

اگر NAFLD داشته باشید و هیچ مشکل پزشکی دیگری وجود نداشته باشد، به درمان خاصی نیاز ندارید. ولی ایجاد تغییرات سبک زندگی می تواند تجمع چربی در کبدتان را کنترل کند یا آن را برعکس کند. این موارد عبارتند از:

• کاهش وزن
• کاهش کلسترول و تری گلیسیرید
• کنترل دیابت
• استفاده از داروهایی مانند داروهای بدون نیاز به نسخه
• اجتناب از مصرف الکل

اگر به NASH مبتلا هستید، برای برعکس کردن تجمع چربی در کبدتان به هیچ دارویی نیاز ندارید. در برخی موارد آسیب کبد به خودی خود متوقف می‌شود یا برعکس می‌شود. ولی در دیگر موارد، این بیماری پیشرفت می‌کند. اگر NASH دارید، مهم است هر شرایطی را که ممکن است به بیماری کبد چرب بیانجامد تحت کنترل بگیرید. درمان ها و تغییرات سبک زندگی برا یاین شکل به این شرح است:

• کاهش وزن
• داروهای کاهنده کلسترول یا تری گلیسیرید
• داروهای کاهنده فشار خون
• داروهای کنترل دیابت
• محدود کردن مصرف داروهای بدون نسخه
• اجتناب از مصرف الکل
• مراجعه به متخصص کبد

برخی داروها برای درمان احتمالی NASH مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این داروها عبارتند از آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E. دانشمندان نیز در حال بررسی داروهای دیابت جدیدی برای درمان NASH هستند که ممکن است برای‌تان تجویز شوند، حتی اگر دیابت نداشته باشید.

مطلب مرتبط: آزمایش کبد چرب: آزمایش خون کبد بر چه مبنایی سنجیده می‌شود

مشکلات

مشکل اصلی بیماری کبد چرب عبارت است از پیشرفت NASH و تبدیل شدن به سیروز. سیروز به معنای اسکار دائم و سخت شدن کبد است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگر هر نوع کبد چرب در شما تشخیص داده شد، حتما درباره تشدید علائم‌تان به پزشک اطلاع دهید. این علائم عبارتند از خستگی، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، ضعف، احتباس مایعات یا خونریزی.

زندگی با کبد چرب

اگر با بیماری کبد چرب زندگی می‌کنید، تا جایی که می‌توانید درباره مشکل‌تان اطلاعات کسب کنید و با تیم پزشکی‌تان در ارتباط باشید. از آن‌جایی‌که بسیاری از داروها می‌توانند به کبد آسیب وارد کنند، همیشه درباره داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک تان مشورت کنید. داروهای بدون نسخه، مکمل‌های غذایی و ویتامین‌ها از جمله مواردی هستند که باید با پزشک درمیان گذاشته شوند. دیگر راه‌های کنترل بیماری کبد چرب عبارتند از: حفظ وزن سالم، داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و اجتناب از مصرف الکل.

منبع: hopkinsmedicine