کاهش ۳۰ درصدی کلسترول بد خون با یک واکسن

به نقل از اس‌ای، کلسترول بالا در حال تبدیل شدن به یک مشکل سلامتی بسیار رایج است که در حال حاضر از هر ۵ بزرگسال در ایالات متحده ۲ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اکنون واکسن جدیدی که در حال توسعه است، وعده می‌دهد که به طور موثر و مقرون به صرفه سطح «کلسترول بد خون» را در بدن کاهش دهد.

این کلسترول بد به شکل لیپوپروتئین‌های با چگالی کم یا LDL، نوعی از کلسترول است که می‌تواند باعث انسداد خطرناک در شریان‌ها، کاهش جریان اکسیژن به قلب یا ایجاد لخته‌های خونی شود که در نهایت می‌تواند منجر به سکته شود.

گروهی به سرپرستی پژوهشگران دانشگاه نیومکزیکو و دانشگاه کالیفرنیا دیویس در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها و میمون‌ها انجام شد، توانستند با هدف قرار دادن پروتئینی به نام پروپروتئین کنورتاز سوبتیلیسین/ککسین نوع ۹(PCSK۹) که یک رابطه مهم با LDLها دارد، سطح LDL را کاهش دهند.

برایس چاکریان، متخصص ژنتیک مولکولی از دانشگاه نیومکزیکو می‌گوید: این واکسن بر اساس یک ذره ویروس غیر عفونی ساخته شده است که فقط پوسته‌ای از یک ویروس است. اکنون مشخص شده است که ما می‌توانیم از پوسته یک ویروس برای تولید واکسن علیه انواع چیزهای مختلف استفاده کنیم.

گیرنده‌های ویژه روی سلول‌های کبد مسئول حفظ LDL در سطح ایمن هستند، اما مقدار اضافی PCSK۹ می‌تواند به این گیرنده‌ها آسیب برساند، به این معنی که گیرنده‌ها کارایی کمتری پیدا می‌کنند و کلسترول بد بیشتری در خون شناور می‌شود.

ژنتیک، رژیم غذایی و عوامل مختلف دیگر می‌توانند بر تولید PCSK۹ در بدن تأثیر بگذارند. در اینجا، ترکیب قطعات کوچک PCSK۹ با ذره ویروس غیر عفونی به این معنی است که یک پاسخ سیستم ایمنی ایجاد می‌شود و پروتئین PCSK۹ را هدف قرار می‌دهد و خنثی می‌کند.

این واکسن نشان داده که می‌تواند کلسترول بد را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. این واکسن به اندازه مهارکننده‌های PCSK۹ فعلی موثر است، همچنین راه حلی است که به طور بالقوه می‌تواند هزینه بسیار کمتری داشته باشد.

چاکریان می‌گوید: ما علاقه‌مندیم رویکرد دیگری را توسعه دهیم که هزینه کمتری داشته باشد و به ‌طور گسترده‌تر قابل اجرا باشد، نه فقط در ایالات متحده، بلکه در مکان‌هایی که منابع لازم برای پرداخت این درمان‌های بسیار گران را ندارند.

البته پژوهشگران این مطالعه می‌گویند ما هنوز فاصله زیادی با دسترسی به واکسنی داریم که بتواند در انسان‌ها استفاده شود، اما نتایج امیدوارکننده‌ ‌هستند.

این واکسن، راه حلی مقرون به صرفه‌تر از گزینه‌های فعلی است و حدود یک سال در هر دوز دوام می‌آورد.

در حال حاضر یک دهه است که این واکسن در حال توسعه است و در مرحله بعدی، بر روی انسان آزمایش خواهد شد.

هر چند که این واکسن نیاز به مطالعه بیشتر و تامین مالی بیشتر دارد، اما تخمین زده می‌شود  که این واکسن سالانه نزدیک به ۱۸ میلیون جانی را که در سراسر جهان به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی از دست می‌روند، نجات دهد.

چاکریان می‌گوید: امیدواریم در ۱۰ سال آینده این واکسن را برای انسان‌ها تولید کنیم.

این پژوهش در مجله NPJ Vaccines منتشر شده است./ایسنا