پاسخ آمریکا به پیام انفعال روحانی

روزنامه کیهان: «آمریکا خود کاری کرده که شرایط مذاکره را از بین برده؛ با روند خوبی داشتیم مذاکره می‌کردیم، اما خودش آن را تخریب کرده و پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و می‌گوید باید چگونه عبور کنم؟! اگر می‌خواستید عبور کنید، چرا خراب کردید؟ اگر می‌خواستید همدیگر را ببینیم چرا پل را خراب کردید؟ خودشان پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و داد می‌زنند. اینکه نشد. اگر راست می‌گویید بیایید پل را دومرتبه درست کنید. پل را که درست کردید خودبه‌خود و به طور طبیعی رفت و آمد درست می‌شود؛ خودت مؤثر و مخرب و عامل این کار هستی». این جملاتی است که حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در جلسه روز چهارشنبه ۲۴ مرداد هیئت دولت در باب مذاکره با آمریکا بیان کرد.

اشتباه محاسباتی روی پلِ شیطان؟! آیا این ادبیات، ادبیات یک دولتمرد مقتدر و معترض به نقض عهد است؟ دشمن از این سخنان، انزجار و اقتدار و بی‌اعتمادی و بی‌میلی به مذاکره را برداشت می‌کند و مجبور به دادن امتیاز می‌شود یا احساس می‌کند فشارش نتیجه داده و به نوعی گلایه و درخواست از موضع پایین منتهی شده و بنابراین مسیر بدعهدی و فشار کاملا درست است؟!

اکنون که مذاکره جدید، با توجه به موضوع عهدشکنی گستاخانه آمریکا، ممنوع و منتفی است. اما به فرض محال، اگر قرار بر مذاکره هم بود، نوع واکنش‌های آقای روحانی، بدترین مواضع است؛ درست نظیر ادبیاتی که قبل و بعد از انتخابات سال ۹۲ با مضمون اظهار ضعف و‌اشتیاق به مذاکره و توافق به هر قیمت به کار بست -آمریکا کدخداست، خزانه خالی است، نباید با شعار‌های توخالی مقابل ابرقدرت‌ها ایستاد- و حاصل آن، امضای توافقی نامتوازن و اجرای نامتوازن‌تر برجام بود.

ادبیات منفعل و وحشتی‌تر شدن آمریکا درست یک روز پس از آنکه روحانی با موضعی عجیب و تاسف‌بار و با ادبیاتی عاطفی و حاکی از دلشکستگی از آمریکا گله کرده بود، پاسخ گستاخانه‌ای از طرف مقابل دریافت کرد.

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا (رئیس پیشین CIA) روز پنجشنبه، از «گروه اقدام ایران» به ریاست برایان هوک و با هدف هماهنگی سیاست‌های خصمانه کاخ سفید علیه ایران رونمایی کرد. این اقدام در شصت وپنجمین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ انجام شده است.

پمپئو گفت: «مذاکره با ایران پیش‌شرط‌هایی دارد. امیدواریم به زودی به توافقی جدید با ایران دست پیدا کنیم. راهبرد آمریکا، افزایش فشار بر ایران تا زمانی است که شاهد تغییر زیادی در رفتار ایران در داخل و خارج باشیم». هوک نیز که همزمان مدیر سیاستگذاری وزارت امورخارجه هست، می‌گوید: «ما روشن گفته ایم حاضریم با ایران مذاکره کنیم و توپ در زمین جمهوری اسلامی ایران است. رفع تحریم‌ها و از سرگیری روابط کامل دیپلماتیک و تجاری با ایران منوط به تغییر رفتار جدی ایران است. با حدود ۲۰ کشور مذاکره کرده‌ایم و رایزنی‌ها برای فشار بیشتر بر این کشور در جریان است».

آن‌ها بی‌پروا می‌گویند که در حال خصومت و افزایش فشار برای دیکته کردن خواست‌های خود هستند؛ بی‌آنکه کمترین شرمندگی درباره نقض توافق موجود (برجام) داشته باشند. اما این طرف آقای روحانی در موضعی انفعالی و تاسف‌آور و با دلشکستگی صرفا از آمریکا گله می‌کند.

بازتاب پیام انفعال در رسانه‌های غربی و ضد انقلاب از سوی دیگر رسانه‌های غربی و ضدانقلاب نیز خیلی سریع پیام انفعال رئیس‌جمهور را گرفتند و آن را «درخواست ایران برای بازسازی پل مذاکرات با آمریکا» تفسیر کردند.

به عنوان نمونه رادیو فرانسه در وب سایت خود مواضع عجیب روحانی در نشست هیئت دولت را با تیتر «روحانی از آمریکا خواست «پل» مذاکره را بازسازی کند» بازتاب داد و نوشت: «حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران روز چهارشنبه ۲۴ مرداد/ پانزدهم اوت در جلسه هیئت دولت با اعلام اینکه آمریکا خودش کاری کرده که شرایط مذاکره را از بین برده، در ادامه تاکید کرد که «روند خوبی» برای مذاکره با آمریکا در جریان بوده، اما آمریکا آن را «تخریب» کرد. وی همچنین از آمریکا خواست تا «پل» مذاکره را بازسازی و درست کند.»

سایت العربیه فارسی نیز تیتر «روحانی خواستار بازسازی پل مذاکرات توسط آمریکا شد» را برای اظهارات روحانی انتخاب کرد و نوشت: «حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران، چهارشنبه ۱۵ اوت در جلسه هیئت دولت، از آمریکا خواست «پل مذاکره» میان دو طرف را بازسازی کند. اشاره روحانی به پیشنهاد مذاکرات بدون پیش شرط با ایران است که ۳۰ ژوئیه گذشته، از سوی دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا مطرح شد ترامپ گفته بود که حاضرم با آن‌ها دیدار کنم، هروقت آن‌ها بخواهند، نمی‌دانم آن‌ها آماده هستند یا نه. هیچ پیش‌شرطی هم نداریم، هر وقت آن‌ها بخواهند، هم برای آن‌ها خوب است هم برای دنیا. رئیس‌جمهوری ایران در این باره گفت: اگر راست می‌گویید بیایید پل را دو مرتبه درست کنید. پل را که درست کردید خود به خود و به طور طبیعی رفت و آمد درست می‌شود». پل مذاکره یا عملیات و ضربات آمریکا؟ اظهارات منفعلانه رئیس‌جمهور در باب روند «پل» مذاکرات با آمریکا و روند خوب آن و اینکه آمریکا خودش پل را خراب کرده و اگر راست می‌گویید بیایید پل را دو مرتبه درست کنید، در حالی مطرح می‌شود که دو هفته پیش اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس‌جمهور، درباره همین «پل» گفته بود: «اصطلاحاتی در ورزش کشتی وجود دارد که برای آسان سازی موضوع می‌گویم: وقتی کسی روی پل است، موقع گفتگو و مذاکره نیست، مذاکره باید در سر پا باشد. الان ما در وضعیتی هستیم که باید مقاومت کنیم.» در واقع مذاکرات و برجام، دولت ما را روی پل عملیات و ضربات آمریکا برد، نه اینکه پلی برای رفاقت و شراکت و دوستی طرفین باشد؛ چنانکه روحانی و ظریف به غلط می‌پنداشتند. این در حالی است که دولت آمریکا پس از خروج از برجام نیز مشخصا اعلام کرد این یک خروج ابزاری است و هدف آن تبدیل کردن گزینه بازگشت به برجام و لغو مجدد تحریم‌ها، به ابزاری برای کشاندن ایران پای میز مذاکره است، مذاکره‌ای که باید برجام را به حوزه‌های غیرهسته‌ای رقابت راهبردی میان ایران و آمریکا، از جمله برنامه منطقه‌ای و موشکی، توسعه داده و ایران را در همه جنبه‌های مورد نگرانی آمریکا مهار کند.

مختصات گروه «اقدام علیه ایران» «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه پس از اعلام خبر تشکیل گروه موسوم به «اقدام علیه ایران»، درباره اهداف تشکیل این گروه گفت: ««گروه اقدام ایران، مسئول راهبری، بازبینی و هماهنگی همه جوانب اقدامات مرتبط با ایران در وزارت خارجه خواهد بود و مستقیماً با من کار خواهد کرد».

او درباره «هوک» که قرار است مسئولیت این گروه را بر عهده بگیرد نیز گفت: «از زمان اعلام تصمیم رئیس‌جمهور (ترامپ) برای خروج از توافق (هسته‌ای) در ماه مِی، برایان هوک نقش مهمی در شکل دادن به راهبرد ما برای اعمال حداکثر فشار دیپلماتیک و اقتصادی علیه ایران، ایفا کرده است».

«هوک» ۴۹ ساله در دوران «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه سابق آمریکا به عنوان مدیر دفتر برنامه ریزی‌های سیاسی وزارت خارجه منصوب شد. این در حالی بود که تا آن زمان، به عنوان یکی از مخالفان ترامپ شناخته می‌شد.

او یکی از افراد دخیل در تشکیل سازمانی به نام «John Hay Initiative» بود؛ این گروه متشکل از مشاوران سیاست خارجی «میت رامنی»، نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات سال ۲۰۱۲ بود و در انتخابات سال ۲۰۱۶ با نگارش نامه‌ای که به امضای ۱۲۱ نفر از شخصیت‌های حزب جمهوری‌خواه رسید با ریاست‌جمهوری ترامپ مخالفت کرد. هوک قبل‌تر از آن در دولت «جورج دبلیو بوش» در سمت‌های مختلفی از جمله دستیار وزیر خارجه در سازمان‌های بین‌المللی، دستیار ارشد سفیر آمریکا در سازمان ملل، دستیار ویژه رئیس‌جمهور آمریکا و ... انجام خدمت کرده بود.

رئیس گروه «اقدام علیه ایران» کیست؟ در وزارت خارجه تیلرسون، نام هوک در مسائل مربوط به ایران زمانی بیشتر شنیده شد که او سرپرستی کارگروهی را به عهده گرفت که مأمور مذاکره با دولت‌های اروپایی برای اصلاح برجام مطابق خواست ترامپ شده بود. با وجود این، رسانه‌های بین‌المللی در همان زمان گزارش داده بودند دیپلمات‌های اروپایی که از اختلافات ترامپ با تیلرسون درباره برجام آگاه هستند در نشست‌هایشان با برایان هوک بار‌ها از او پرسیده‌اند چه ضمانتی وجود دارد که توافقشان با تیم تیلرسون، مورد قبول ترامپ باشد.

بعد از اخراج تیلرسون از وزارت خارجه آمریکا توسط ترامپ، برایان هوک یکی از معدود دیپلمات‌هایی بود که از پاکسازی‌های بعدی این دستگاه از تیم تیلرسون در امان ماند. برخی از این موضوع را به شخصیت فرصت‌طلب او و گرایشش برای همرنگ شدن با‌اشخاص متفاوت نسبت داده‌اند.

«دانیل رانده»، کارشناس اندیشکده مطالعات بین‌المللی و راهبردی در مصاحبه‌ای مارس ۲۰۱۸، بعد از اخراج تیلرسون به درستی پیش‌بینی کرده بود برایان هوک با تیم پمپئو همساز شده و ماندگار شود. این کارشناس به بلومبرگ گفت: «او بسیار همرنگ جماعت است و این را هم می‌داند که دارد برای دولت ترامپ کار می‌کند.» نگاه ابزاری هوک به مقوله حقوق بشر و دیدگاه او درباره علم کردن این موضوع به عنوان اهرم فشار علیه کشور‌های مخالف آمریکا از جمله دیگر نکات جالب درباره او است که قبلاً مستند شده است.