افکارنیوز: اگر بخواهیم چند رقم معضلات جدی کشور در سالهای اخیر را فهرست کنیم، بدون شک باید در آن میان، جایی برای معضل موسوم به «ریزگردها»خالی کنیم. هجوم تحمل ناپذیر طوفان ریزگردها به جنوب، غرب، جنوب غرب و جنوب شرق کشور از همین چند سال پیش شروع شده و حالا در زمره یکی از پیچیده ترین معضلات زیست محیطی قرار گرفته است.
حالا ریزگردها دیگر تنها در خوزستان و کرمانشاه نیستند، حجم آنها آنقدر زیاد شده که گاهاً خود را به تهران هم میرسانند! طبق آمارهای رسمی، هم اکنون بیش از ۸۰ درصد استانهای کشور درگیر پدیده گرد و غبار هستند. مسئله در خوزستان، زابل و تهران، اما پیچیدهتر است. با هوایی که از تهران میشناسیم، چاره نکردن معضل ریزگردها، در سالهای آینده ممکن است این شهر عظیم را با یک فاجعه تنفسی مواجه کند. تهران همین حالا هم به قدر کافی آلوده هست، آنقدر که روزانه موجب مرگ نزدیک به ۵۰ نفر از ساکنانش شود. معضل گرد و غبار، نه کوچک است و نه موضعی و محدود، بلکه معضلی ملی و همگانی به شمار میرود که حل آن نیازمند عزمی ملی است. خسارت سالانه ناشی از پدیده گرد و غبار، تنها در شهر اهواز-و نه استان خوزستان! - بیش از چهار هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این درحالی است که مردم استان خوزستان، در ۲۷۶ روز از ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۵، ۱۶۱ روز هوای ناسالم و خطرناک تنفس کرده و تنها ۴ روز هوای پاک داشته اند. بنا بر اعلام اداره کل محیط زیست خوزستان در سال ۹۴ نیز هوای اهواز ۱۰ روز شرایط پاک، ۱۹۸ روز در شرایط سالم، ۱۳۹ روز در شرایط ناسالم، یک روز در
شرایط بسیار ناسالم و ۱۷ روز در شرایط خطرناک بوده است. در ۵ ماه اول سال ۱۳۹۶ هم تنها یک روز اهوازیها هوای پاک داشتند. این یعنی آنکه معضل ریزگردها سال به سال در حال عمیقتر شدن است. یک آمار پزشکی دیگر میگوید: «بحران آلودگی هوا در بیش از یک دهه گذشته در خوزستان، افزایش ۵۰۰ درصدی آمار ابتلا به سرطان را سبب شده است.» لذا همانگونه که انتظار میرود، بلندترین صداهای اعتراضی از نمایندگان خوزستان در مجلس شنیده میشود. آنها معتقدند بودجههایی که طی سال ۹۳ و ۹۴ و ۹۵ برای مقابله با ریزگردها در استان خوزستان مصوب شده، محقق نشده و دولت، مردم برخی استانها را در مقابل تهدید ریزگردها تنها گذاشته است. در این میان سوال این است که بالاخره چاره دردِ ریزگردها چیست و کی حل خواهد شد؟ واقعیت این است که جواب مسئولان به این سوالِ واحد، یکسان نیست. اردیبهشت ماه سال ۹۳، رئیس جمهور در جریان سفر خود به استان ایلام گفته است: «ایلام از ریزگردها در رنج است، اما دولت تلاش میکند با کمک عراق قدمهای لازم را برداشته و تا پایان عمر دولت مشکل ریزگردها برطرف شود.» دقیقاً یک سال بعد و در اردیبهشت ماه ۹۴، معصومه ابتکار رئیس وقت سازمان
محیط زیست نظر دیگری ابراز داشته، به رسانهها میگوید: «در موضوع گرد و غبار هیچ مسئولی نمیتواند به مردم وعده دهد که این مشکل تا چند سال آینده حل میشود و مردم باید با مشکل گرد و غبار کنار بیایند.» وی ۱۳ تیرماه سال ۹۵ نیز با حضور در مجلس شورای اسلامی به نمایندگان گفته است: «با این بودجه فعلی، مبارزه با کانون گردو غبار و جنگلزدایی، ۳۰ سال طول میکشد.» رئیس جدید سازمان محیط زیست، عیسی کلانتری نیز در رویکردی که نسبت به استان خوزستان داشت، باعث درگیری با نمایندگان خوزستان شد. ساعدی، یکی از نمایندگان استان خوزستان در واکنش به طرح جابجایی آب کارون هشدار جدی داده بود: «متأسفانه کلانتری یا تخصص این موضوع را ندارد یا آنکه پشت پرده مسائل سیاسی وجود دارد و میخواهند با جابجایی آب خوزستان ۵ میلیون نفر را زیر گرد و غبار خفه کنند.» با وجود این نظرات مختلف، فعلاً گویا تخمین علمی و دقیقی در زمینه زمان مورد نیاز برای مقابله با پدیده گردو غبار در دسترس نیست؛ لذا بهترین راه برآورد عملکرد ملی در زمینه مقابله با این پدیده را باید در بررسی اقدامات کنونی پیگیری نمود. این اقدامات میتواند هر دو حوزه برنامه ریزی بلندمدت و
فعالیتهای میدانی را شامل شود. متاسفانه احیای تالاب هورالعظیم نیز تنها یک اقدام تبلیغاتی پیش از انتخابات بود که گرد و غبارهای این روزهای اهواز نشان از شکست آن طرح داشت. ابتکار در همین زمینه به رسانهها گفته بود: «در مورد گرد و غبار در خوزستان، مهمترین اقدام دولت یازدهم احیای تالاب هورالعظیم بود. تالاب هورالعظیم متأسفانه سال ۹۲ با یکسری اقدامات نادرستی که یک شرکت نفتی انجام داده بود، کاملاً خشک شده بود، ولی الان با تدابیری که بوده، تقریباً حدود ۶۳ درصد از تالاب هورالعظیم آبگیری شده است.» با این وجود، این اظهارنظر، با انتقاد گسترده فعالان زیست محیطی خوزستان و نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی مواجه بوده است. به صورتی که عاقبتِ دعوا بر سر این موضوع به اعزام هیئتی متشکل از نمایندگان استان خوزستان و نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست به دشت آزادگان برای بررسی صحت و سقم خبر انجامیده است. نتیجه البته چیزی جز تکذیب تلخِ ادعاهای ریاست وقت سازمان محیط زیست نبود. در همین حال در حالیکه مردم خوزستان درگیر بدترین و بی سابقهترین گردو غبار تاریخ هستند، بودجه سال آینده مربوط به ریزگردها در بودجه توسط کمیسیون
تلفیق حذف شده است. با وجود آنکه رئیس جمهور در گفتگوی تلویزیونی خود از آن اظهار بی اطلاعی کرد، ولی براساس گزارشها و اظهارات نمایندگان مجلس، به دلیل آنکه دولت برداشت این بودجه را از صندوق توسعه ملی پیشنهاد داده بود و دولت نیز اجازه برداشت از آن را ندارد، با آن مخالفت شده است. چنین روندی در مقابل یکی از معضلات اصلی کشور از سوی دولت بسیار آزاردهنده است و میبایست از محل درآمدهای دولت این بودجه اختصاص مییافت. حسن روحانی در سفری به اهواز گفته بود: «اون روزی که ریزگردها زندگی مردم را به خطر انداختند، هم من اشک ریختم هم معاون اول.» آقای روحانی امروز مردم اهواز و ایلام و کردستان و... احتیاجی به اشک ندارند، کاری برای این مردم انجام دهید و سلامتی و جان آنها را با بی برنامگی و وعده به خطر نیاندازید.
دیدگاه تان را بنویسید