چگونه باید با کارشکنی های آمریکا مقابله کرد؟

«امیرحسین یزدان پناه» در یادداشت روزنامه «خراسان» نوشت:

حدود یک ماه تا پایان مدتی که ترامپ باید در گزارش ۹۰ روزه خود پای بندی یا عدم پای بندی ایران به توافق هسته ای را تایید کند باقی مانده است. در هفته های اخیر سناریوهای متعددی از سوی آمریکایی ها تشریح شده که با هدف اثرگذاری بر برجام و تحت فشار قرار دادن ایران طراحی شده اند. در کنار این طرح ها، مواضع مقامات آمریکایی نیزبیشتر شده تاجایی که روزی نیست که یک مقام فعلی یا سابق آمریکا درباره برجام اظهارنظر نکند.

همه این طرح ها و مواضع یک پیامد عمده دارد و آن این که «جو روانی بازگشت تحریم ها» را علیه ایران سنگین تر می کند تا بانک ها، شرکت ها و فعالان اقتصادی بین المللی قید همکاری با ایران را بزنند. آن هم درباره توافقی که ایران بر سر آن از بخشی از «حق» خود گذشت تا تحریم ها برداشته شود و ایران بتواند از این شرایط منفعت اقتصادی کسب کند.

هرچند جسته و گریخته اخیرا شاهد بخشی از این اتفاقات اقتصادی بوده ایم که درجای خود بسیار حائز اهمیت هستند اما کماکان با گذشت ۲۶ ماه از انعقاد توافق هسته ای به نظر می رسد حوزه های اقتصادی و تجاری و بانکی کشور نتوانسته اند متناسب با این مدت گام های اقتصادی کلان و موثر بردارند. دلیل عمده این اتفاق نیز کارشکنی های آمریکا در مسیر اجرای برجام است. کارشکنی هایی که شواهد نشان می دهد درحال جدی تر شدن است و نباید بدون پاسخ بماند. پاسخ به این کارشکنی ها نیز شرایطی دارد. از جمله:

۱- مراقب دستگاه محاسباتی دشمن باشیم!

در مقابل رفتارهای خلاف تعهدات بین المللی و نقض کننده برجام که برخی طرف های مقابل به ویژه آمریکایی ها و اخیرا نیز انگلیسی ها و فرانسوی ها از خود نشان می دهند مسئولان کشور باید مراقب برهم خوردن دستگاه محاسباتی آن هادر قبال ایران باشند. بخشی از این محاسبه درباره توانمندی های داخلی جمهوری اسلامی است. جایی که قطعا باید نقطه اتکای اصلی برای پیشرفت کشور باشد.

ارتباط با سایر کشورها هرچند از جمله نیازهای جوامع امروز است اما هرگز به معنای اتکا به طرف های خارجی نیست. این که طرف های مقابل با این واقعیت مواجه شوند که پیشرفت ایران فارغ از معادلات برجامی نوشته می شود، نقطه ای اثرگذار در محاسبات دشمن است. همچنین بخش دیگری از محاسبه دشمن نیز با توجه به ظهور و بروزی است که از رویکردهای اصولی نظام می بیند. آمریکایی ها حدود ۴ دهه است که می دانند با جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مستقل و مقاوم روبه رو هستند که هرگز از اهداف استراتژیک و منافع ملی خود عقب نشینی نمی کند.

این محاسبه آمریکایی ها درباره ایران نباید با برخی رفتارها و مواضع ضعیف که ممکن است بوی عقب نشینی یا کوتاه آمدن و ترسیدن در مقابل تهدید بدهد، مختل شود.

چه این که همین مقاومت ها بود که آمریکایی را که روزی حاضر نبود ۵ سانتریفیوژ ایران را بپذیرد ، به جایی رساند که ناچار شد بیش از ۶ هزار سانتریفیوژ و غنی سازی ایران را بپذیرد. از جمله عواملی که می تواند به برهم خوردن این دستگاه محاسباتی بینجامد ایجاد این تصور است که ایران از مسیر استکبارستیزی و مقابله با آمریکا در منطقه که طی سال های اخیر از مهم ترین عوامل قدرت ایران بوده، کوتاه آمده است.

در شرایطی که به گفته «مک مستر» مشاور ارشد امنیت ملی ترامپ، رئیس جمهور آمریکا «در برخورد با ایران نگاهی همه جانبه دارد و تنها به توافق اتمی با تهران نمی‌نگرد» یکی از مهم ترین عواملی که این دستگاه محاسباتی دشمن را دقیق نگه می دارد تا درباره رویکرد ایران دچار خطا نشود، تقویت رویکرد استکبارستیزی نظام است که برای ما هم آرمانی ایدئولوژیک است و هم منافع راهبردی ما را تامین می کند.

۲- مقابله با نقض عهد آمریکا الزاماتی دارد

این یک معادله ساده و پذیرفته شده است که اگر در مقابل دشمن بترسی یا کوتاه بیایی، او چند قدم جلوتر می آید. لذا باید در عمل و گفتار و پیگیری مسائل مرتبط با برجام و غیر برجام به گونه ای مقابل آمریکایی ها عمل کرد که آن ها بفهمند که با جمهوری اسلامی ایران که از منافع ملی خود هرگز عقب نشینی نمی کند رو به رو هستند. واقعیت این است که ترامپ نیز مانند اسلاف خود و حتی به گفته برخی تحلیل گران بین المللی تنها زبان قاطعیت و صراحت را می فهمد.

البته این مقابله به خصوص در مقابل طیفی از دشمنان که در قبال تصمیم ها و رفتارهای خود مقید به هیچ چارچوب و ساختاری نیستند و حتی ساختارهای خود ساخته نظام بین الملل را نیز نقض می کنند، الزامات خاص خود را دارد. لذا صراحت داشتن و محکم سخن گفتن و رفتار قاطع مقابل آمریکا در عین استفاده از نقشه ای دقیق و تدبیر شده و هوشمندانه از ملازمات مقابله با آمریکاست.

در این راستا می توان ایستادگی قاطع ایران در مقابل زیاده خواهی آمریکا برای مذاکره مجدد بر سربرجام را به عنوان نمونه ای از پاسخ های قاطع و دقیق و مناسب به طرف آمریکایی ذکر کرد. به خصوص این که دکتر روحانی صراحتا هشدار داده که «برجام یا با همین ویژگی ها حفظ می شود یا از بین می رود.» نطق رئیس جمهور در سازمان ملل هم که پاسخی صریح و منطقی به توهین های ترامپ بود هم در همین راستا قابل تحلیل است. در این معادله البته باید رونمایی از موشک ۲ هزار کیلومتری خرمشهر را نیز گنجاند. موضوعی که به صراحت موضع قاطع ایران در مقابل فشارهای غرب به صنعت دفاعی ایران است.

۳- مقابله با آمریکا نیاز به رصد و طراحی مداوم دارد

طی یک ماه اخیر چندین سناریوی ضد ایرانی از سوی اندیشکده های آمریکایی منتشر شده است. با توجه به ساختار حاکمیت آمریکا و تاثیرپذیری نهادها و مسئولان اجرایی واشنگتن از این سناریوها تاجایی که حتی گفته می شود برخی از این طرح ها در کاخ سفید در حال نهایی شدن است، به نظر می رسد رصد مداوم رفتار آن ها و طراحی متناسب با این رفتار از جمله الزامات مقابله با آمریکاست.

در این راستا به خصوص در حوزه توافق هسته ای، «هیئت نظارت بر اجرای برجام» که رهبر معظم انقلاب تاکنون دست کم ۲ بار تذکر داده اند تا عملکرد مناسبی داشته باشد وظیفه ای جدی و اثرگذار بر عهده دارد. لذا بهتر است اکنون که شرایط حساس و پیچیده شده، اگر این هیئت مصوبه یا تصمیم گیری یا بررسی خاصی دارد، سخنگوی آن با لحاظ جوانب محرمانگی، در گفت و گوهای مدون با رسانه ها و مردم، اطلاع رسانی بیشتری انجام دهد. فرصت های پیش رو برای مقابله با آمریکا درباره توافق هسته ای، هرچند در ظاهر ممکن است چیزی کمتر از یک ماه باشد اما این مهلت کوتاه سازنده اتفاقات و پیامدهایی است که تا سال ها ادامه خواهد داشت.

هنوز فرصت داریم این پیامدها را به نفع خودمان رقم بزنیم اگر واقعیت مقابله با آمریکا را باور کرده و نگاه خوشبینانه به دشمن نداشته باشیم