نهضت امام حسین(ع) عبادی سیاسی است

خبرگزاری تسنیم: حسن رحیم‌پور ازغدی پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی در نشست هیئت‌های انقلابی که امشب (سه‌شنبه 27 مهر) در حوزه اسلامی دانشگاهیان برگزار شد، در سخنانی ضمن تسلیت به‌مناسبت فرا رسیدن ایام محرم و صفر و عزاداری امام حسین(ع) و 72 تن از یاران باوفای ایشان گفت: اگر حرکت امام حسین(ع) انقلابی بوده که این‌گونه هست، عزاداری انقلاب هم معنادار است و اگر آن حرکت هیچ ارتباطی با ابعاد سیاسی و ولایت به‌مفهوم زعامت و مناسبات اجتماعی نداشته و صرفاً یک رابطه عرفانی خاص بین خدا و امام بوده است، طبیعی است که عزاداری و هیئت آن هم نمی‌تواند انقلابی و یا غیرانقلابی باشد. وی با طرح این سؤال که آیا حرکت نهضت قیام امام حسین(ع) اساساً بعد سیاسی و انقلابی نیز داشته است یا خیر، تأکید کرد: ما در پاسخ به این سؤال نادرست و یک‌بعدی باید بگوییم که هر دو در طول تاریخ تجربه شده و طرفدارانی نیز داشته است. این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی به رویکرد دیگری نسبت به واقعه عاشورا اشاره کرد و افزود: در رویکردی دیگر این‌طور عنوان می‌شود که امام حسین(ع) مانند سایر رهبران به‌عنوان یک سیاستمدار مدعی حکومت می‌شود و در یک مبارزه نابرابر نیز قرار می‌گیرد، و برایش اهمیتی ندارد که چه اتفاقی می‌افتد، پس اشتباه کرده و اگر می‌دانسته که شهید می‌شود، صرفاً یک حرکت انتحاری و استشهادی بوده است. ازغدی تأکید کرد: کسی می‌تواند انقلابی و سیاسی باشد و حرکت سیاسی و استشهادی انجام بدهد و آن را پیروزی تلقی کند، اینها فقط از عهده امام حسین(ع) طبق این رویکرد بر می‌آید. وی اضافه کرد: براساس این رویکرد حرکت امام حسین(ع) صرفاً سیاسی و به‌دنبال حاکمیت و گستراندن عدالت اجتماعی است. این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی با انتقاد به این رویکرد که حرکت امام حسین(ع) در روز عاشورا صرفاً سیاسی بوده است، گفت: با این تفاسیر معنویت، خدا،‌ آخرت و عرفان چه می‌شود؟ بنابراین اینها را باید هیچ در نظر گرفت؟ در یک محاسبه سیاسی جای چنین بحث‌هایی وجود ندارد؛ در این رویکرد حرکت امام حسین(ع) و عاشورا صرفاً بعد انقلابی دارد. ازغدی به رویکردی دیگر نسبت به واقعه عاشورا و قیام امام حسین(ع) اشاره کرد و تصریح کرد: در این رویکرد کل مسئله عاشورا را در یک عشق خصوصی بین خدا و امام و حرکت اساتیری رمزی و نمادین خلاصه می‌کنند که معنای آن را فقط امام و خدا می‌داند، یعنی هدف اصلی شهادت است. در اینجا هم حرکت استشهادی مطرح می‌شود، اما هدف امام اصلاح جامعه‌ نیست، بلکه سلوک صوفیانه شخصی و فقط مخصوص امام حسین(ع) است که پروژه‌ای با تاریخ مصرف خاص است. وی به تشریح رویکرد عارفانه واقعه عاشورا اشاره کرد و گفت: در این رویکرد فقط یک صوفی عاشق مطرح می‌شود که می‌خواهد یک تئاتر تاریخی را جلوه دهد و هیچ نظری نیز به ابتلائات جامعه ندارد؛ در این نگاه معلوم است که عزاداری انقلابی اصلاً معنی ندارد و صرفاً عزاداری باید عاشقانه باشد و هرچقدر هم که خود را خونین و مالی کنی و دل‌ها را به ریا در بیاوری، این عشق دوباره زنده می‌شود و افراد به‌واسطه اتصال به یک عشق مورد آموزش قرار می‌گیرند. این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی تأکید کرد: طبق این نگرش امام حسین(ع) شهید شد که شفیع ملت قرار گیرد، این باور را مسیحیان نیز نسبت به حضرت عیسی دارند که در هر دو این تفاسیر بخشی از واقعیت وجود دارد، اما بخشی از ضدواقعیت نیز در آنها نهفته است. ازغدی با بیان اینکه امام حسین(ع) به‌طور مکرر گفته‌اند که "برای اصلاح امّت جدم قیام می‌کنم" افزود: ایشان بارها گفته‌اند که حکومت یزید را به رسمیت نمی‌شناسد. در تعابیر سیدالشهدا مفاهیمی داریم که همواره مبارزه با ظلم در آنها نهفته است، از طرفی کلماتی هم داریم که بعد سلوکی و معنوی دارند. وی اضافه کرد: از امام حسین(ع) در جایی می‌پرسند که "برای چه به جنگ می‌روید؟"، ایشان می‌گویند که "خداوند می‌خواهد مرا کشته ببیند". این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی با بیان "اگر نگاه واقع‌بینانه به حرکت امام حسین(ع) در کربلا داشته باشیم می‌بینیم که حرکت عاشورا یک نهضت عبادی و سیاسی است، افزود: امام حسین(ع) آگاهانه به‌سمت شهادت رفته و اهداف سیاسی و عبادی هم داشته است. امام حسین(ع) یک عارف جهادی است، مگر می‌شود کسی عارف باشد و ترسو هم باشد؟ ازغدی ادامه داد: امام خمینی(ره) در عرفان نظری و عملی یک عارف حقیقی بود و با عرفان حقیقی توانست مقابل شاه بایستد، معنویت حقیقی این است. آنهایی که می‌ترسند معنویت ندارند. وی با تأکید بر اینکه انقلابی بازی یک مفهوم غلط سیاست‌زدگی است خاطرنشان کرد: در دوره‌ای شریعت‌بازی و مقدس‌مآبی باب شد، اما باطن نبود، این موضوع در دین یهود رخ داد که بعدها گریبان مسیحیت و اسلام را نیز گرفت. این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی در بخش دیگری از سخنانش معنویت، عدالت، اخلاق و امر به معروف را آدابی عبادی و سیاسی دانست و با طرح این سؤال که چرا دین و دنیا را جدا از هم تصور کرد، گفت: امام حسین(ع) در قضیه عاشورا هر دو جریان ریاکاری و صوفی‌مسلکی را جدا کردند، ایشان حرکت عاشورا را یک حرکت بالله و با علم به شهادت و اصلاح امت رسول خدا قلمداد می‌کردند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، ازغدی با ابراز "امروز نمونه‌هایی از عزاداری‌هایی داریم که نمونه‌ای از افراط و تفریط هستند و می‌خواهند روح حرکت امام حسین(ع) را مُثله کنند، تأکید کرد: باید امام حسین(ع) را جامع شناخت، حکومت‌هایی در تاریخ داریم که شیعه را برای حفظ حکومتشان سرکوب می‌کردند، امروز هم در بسیاری از جوامع اهل سنت دوستداران اهل بیت با ظاهر صوفی‌مسلک رایج هستند. وی اضافه کرد: کشوری را دیده‌ام که اهل سنت یک ماه برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کنند، تفاوت شیعه و سنی در حبّ امام حسین(ع) نیست، بلکه شیعه حرفش این است که بالاتر از عزاداری برای آن حضرت مسئله امامت مطرح است که باید از این خاندان تقلید کنیم. ولایت را نباید از خلافت جدا کنیم. این پژوهشگر و دین‌شناس اسلامی با بیان اینکه صرفاً برانگیختن احساسات در عزاداری‌ برای امام حسین(ع)، سبک عزاداری شیعی نیست، اظهار کرد: در عزاداری‌ها هم باید به بعد معنی عزاداری امام حسین(ع) و هم بعد عرفانی واقعه عاشورا توجه داشته باشیم. ازغدی در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر اینکه تمام افرادی که به‌سراغ سیاست بدون معنویت رفته‌اند هرچقدر هم که انقلابی باشند خراب کرده‌اند، گفت: کسی که در دوران انقلاب مقابل رژیم ستم‌شاهی ایستادگی کرد، اگر نتواند امروز در برابر قدرت، شهرت و شهوت مقابله کند نشان دهنده نبود معنویت در زندگی این‌گونه افراد است. وی در پایان خاطرنشان کرد: نهضت امام حسین(ع) یک نهضت عبادی سیاسی است و باید 2 بعد عرفانی و سیاسی را در عزاداری‌ها برای امام حسین(ع) در نظر بگیریم.