واقع‌گرایی؛ چالش سیاست‌ورزی سیدحسن خمینی

خبرگزاری تسنیم: پرویز امینی، تحلیل گر مسائل سیاسی طی یادداشتی با عنوان "توصیه سیاست ورزانه به جناب سیدحسن خمینی" نوشت:

پیشتر، درچارچوب علایق جامعه شناسی سیاسی، ورود مستقیم جناب سید حسن خمینی به صحنه سیاست کشور را به سبب شکل گیری واقع گرایی دو جانبه مثبت ارزیابی کرده بودم. چرا که از یک طرف این ورود مستقیم موجب درک واقعیت پیچیده سیاست برای وی می‌گردید و از سوی دیگر به شکل دهی واقعی برداشت عمومی از وی در عرصه سیاست منجر می‌شد.

صحبت‌های اخیر وی نشان داد که بین آنچه واقع شده است و بین آنچه وی انتظار داشته است، شکافی از جنس «واقعیت» وجود دارد. همچنانی که وی توضیح داده است، انتظار نداشته با توجه تحصیلات و کتاب‌ها و تأئیدات علما، نیازی به گذراندن آزمون برای احراز اجتهاد داشته باشد. درحالیکه واقع بینی حکم می‌کرد مسئله را تنها از چشم خویش نگاه نکند و حال که بعد از مدت‌ها و احتمالا با محاسبه فراوان به میدان سیاست پای گذاشته است، برای همه گونه شرایط از جمله شرکت در آزمون شورای نگهبان آماده باشد.

صحبت‌های سید حسن خمینی، شکاف سیاست ورزی «فرد بیرون از سیاست» را در «هنگام ورود به سیاست و سیاست ورزی» نمادسازی می‌کند. در همان گفتگو مثال‌هایی مانند جناب ری شهری در سال 76 و موسوی در سال 88 را زده بودم که به حد کافی آشکار کننده تفاوت عمیق «تجربه سیاست به طور مستقیم» و «دستی از دور بر آتش سیاست داشتن» است.

البته رفتار جناب سید حسن خمینی در حوادث سال 88 نیز با چالش واقع گرایی سیاسی روبرو بود. وی مشی‌ای در آن حوادث در پیش گرفت که منجر به اعتراض تا مرز عدم اجازه سخنرانی به وی در حرم امام و در سالگرد امام به عنوان همه موجودیت اجتماعی و سیاسی او شد. افرادی که از راههای دور و نزدیک با مشقت و با به جان خریدن خستگی چند ده ساعته راه خود را به یاد امام به حرم امام رسانده بودند، به پایگاه اعتراض علیه او تبدیل شدند.

البته احتمالا کسانی هستند که این کنش ناکام سیاسی را برای جناب سید حسن خمینی به عنوان پیروزی و امتیاز تحلیل کنند اما این یک تحلیل احمقانه همراه با کمی فرصت طلبی سیاسی و نگاه ابزاری به وی است. سید حسن خمینی از یک سرمایه اجماعی به نام بنیان گذار جمهوری اسلامی بهره مند است و نام سیاست ورزی‌ای که وی را در برابر جمهوری اسلامی تعریف و اجتماعی کند، کلمه‌ای بهتر از «حماقت» نیست.

چالش سیاست ورزی جناب سید حسن خمینی همچنان واقع گرایی است که در نطق اعتراضی اخیر وی نیز ظهور و بروز دارد. از یک طرف با ادعای احراز صلاحیت دیگران از طریق غیر آزمون و بی توجهی شورای نگهبان به تأییدیه کسانی که در حکم اساتید فقهای شورای نگهبان هستند، فقهای این شورا به نقض بی طرفی متهم کرده است و همزمان خود نیز دلیل موجهی برای احراز بعد از اعتراض قائل نیست و از طرف دیگر به درخواست دیگران، به تصمیم فقهای شورای نگهبان اعتراض دارد!

حضور جناب سید حسن خمینی در سیاست و مواجهه با امر سیاسی حداکثر یک حضور گلخانه‌ای است. حضور گلخانه‌ای هر جا موثر باشد، سم بعضا مهلک واقع بینی در سیاست است. جناب سید حسن خمینی باید موضعی گشوده به محیط سیاسی اعم از بازیگران و اهالی رسانه و حصور دائمی و مستقیم در افکار عمومی در شکل‌های مختلف آنها داشته باشد تا چهره واقعی سیاست، رخ واقعی خود را به وی نشان دهد. تجربه و سرنوشت سیاسی امثال هاشمی و احمدی نژاد و خاتمی که جزء چهره‌های درجه اول سیاست ورزی کشورند، به ما می‌گوید برای حضور در عرصه سیاست ایران، به تمهیدات بیشتری نیاز است.