دبه دقیقه ۹۰ آمریکا در اجرای برجام

خبرگزاری مهر : از چند روز پیش که بنابر اعلام قبلی عنوان شد روز شنبه ـ امروز ـ گزارش نهایی آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر راستی آزمایی تعهدات جمهوری اسلامی ایران در برجام طی بیانیه ای از سوی یوکیو آمانو اعلام خواهد شد و سپس گام نهایی برجام یعنی لغو تحریم ها رخ خواهد داد، همگان منتظر چنین رخدادی بودند و تیم ایرانی نیز صبح شنبه به همین جهت خود را به وین رساند.

امروز ـ شنبه ـ نیز از حوالی ظهر تمام خبرنگاران با توجه به همین مسئله مترصد ارائه گزارش بودند تا جایی که حتی دفتر نهاد ریاست جمهوری از صبح خبرنگاران را برای نطق حسن روحانی در این باره فراخوانده بود.

این انتظار اما تا این لحظه هنوز پایان نیافته و خبری از ارائه گزارش نهایی آژانس نیست. در این میان البته از حوالی بعد از ظهر، به ناگاه خبری مبنی بر آزادی چند تبعه ایرانی ـ آمریکایی در قالب مبادله با ۷ ایرانی دربند آمریکایی ها منتشر شد و رسانه های غربی ضمن ابراز خوشحالی زاید الوصف در این باره، همگی بالاتفاق این خط را دنبال کردند که این تبادل و آزادسازی این افراد ربطی به روز اجرایی شدن برجام نداشته و موضوعی از پیش توافق شده بوده است، نکته ای که بوی «آدرس غلط» از آن استشمام می شود.

به هر حال با وجود تایید خبر آزادسازی این اتباع دوگانه که شاید مهمترین آنها «جیسون رضاییان» جاسوس آمریکایی ها در ایران بود، هنوز خبری از انتشار گزارش نهایی آژانس نیست.

بر این اساس و با توجه به عدم اطلاع رسانی روشن و شفاف پیرامون چیستی ماجرا؛ ضمن اینکه معطل گذاشتن انتشار گزارش آژانس و بیانیه آمانو به آزادی این چند نفر از سوی ایران در قالب یک پیش شرط، قطعی به نظر می رسد، چند نکته دیگر نیز درباره این تاخیر می تواند محتمل باشد:

الف) دلیل اصلی تاخیر، سنگ اندازی آمریکایی ها یا به عبارت بهتر «دبه مجدد آمریکایی ها» با اصرار بر حداقل دو اقدام ایران به عنوان پیش فرض خلق الساعه ای است که از ابتدا در متن برجام نیامده است. اول آزادسازی جاسوس آمریکایی ها در ایران به عنوان موضوعی که شخص جان کری از ابتدا همواره بر روی آن تاکید داشت و دوم عقب نشینی جمهوری اسلامی ایران از برنامه موشکی خود علیرغم اینکه مبطل یا بر هم زننده هیچکدام از مفاد برجام نیست. در این باره لحظاتی پیش رویترز خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه؛ «تأخیر در تحریم های جدید موشكی برای به خطرنیفتادن شانس آزادی زندانیان آمریكایی در ایران بود. ظریف دراین زمینه به كری هشدارداده بود. انتظار می رود این تحریم ها پس ازآزادی ۴ آمریكایی به سرعت اعمال شود.»

بر این اساس؛ پیش شرط اول یعنی آزادسازی اتباع زندانی که صورت پذیرفته است اما تداوم این تاخیر به نظر همچنان منوط بر موضوع دوم است.

ب) احتمال دومی که از سوی برخی رسانه ها بدان دامن زده شده و بیشتر شبیه یک بازی رسانه ای برای دور کردن اذهان از حقیقت ماجراست اینکه؛ چنانچه در وین ۵، وین ۶ و وین ۸ اتفاق افتاد این بار نیز یکی از کشورهای اروپایی عضو ۱+۵ ـ به طور خاص فرانسه ـ زیر میز زده باشد. این احتمال البته با توجه به عدم حضور لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه در وین کاملا دور از انتظار است.

ج) یک احتمال هم که از سوی برخی منابع خبری بر آن تاکید شده، فشار بیش از حد لابی صهیونیستی ـ سعودی است که طی چند روز اخیر بر شدت آن افزوده شده است.

د) احتمال چهارم که بیشتر از سوی منابع نزدیک به تیم ایرانی بر آن تاکید می شود، اینکه؛ اتفاق غیر عادی رخ نداده و این تاخیر تنها به دلیل بررسی دقیق تر برخی لوازم اجرای برجام است.

بنابر این گزارش، به ویژه با توجه به دیدار لحظه آخری جان کری با آمانو در مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین، آنچه بیش از هر چیزی به ذهن متبادر می شود، دبه دقیقه نودی آمریکایی ها با طرح برخی پیش شرط های خارج از موضوع است که البته با توجه به بد عهدی سابقه دار آنها قابل پیش بود. این ماجرا البته تاکنون با مقاومت تیم ایرانی و شخص محمد جواد ظریف به نتیجه نرسیده است، اما پیش بینی می شود که آمریکایی در صورت نتیجه نگرفتن از فشارهای خود، سعی در تغییر بخش هایی از گزارش آژانس داشته باشند.