دود «شام» در چشم «پاریس»

فارغ از سایه انداختن اتفاقات پایتخت فرانسه بر سر این مذاکرات، حضور وزیر خارجه کشورمان هم از نکات خبرساز آن بود. حضوری که اگرچه برخی آنرا قطعی می دانستند اما این حسین امیرعبداللهیان بود که روز جمعه به وین رفت تا به نمایندگی از ایران در اجلاس شرکت کند. طبعا سفر روحانی به ایتالیا و فرانسه و لزوم حضور وزیر خارجه در معیت رئیس جمهور، یکی از دلایل تصمیم اولیه مبنی بر عدم حضور در سطح وزیر در اجلاس سوریه بود اما دلیل دیگر آنرا باید در برخی نشست های حاشیه ای و تحرکات مخفیانه آمریکا جستجو کرد. موضوعی که امیرعبداللهیان اینگونه به آن اشاره می کند: دو روز پیش بدون هماهنگی با همه کشورها، برخی از کشورها در رایزنی که با هم داشتند تصمیم گرفته بودند سه کمیته تعیین فهرست تروریست‌ها، تعیین فهرست گروههای معارض و مسائل انسان‌دوستانه تشکیل دهند .

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان می افزاید: ما به صراحت به نماینده دبیرکل سازمان ملل و طرف های مختلف اعلام کردیم که هرگونه تصمیمی در خصوص چگونگی ادامه کار و پیگیری مباحث نشست وین، باید با توافق همه اعضا انجام شود .

در هر صورت با شرایط جدید در فرانسه و لغو سفر روحانی به اروپا، وزیر خارجه در تصمیمی به موقع هواپیمایی که آماده رفتن به رم بود را راهی وین کرد تا از میانه نشست سوریه به آن بپیوندد و ریاست هیئت ایرانی را برعهده بگیرد. اگرچه مسافران این پرواز محدود بودند و تنها سید عباس عراقچی معاون امور بین الملل و حسین جابرانصاری سخنگوی جدید وزارتخانه، وزیر را همراهی می کردند، اما پیش از آن جمعی از مدیران وزارت خارجه راهی وین شده بودند، امیرعبدالهیان و دهقانی برای نشست سوریه و تخت روانچی و بعیدی نژاد برای دنبال کردن مقدمات اجرای برجام.

نشست سوریه با حدود یک ساعت تاخیر از حوالی ساعت ۱۱ آغاز شد در حالیکه لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه هم که شب گذشته طعم ضربات تروریست های دست پرورده کشورش را در پاریس چشیده بود، در آن حضور داشت. جان کری در ابتدای نشست، یک دقیقه سکوت به احترام کشته شدگان وقایع پاریس، بغداد و بیروت اعلام کرد. وزیر خارجه آمریکا در سخنان آغازین خود از آزادی سنجار ابراز خرسندی کرده و از کسانی که در عرصه میدانی در این زمینه نقش داشتند تمجید نمود. او از کشته شدن «جان جهادی» معروف به جلاد داعش هم ابراز خوشحالی کرد.

جلسه به نیمه رسیده بود که ظریف بدون فوت وقت خود را از فرودگاه وین مستقیما به هتل امپریال رساند تا در کنار معاونش، هیئت دو نفره ایران را تکمیل کند.

وقتی کارت های امنیتی از واشنگتن می رسد

تدابیر امنیتی نسبت به دور قبل مذاکرات سوریه در وین بسیار تشدید شده بود و در نقاط مختلف شهر خصوصا در خیابان های اطراف محل برگزاری نشست، ماشین و نیروهای پلیس دیده می شدند و مدام صدای آژیر شنیده می شد. از سوی دیگر ورود به هتل امپریال بسیار دشوار بود تا آنجا که از هر هیات، تنها دو نفر در سالن اصلی حضور داشته و حداکثر سه نفر هم در سالنی دیگر در همان هتل امپریال اجازه داشتند تا به طور مستقیم جلسه را از طریق تلویزیون مشاهده کنند. نکته قابل توجه آنکه ۳ مدل کارت ورود به هتل و حضور در جلسه، در آمریکا طراحی شده و مستقیما از واشنگتن به وین ارسال شده بود. کارت هایی که چندین ویژگی امنیتی داشتند.

اگرچه جلسه در سکوت محض خبری برگزار شد و حتی تقریبا تصویربرداران هم اجازه حضور چند لحظه ای برای ثبت این جلسه را نیافتند، اما معدود خبرهای درز یافته به بیرون حکایت از این داشت که محکومیت انفجارهای تروریستی پاریس و البته بیروت، محور سخن همه حاضرین بوده و البته ضرورت مقابله با داعش، گروه تروریستی که حامیان مالی و اطلاعاتیش دور همان میز جلوس اجلال نموده بودند.

وینی ها اگرچه به برگزاری انواع نشست های بین المللی در کشورشان عادت دارند و تقریبا نسبت به آنها بی تفاوت هستند و نمونه آن در جریان چندین دور مذاکره هسته ای بین ایران و کشورهای ۱+۵ مشاهده می شد، اما این بار شرایط متفاوت بود و بسیاری از رهگذران دقایقی را در مقابل محل برگزاری گفتگوها توقف کرده و جویای اخبار می شدند. اضافه کنید به آنها حضور پررنگ مهاجرین سوری که در حوالی هتل حضور داشتند و به اشکال مختلف نظر و دیدگاه خود را بروز می دادند، یکی پرچم معارضین را به دست داشت و عده ای هم پرچم سوریه را، چندتایی هم بودند که هرگاه وزیری از هتل خارج می شد با صدای بلند از اوضاع بد مهاجرین می گفتند و خواستار توجه ویژه به این مسئله در مذاکرات بودند. اما عجیب ترین اقدام را یک جوان سوری انجام داد که برگه های را در بین مردم توزیه می کرد که حاوی تصویر کاریکاتوری اسد و داعشی ها بود و آنها را با هم یکسان می دانست!

آتش بس شرط لازم برای تشکیل دولت و برگزاری انتخابات

نشست پس از حدود ۵ ساعت، به کار خود پایان داد تا دمیستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به همراه وزرای خارجه روسیه و آمریکا، به گراند هتل در نزدیکی محل برگزاری مذاکرات بیایند و در جمع خبرنگاران از دستاوردهای نشست بگویند. اگرچه اشتان مایر وزیر خارجه آلمان پیش‌دستی کرد و بلافاصله با پایان گفتگوها به جمع خبرنگاران متعدد مقابل امپریال آمد و از مهمترین دستاورد مذاکرات گفت: «تلاش می‌شود تا ۱۸ ماه آینده انتخابات در سوریه برگزار شود» و البته او هیچ اشاره ای به آتش بس نمی کند، موضوعی که با تلاش ایران و علی رغم میل غربی ها به عنوان شرط لازم برای تشکیل دولت انتقالی و برگزاری انتخابات، در بیانیه پایانی نشست گنجانده شد

گراند هتل، جایی که برای برگزاری نشست خبری در نظر گرفته شده بود، متعلق به آل سعود بود و وزرای خارجه عربستان، ترکیه، اردن و ... در آن اقامت داشتند. هتلی که وزیر خارجه عربستان نه در سالن کنفرانس خبری، بلکه در یکی از طبقات آن خبرنگاران سعودی را فراخواند تا ادعاهای واهی و البته بی ادبانه اش را تکرار کند و هنگامیکه تصادفا با خبرنگاران ایرانی مواجه شد در پاسخ به اصرار ایشان برای مصاحبه گفت: با ایرانی ها صحبت نمی کنم!

ظریف و هیئت همراه اما از فرصت سفر به وین استفاده کردند تا مانند نشست قبلی سوریه، در حاشیه آن گفتگوهای برجامی را دنبال کنند. آن زمان که وزیرخارجه و معاون عربی آفریقائیش در حال گفتگو برای احقاق حقوق ملت سوریه با بسترسازان سلب آن بودند، عراقچی و تخت روانچی هم با هلگا اشمید آخرین تحولات در مسیر اجرای برجام را دنبال می کردند. موضوعی که ضرورت بحث بر سر آن باعث شد محمدجواد ظریف ساعت پایانی روز شنبه را به هتل محل اقامت جان کری برود و قریب ۲۰۰ دقیقه با همتای آمریکایی خود رایزنی کنند.

هزینه های که پاریس نشیان برای آتش افروزی در شام پرداخت کردند

ملاقاتی که وزیر امور خارجه کشورمان در حالیکه محیای رفتن به فرودگاه وین برای عزیمت به تهران بود، درباره آن گفت: در این دیدار علاوه بر اینکه بحث های تخصصی و جدی درباره نحوه برداشته شدن تحریم ها و برداشته شدن تحریم های امریکا داشتیم، در زمینه نحوه عملیاتی شدن تعهدات درباره رآکتور اراک هم گفتگو کردیم .

با پایان گفتگو با وزیر خارجه آمریکا، هیئت ایران عازم فرودگاه شدند تا صبح یکشنبه را در تهران باشند. این بازگشت همزمان شد با حضور جان کری و هیات همراه در فرودگاه که آنها هم دست بر قضا راهی غرب آسیا بودند تا در همایش جی ۲۰ در آنتالیا حضور یابند. شهری در جنوب ترکیه، کشوری که این روزها رئیس جمهورش آن قدر سرخوش از نتایج انتخابات پارلمانی است که به نظر نمی رسد حتی حوادث پاریس، هم او را از حمایت همه جانبه از تروریست های شام منصرف کند.

هواپیمای هیئت ایرانی در حالی در دقایق ابتدایی روز یکشنبه باند فرودگاه وین را ترک کرد که این بار برخلاف سفرهای دو سال گذشته به اتریش، سرنشینان آن فقط هیئت مذاکره کننده هسته ای نبودند بلکه حضور امیرعبداللیهان، جابرانصاری، دهقانی و ... حکایت از عزمی جدی برای دنبال کردن موضوع سوریه در حوزه دیپلماتیک داشت . اراده ای که توفیقات روزافزون رزمندگان محور مقاومت و مستشاران ایرانی در میدان نبرد، پشتوانه ای قوی و قابل اتکا برای آن است و زمینه را برای توفیقات حداکثری در پای میز مذاکره فراهم می کند. خصوصا که به نظر می رسد این روزها آتش برافروزان شام بیش از همیشه به بیراه رفتن سیاست های نابخردانه شان پی برده اند و برای آن هزینه بالایی پرداخته اند، که اگرچه جدیدترینش صدها کشته و مجروح در پاریس بود، اما معلوم نیست آخرینش هم باشد!