گزارش مناظره عملکرد کمیسیون برجام در برنامه متن و حاشیه

فارس: برنامه تلویزیونی «متن و حاشیه» با حضور مسعود پزشکیان، نماینده تبریز و مهرداد بذرپاش نماینده تهران برای بررسی ابعاد گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام و همچنین طرح دوفوریتی اقدامات متناسب دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال اجرای برجام پخش شد.

در ابتدای این برنامه پزشکیان با اشاره به بررسی طرح دوفوریتی مذکور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: تصور ما بر این بود که با تشکیل یک کمیسیون با حضور افراد صاحب نظر در عرصه‌های مختلف، می‌توانیم به نتایج کارشناسی در بررسی برجام برسیم ولی روند به آن شکل ممکن در کمیسیون برجام پیش نرفت و در نتیجه اختلاف نظراتی پیش آمد.

وی افزود: به نظرم گزارش کمیسیون برجام یکسویه و با نگاه خاصی تدوین شد، قرار بود این گزارش بی‌طرفانه و کارشناسی باشد ولی آن نتیجه به دست نیامد، امیدوار بودیم مسیر انتخاب شده برای بررسی برجام در مجلس متداو‌ل‌تر باشد و موافق بودیم از گروه‌های مختلفی در کمیسیون برجام حضور داشته باشند چون تصور می‌کردیم بتوانیم برجام را به طور کارشناسی در پارلمان بررسی کنیم اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد.

پزشکان ادامه داد: بنده درخواست کردم روش بررسی برجام در کمیسیون مشخص شود، اگر بدون توجه به این مسائل بر اساس روش علمی برجام را بررسی می‌کردیم، دیدگاه‌های خاصی دیگری مطرح نمی‌شد،‌کار علمی روی گزارش کمیسیون برجام انجام نشد و این گزارش با نگاه عده خاصی که در کمیسیون حضور داشتند تدوین شد.

وی با بیان اینکه گزارش کمیسیون برجام نمی‌تواند مورد قبول ما باشد، گفت:‌ آقایان بگویند بر اساس چه روشی گزارش برجام را تدوین کردند، چارچوب تهیه گزارش برجام را اعلام کنند.

در ادامه مهرداد بذرپاش درخصوص این اظهارات پزشکیان گفت:‌ مجلس نهم تاکنون 2 کمیسیون ویژه تشکیل داده است، یکی کمیسیون ویژه تولید بود و دیگری کمیسیون ویژه بررسی برجام؛‌ تشکیل کمیسیون‌های ویژه با رای نمایندگان مجلس در صحن علنی انجام می‌شود، همچنین اعضای کمیسیون‌های ویژه نیز با رای نمایندگان در صحن علنی انتخاب می‌شوند بنابراین نسبت به کمیسیون‌های دیگر روش‌های متفاوت‌تری در تعیین اعضای کمیسیون ویژه وجود دارد.

وی افزود:‌ طبیعتا هر جمع‌بندی در هر کمیسیونی موافقان یا مخالفانی دارد؛ یکی از امضا کنندگان نامه مخالفت با گزارش کمیسیون برجام آقای بروجردی است، آقای بروجردی همواره با اختلاف یک رای رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌شود بنابراین نصف اعضای کمیسیون امنیت ملی با ریاست آقای بروجردی مخالفند، بنابراین اگر قرار باشد پس از جمع‌بندی هر دستور جلسه‌ای در کمیسیون امنیت ملی، نصف اعضای کمیسیون یک بیانیه بدهند و با جمع‌بندی اعلام شده مخالفت کنند که سنت غلطی است.

بذرپاش خاطرنشان کرد: بنده عضو هیأت رئیسه مجلس هستم، با ارجاع طرح دوفوریتی مربوط به برجام به کمیسیون امنیت ملی مخالف بودم اما هیأت رئیسه چنین تصمیمی گرفت، آیا درست است که بیانیه بدهم و مخالفتم را اعلام کنم؟ اینکه کار غلطی است، اگر گزارش کمیسیون برجام از نظر عده‌ای غیرکارشناسی بود، درست نیست پس از قرائت آن بخواهند بیانیه بدهند.

بذرپاش گفت: هر طرح و لایحه‌ای که در مجلس مطرح می‌شود، مخالفان و موافقانی دارد، اینکه درست نیست مخالفان تصویب هر طرح یا لایحه‌ای بیایند مخالفت‌شان را در قالب یک بیانیه اعلام کنند.

وی با بیان اینکه وقتی قواعد دموکراسی را می‌پذیریم باید به آن پایبند باشیم، تصریح کرد:‌در یک صد بند بیانیه این 5 نماینده موضوع رفع تحریم‌های مختلف را مطرح کردند در حالی که کلا کلمه‌ای به نام «رفع تحریم» در برجام وجود ندارد، همینطور ردیف کردند رفع تحریم‌ها در حالی که این موارد اصلا در برجام نیست.

این عضو هیأت رئیسه مجلس در بخش دیگری از سخنانش گفت: از آقای بروجردی درباره این بیانیه سؤال کردم که ایشان گفتند اصلا آن را نخواندند و دوستان آماده کردند و او هم امضا کرده است.، در بندی از نامه این 5 نماینده گفته شده که ایران بدون جنگ و خونریزی از ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد خارج شده است. در حالی که در خود سند برجام در 10 مورد گفته شده «طبق بند 41 فصل هفتم منشور سازمان ملل»، این بند از فصل هفتم مربوط به تحریم‌ها می‌شود، پس ما چگونه از ذیل فصل 7 خارج شدیم؟ کمیسیون ویژه برجام 15 عضو دارد ولی 5 نفر از اعضای کمیسیون نظر دیگری داشتند ولی در نهایت چیزی که با نظر اکثریت اعضای کمیسیون است، تصویب می‌شود.

پزشکیان در ادامه در پاسخ به این اظهارات بذرپاش با بیان اینکه آنچه بنده امضا کردم تنها یک ورق کاغذ بود،‌گفت:‌به نظرم در بررسی گزارش برجام بررسی علمی صورت نگرفته و موضوع بررسی علمی ربطی به قواعد دموکراسی ندارد؛ اینکه تحریم‌ها از نظر اقتصادی با کشور ما چه کرده با رای نمایندگان به دست نمی‌اید هر روز در پارس جنوبی 400-300 میلیارد نفت را قطر می‌برد ولی ما نمی‌توانیم ببریم، باید بدانیم بررسی کارشناسی ربطی به رای‌گیری ندارد.م باید دید آینده ما کجاست، روزانه بیش از هزار میلیارد تومان در کشور ضرر می‌کنیم. به خاطر 300 الی 400 میلیارد تومان هنوز راه‌آهن میانه- تبریز تمام نشده است، بحث‌های علمی ربطی به رای‌گیری ما ندارد. ما می‌فهمیم آگاهانه اگر برجام را نپذیریم با مشکلات بزرگی مواجه می‌شویم.

پزشکیان گفت: در کدامیک از گزارشات کمیسیون برجام این موضوع مطرح شده است که با عدم پذیرش سند برجام با چه مشکلاتی مواجه خواهیم شد؟ در گزارش برجام مزایا و معایب برجام باید ذکر می‌شد. به نظرم بررسی کارشناسی بیشتر به دموکراسی نزدیک است.

بذرپاش در پاسخ به پزشکیان توضیح داد گویا شما هم بیانیه‌ای را که خودتان امضا کرده‌اید نخوانده‌اید؟ به نظر می‌رسد یک نفر این گزارش و بیانیه را آماده کرده و بقیه امضا کرده‌اند؛ گویا پیوست‌های بیانیه، مورد نظر 5 نفر امضا کننده آن نبوده است.

وی افزود: ما مگر غیر از هدف برداشتن تحریم‌ها به دنبال مذاکره بودیم؟ ما می‌خواستیم حداکثرسازی برداشتن تحریم‌ها را اجرایی کنیم، ما بعد از توافق ژنو غنی‌سازی 20 درصد اورانیوم را تعطیل کردیم اما بروید بررسی کنید طرف مقابل تا چه حد به تعهداتش عمل کرده است، مگر اقتصاد ما و مشکلات آن فقط به موضوع تحریم‌ها وصل شده ؟ نامه 4 وزیر به رئیس‌جمهور نشان می‌دهد که از دی ماه یعنی چند روز پس از توافق ژنو، 180 هزار میلیارد تومان دارایی بورس ایران از بین رفته است. یعنی دقیقا بعد از توافق ژنو.

بذرپاش گفت: بعد از توافق وین 8 الی 9 هزار واحد شاخص بورس ایران پایین آمده است، معوقات بانکی 20 هزار میلیارد تومان اخیرا افزایش یافته، نرخ سود بانکی بالا رفته و موسسات و شرکت‌ها نمی‌توانند معوقات بانکی را بپردازند.

بذرپاش گفت: قیمت جهانی آلومینیوم 15 درصد کاهش یافته، قیمت جهانی مس 51 درصد کاهش یافته ولی نرخ خودرو در ایران افزایش یافته است.

وی تاکید کرد: عده‌ای برای پیش بردن اهداف سیاسی خود زندگی مردم را به موضوع تحریم‌ها گره زده‌اند، آیا مردم باید پاسخ گرانی‌ها و افزایش قیمت خودرو و افزایش سود بانکی و افزایش معوقات بانکی را بدهند؟ درآمد نفتی ما طی دو سال اخیر از بین رفته است وقتی ما در این زمینه صحبت می‌کنیم مرتب می‌گویند در گذشته قیمت نفت 100 دلار بوده است . آیا نمی‌توانستید یک دیپلماسی خوب در حوزه انرژی انجام دهید تا درآمد نفتی ما کاهش نیابد؟!

در ادامه مسعود پزشکیان گفت: مسیری که از نظر اقتصادی طی می‌شود این طور نیست که با روی کار آمدن کسی تغییر کند، اثرات یک روند اشتباه اقتصادی چند سال بعد مشخص می‌شود، چند دولت کار می‌کنند ولی نتیجه آن در دولت‌های بعدی روشن می‌شود. در کشور ما همه می‌خواهند تقصیر را گردن دیگری بیندازند ولی باید بدانیم بیکاری و گرانی را خود ما در کشور ایجاد کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه اگر تحریم‌ها در کشور ما ادامه یابد فاجعه بدتری اتفاق می‌افتد گفت: باید نگاه‌های سیاسی را در کشورمان درست کنیم.

وی همچنین در پاسخ به سؤال مجری این برنامه که در باره ضرورت ارائه لایحه برجام توسط دولت و همچنین نسبت طرح دوفوریتی با گزارش برجام پرسید، توضیح داد: چه زمانی صدا و سیما یا کمیسیون امنیت ملی یا مجلس قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را تحلیل کرده است، به نظرم دستاورد دولت در برجام بزرگ است، همه دنیا علیه ما جمع شده بود ولی امروز آمریکا و اسرائیل تنها ماندند و به دنبال توطئه علیه ایران هستند. عده‌ای به دنبال استیضاح وزیر امور خارجه بودند در حالی که رهبر معظم انقلاب فرمودند نباید توافق هسته‌ای و برجام تبدیل به شکافی در جامعه شود. هنر ما این است نقاط ضعف و قوت برجام را بیابیم و در راستای اصلاح یا تقویت آنها تلاش کنیم.

در ادامه بذرپاش در پاسخ به این اظهارات پزشکیان گفت: به نظرم طرح دوفوریتی مربوط به برجام الهام گرفته از موارد ذکر شده در گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام نیست، مجلس عرصه تعاملات و تضارب آرا و نظرات مختلف است، اگر قرار باشد مجلس و نمایندگان هم طرف دولت را بگیرند که درست نیست، مجلس هیچ گاه نباید طرف دولت را بگیرد، دولت باید برجام را به صورت لایحه ارائه می‌داد. طبق اصول 77 و 125 قانون اساسی در هر توافق بین‌المللی باید به مجلس شورای اسلامی لایحه داده شود.

وی افزود: دولت لایحه برجام را تقدیم مجلس نکرد به همین دلیل نمایندگان تصمیم به ارائه طرحی در این زمینه گرفتند ولی ما چه چیزی را باید تصویب کنیم؟! اگر هر طرحی را به تصویب برسانیم که بار مالی داشته باشد قطعا شورای نگهبان آن را رد می‌کند.

این عضو هیأت رئیسه مجلس بر این اساس یادآور شد: طوری درباره برجام و توافق هسته‌ای به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود که نشان دهند عده‌ای مخالفان و عده‌ای موافقان برجام هستند، عده‌ای مخالف و عده‌ای موافق تحریم‌ها هستند، توقع دارند ما به برجام «به به» بگوییم، معلوم است که مجلس شورای اسلامی برجام را آسیب‌شناسی می‌کند.

بذرپاش گفت: طبق سند برجام اکثر تحریم‌ها قرار است تعلیق شوند نه لغو، ما می‌خواهیم با اجرای برجام همه کشور را زیر بار تعهدی ببریم که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا بیاید و همه تحریم‌ها را برگرداند. ما که می‌خواهیم طبق برجام فردو و نطنز را جمع کنیم بنابراین بهتر نیست به طور جدی‌تر در مذاکرات هسته‌ای برخورد کنیم و لغو تحریم‌ها را در سند هسته‌ای به امضای طرف مقابل برسانیم.

نماینده تهران در مجلس همچنین یادآور شد: اسناد بین‌المللی 20 سال دیگر در دنیا حرف می‌زنند نه اعتماد من به ظریف، روحانی یا عراقچی، 20 سال بعد نه بنده هستم نه آقای پزشکیان نه ظریف، آن زمان همه چیز عوض می‌شود؛ آن زمان بر اساس جملات سند برجام تصمیم‌گیری می‌کنند، ما که همه اقدامات‌مان را می‌خواهیم انجام دهیم اما اگر دوباره طرف مقابل بعد از تغییر رئیس‌جمهور آمریکا تحریم‌ها را برگرداند، تاریخ درباره ما چه قضاوتی می‌کند.

بذرپاش گفت: مگر دولت به مجلس اهمیتی داد، نمی‌دانند دولتی‌ها با چه تحلیلی لایحه برجام را به مجلس نمی‌دهند، چه کسی با سند برجام مخالفت کرد؟ ما بعد از برگزاری 170 ساعت جلسه گزارش برجام را تدوین کردیم، وزارت امور خارجه به سؤالات کمیسیون برجام پاسخ نداد اما سازمان انرژی اتمی پاسخ سوالات کمیسیون برجام را داد.

وی در ادامه سخنانش تاکید کرد:‌اگر ما حقیقت را می‌گوییم ولی به مذاق عده‌ای خوش نمی‌آید پس ما کار اعتقادی انجام دادیم.

در ادامه پزشکیان توضیح داد: بنده نقشه‌ای از مسئولان سازمان انرژی اتمی درباره هدف ایران از داشتن فناوری هسته‌ای خواستم که به ما ندادند، باید مشخص شود ما به کجا می‌خواهیم برویم، مذاکرات هسته‌ای از ابتدا با اذن و اطلاع مقام معظم رهبری صورت گرفت و ایشان اجازه دادند ما با آمریکا درباره موضوع هسته‌ای مذاکره کنیم.

پزشکان در پاسخ به سوال مجری برنامه که درباره انتقاد وی به سند برجام پرسید، تصریح کرد: هیچ شکی نیست که برجام دارای مشکلاتی است اما باید مشخص شود چگونه در ادامه راه می‌خواهیم عمل کنیم و باید در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم، به نظرم لازم است به دولت اجازه دهیم سند برجام را طبق چارچوب تعیین شده اجرایی کند.

در ادامه بذرپاش گفت: ما چیزی که خلاف منافع و مصالح کشور باشد را اجرایی نمی‌کنیم، غرب می‌خواهد به بهانه هسته‌ای وارد صنعت موشکی ما شود، مگر می‌شود ما با دیدن چنین موضوعی در سند برجام یا قطعنامه سازمان ملل آن را اجرایی کنیم آنهم در این شرایط بین‌المللی و منطقه که دشمن تا مرزهای ما آمده است. ولی می‌گویند حالا شما اعتماد کنید.

وی با طرح این سوال که جایگاه مجلس در اینجا کجاست، تصریح کرد: مجلسی بیدار است که فریاد بزند و نظرش را اعلام کند، وقتی دولت لایحه برجام را به مجلس نداده ما دیگر چه کاری می‌توانیم انجام دهیم، در جریان بررسی برجام در کمیسیون ویژه هم دولتی‌ها به مجلس نیامدند.

در پایان این برنامه پزشکیان خطاب به بذرپاش گفت: اینکه رئیس دولتی در عرصه‌های بین‌المللی بگوید تحریم‌ها کاغذپاره است اصلا قابل قبول نیست.

بذرپاش هم به پزشکیان پاسخ داد وقتی صدام به ایران حمله کرد امام خمینی (ره) فرمود «یک دیوانه‌ای سنگی را پرتاب کرده است» آیا امام نمی‌دانست صدام موشک دارد، آیا امام نمی‌دانست آمریکا و غرب از صدام حمایت می‌کنند، پس اینگونه صحبت نکنید.