اجرایی کردن برجام چالش اصلی اوباما

ایسنا: اوباما فعالیت‌های خود را با اعلام این که کاخ سفید در ماه نوامبر میزبان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل است، آغاز کرد. این دیدار برای دو رهبر ناراضی فرصتی را فراهم می‌کند تا پس از یک دوره مناقشه بر سر مزایای توافق هسته‌ای و عمق تعهد آمریکایی‌ها به امنیت اسراییل فضا را آرام کنند. این مقاله با اشاره به اظهارات خصمانه نتانیاهو درباره این که دارایی‌های آزاد شده ایران مستقیم در فعالیت‌های تروریستی علیه اسراییل سرمایه‌گذاری می‌شود مدعی شد که رییس‌جمهور آمریکا از این نشست برای تاکید دوباره بر افزایش کمک‌های نظامی به سیستم دفاعی اسراییل استفاده می‌کند. تاکنون نتانیاهو درباره همکاری‌های امنیتی صحبتی نکرده تا این نظریه که وی توافق هسته‌ای را پذیرفته است را رد کند. با این حال هم منتقدان و هم حامیان توافق هسته‌ای می‌گویند آن زمان که ایران از کار انداختن سانتریفیوژها را آغاز و تاسیساتش را برای بازرسان باز می‌کند، اوباما باید جزییات بیش‌تری درباره نظارت ایالات متحده و دیگر قدرت‌های جهانی از توافق هسته‌ای، ارائه دهد. اوباما، رییس‌جمهور آمریکا روز جمعه سعی کرد تا نبرد کنگره‌یی را کنار بگذارد. روز پنج‌شنبه و در روز رای‌گیری سنا اکثریت مخالف توافق هسته‌ای بودند اما نتوانستند برای غلبه بر فیلی‌باستر دموکرات‌ها آرای کافی را جلب کنند. در مجلس نمایندگان، جمهوری خواهان به همراه 25 دموکرات به لایحه تصویب توافق هسته‌ای رای منفی دادند اما این رای کاملا سمبولیک بود زیرا رییس‌جمهور می تواند به روش خود توافق هسته‌ای را پیش ببرد. جمهوری خواهان منتقد در کنگره قصد دارند تا با ارائه لایحه‌هایی توانایی‌های رییس‌جمهور در برداشتن تحریم‌ها به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای را محدود کنند. با این حال آن‌ها در سنا با دشواری‌هایی مواجه خواهند شد. جایی که به نظر می‌رسد نمی‌توانند وتوی اوباما را با کسب آرا لازم ملغی کنند. با این حال نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست جمهوری در کمپین انتخاباتی خود با مخالفت با توافق هسته‌ای که آن را خطرناک و ساده‌لوحانه می‌خوانند، موضوع را تازه نگه خواهند داشت و دموکرات‌هایی که با تردید و دودلی به حمایت از توافق هسته‌ای رای دادند ممکن است به دنبال راه‌هایی برای مواجه با ایران باشند. دنیس راس، مشاور پیشین اوباما و دیگر رییسان‌جمهور آمریکا در خاورمیانه و مشاور موسسه واشنگتن برای سیاست‌گذاری خاور نزدیک در این باره گفت: هنوز این مساله پا برجاست. نگرانی‌هایی که آن‌ها درباره ایران دارند هنوز پا برجاست و به دنبال راه‌هایی هستند که آن نگرانی‌ها را ابراز دارند. اوباما روز جمعه در بیانیه‌ای از دموکرات‌هایی که از وی حمایت کردند قدردانی و به اقدامات و کارهای پیش‌رو اشاراتی کرد. اوباما در این باره گفت: ما باید به سمت کار مهم اجرایی و محقق کردن این توافق پیش برویم تا ایران نتواند به دنبال سلاح هسته‌ای باشد. توافق هسته‌ای ایران به طور رسمی در 19 اکتبر تصویب خواهد شد و در ماه‌های پیش‌رو ایران باید 13 هزار سانتریفیوژ خود را از کار بیاندازد و ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده‌اش را تا 98 درصد کاهش دهد و نیز تاسیسات زیرزمینی غنی‌سازی اورانیوم فردو را به مرکز تحقیقاتی تبدیل کند و هسته اصلی راکتور آب سنگین اراک را از کار بیاندازد. زمانی که این اقدامات اولیه تکمیل شد، ایالات متحده و اروپا رفع تحریم‌ها را آغاز می‌کنند و ایران به دارایی‌های مسدود شده‌اش دست پیدا خواهد کرد. مارک والاس، دیپلمات پیشین کابینه بوش در این باره گفت: اوباما هنوز باید مانع رفتن شرکت‌های آمریکایی به ایران شود زیرا هنوز برخی از تحریم‌ها پا برجاست. ایالات متحده و دوستانش باید پیامی ارسال کنند که برداشتن تحریم‌ها به معنی این نیست که ایران فضای بازی برای تجارت است. اوباما بدون توجه به کنگره در حال حاضر کار خود را برای افزایش امنیت متحدانش در خلیج فارس که نگران توافق هسته‌ای بودند آغاز کرده است. اما آینده رابطه اوباما و نتانیاهو که هیچ وقت به هم نزدیک نبودند و بر سر توافق هسته‌ای نیز به تلخی گراییده، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. سخنگوی وزارت خارجه ایران بیانیه رییس جمهوری آمریکا متعاقب رای سنای این کشور در خصوص برجام را متضمن تناقض گویی آشکار دانست. مرضیه افخم با اشاره به این که یکی از دستاوردهای اصلی مذاکرات هسته‌ای این بود که به یک بحران تصنعی که با انگیزه‌های سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته بود، پایان داده شود، اضافه کرد: دولت آمریکا با پذیرش شکست و ناکامی تحریم‌ها، ناگریز به عقب‌نشینی از خواسته‌های اصلی خود در مذاکرات شد و در نهایت هم به رفع تحریم‌ها تن داد و هم حق غنی‌سازی هسته‌ای ایران را پذیرفت.