روانچی:توافق‌به‌نفع ما،منطقه‌و۱+۵خواهدبود

ابنا: مجید تخت روانچی در ابتدای این مصاحبه در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود طرف غربی مواردی را به مذاکرات افزوده و اینکه آیا اکنون چارچوب مورد توافق در لوزان، بار دیگر در حال بحث و مذاکره است، گفت: «آنچه آنجا (لوزان) به آن دست یافتیم، نوعی تفاهم بود و نه یک توافق، نوعی راهکار برای مسائل. تفاوت نیز در همین مسئله است. ما ذیل چتر این تفاهم کلی کار می‌کردیم. اما باید بگویم که ما در لوزان زمان نداشتیم تا در مورد همه موضوعات وارد جزئیات شویم. بنابراین، ما به همراه شرکایمان سعی کردیم تا مسائلی را که برای هر دو طرف مهم بود، حل کنیم. وقتی راجع به کلیات صحبت می‌کنید، می‌توانید به سرعت کم و بیش با مسائل اعلام موافقت کنید. اما وقتی وارد جزئیات می‌شوید، زمان بر خواهد بود. گاهی اوقات، شما باید پافشاری کنید. بنابراین، نمی‌توان به سادگی و به سرعت به راه‌حل موضوعات دست یافت. اما ما داریم منطق لوزان را دنبال می‌کنیم.» آقای تخت روانچی در پاسخ به این سوال که آیا موضوعات باقی‌مانده بیشتر سیاسی است یا فنی، افزود: «باید بگویم که هر دو، مسائلی مربوط به هر دو جبهه وجود دارد. نمی‌خواهم اینجا وارد جزئیات شوم، چراکه در مرحله حساسی هستیم، اما در هر دو موضوع، هسته‌ای و تحریم‌ها، همچنان مسائل فنی‌ای وجود دارد که باید حل شوند. صادقانه بگویم، تصمیمات سیاسی‌ای هم وجود دارد که باید اتخاذ شود.» وی ادامه داد: «نکته دیگری که باید بر آن تأکید کنم، این است که در لوزان ما در بعد هسته‌ای، بسیار وارد جزئیات شدیم. اما در مورد تحریم‌ها هم بحث کردیم، اما در مقایسه با آنچه در مسئله هسته‌ای به دست آمد، ما آنچنان (در تحریم‌ها) پیش نرفتیم. بنابراین، این اکنون از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و همانطور که گفتم،‌ اگر در مسئله هسته‌ای وارد جزئیات بیشتر می‌شویم، باید همین‌کار را در مورد مسئله تحریم‌ها نیز انجام دهیم.» او در مورد نقش مجلس در مذاکرات هم گفت: «می‌دانید که، چند روز قبل مجلس قانونی را تصویب کرد و بعد هم (آن قانون) به تائید شورای نگهبان رسید. وزارت خارجه باید توافق را به مجلس ارائه کرده و هر ۶ ماه نیز گزارش به روزشده‌ای به پارلمان ارائه دهد. مجوزهای دیگری نیز در توافق وجود دارد. به عنوان نمونه، ما باید در چارچوب مصوب مجلس کار کنیم. مجلس در این مسئله بسیار فعال است. تائید پروتکل الحاقی باید از طریق پارلمان انجام شود و ما معتقدیم که علاوه بر پروتکل الحاقی، مجوزهای اجرایی نیز باید تائید مجلس را داشته باشند. ما به عنوان دولت، باید گوش به فرمان مجلس باشیم و آن‌ها هستند که چارچوب فعالیت ما را مشخص می‌کنند.» وی در مورد توان ایران در اجرای توافق هم گفت: «اگر توافقی حاصل شود، باید توافقی خوب باشد. این چیزی است که همه ما می‌خواهیم، نه فقط ایران. این توافق باید در چارچوب تعیین‌شده از سوی رهبری و مجلس باشد. در آن صورت، اجرا بسیار روان و ساده خواهد بود.» آقای تخت روانچی سپس در مورد روند اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های مجاز از دید ایران گفت: «اول از همه ما باید ببینیم که تعهدات بین‌المللی ایران چیست. ما یک توافق پادمانی با آژانس داریم که سال‌هاست بر اساس آن فعالیت می‌کنیم. تاکنون مشکلی در مورد آن ابزار وجود نداشته است. همچنین پروتکل الحاقی نیز هست. ما آن را برای بیش از دو سال، بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ اجرا کردیم. آژانس دست بازی داشت تا هر طور می‌خواهد به نقاط مختلف ایران رفته و هیچ مشکلی هم در مورد مکان‌هایی که آژانس می‌خواست به آنجا برود و یا می‌خواست صحبت کند، وجود نداشت. بنابراین، تا جایی که به سابقه اجرای (پروتکل الحاقی) از سوی ما مربوط می‌شود،‌ ما در آن سال‌ها به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا کردیم و حتی یک مشکل نیز وجود نداشت. بازرسان کارشان را در ایران انجام دادند. ایران در عین حال ذیل کنوانسیون تسلیحات شیمیایی نیز به تاسیسات نظامی خود دسترسی داده است. بنابراین، ما مسئله ای با احترام به تعهداتمان بر اساس تعهدات بین المللی نداریم.» وی افزود: «حالا داریم وارد یک مرحله جدید می شویم. اگر توافق نهایی انجام شود، شامل پروتکل الحاقی خواهد بود. ما در متن به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی اشاره کرده ایم. این تا زمانی است که این به تائید مجلس برسد. یعنی به بخشی از قوانین ملی ایران بدل شود. بنابراین، اگر ما به توافق برسیم، ایران ملزم به پروتکل الحاقی می شود که شامل دسترسی مدیریت شده نیز هست.» آقای روانچی افزود: «خوب، اگر شما به تحولات اخیر و این سوال که آیا ایران دسترسی مدیریت شده ارائه می دهد یا نه، اشاره دارید، نمی توانید آن ها را در خلا مورد بحث قرار دهید. شما باید ببینید این موضوعات در کجا و در چه قالبی مطرح شده است. اگر به یاد داشته باشید، زمانی که نوعی تفاهم در لوزان به دست آمد، ایده ارائه دسترسی به اماکن نظامی در همه زمان ها، همه نقاط و همه مکان ها، مطرح شد. این امر موجب شد تا در مورد هدف واقعی این مسئله، نوعی اضطراب در ایران شکل بگیرد. اینکه آیا این مربوط به توافق است یا سر در آوردن از اینکه در نیروی نظامی ایران چه می گذرد. ما به هیچ کس اجازه نمی دهیم وارد مجتمع های نظامی ما شود، چراکه پروتکل الحاقی به این معنی نیست که بازرسان هرکجا خواستند را بازدید کرده و دست بازی داشته باشند تا هرکاری خواستند انجام دهند یا با هرکس خواستند صحبت کنند. بلکه پروتکل الحاقی یعنی دسترسی به نواحی مشخصی که مدرکی دال بر وجود خطای ادعایی وجود داشته باشد و اسناد مربوط به آن هم باید به اعضا ارائه شود.» او افزود: «فکر نمی کنم در آینده هیچ مشکلی در رابطه با اجرای پروتکل الحاقی وجود داشته باشد. می دانید، این در مورد موارد خاص است، نه هر موردی. قطعا این مسئله افراد را مضطرب می کند. به عنوان نمونه، فکر نمی کنم ایالات متحده چنین اجازه ای دهد. این حساسیت صرفا مختص ایران نیست، بلکه هیچ کشوری تاسیسات (نظامی) خود را باز نمی کند. و ایران هم از این امر مستثنا نیست. ما تلاش کردیم با دادن دسترسی های روزانه، کار آژانس را ساده تر کنیم.» «آرین طباطبائی» که این مصاحبه را با آقای روانچی گرفته است، در ادامه در مورد روند برداشته شدن تحریم ها از دید ایران سوال کرد، که دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ گفت: «از ابتدای مذاکرات، ما تأکید داشتیم که هرآنچه ما باید انجام دهیم، باید همراستا و متناسب با آن چیزی باشد که طرف دیگر انجام می دهد. منظورم این نیست که هرچه ما در زمینه هسته ای انجام دادیم، طرف دیگر هم همان را انجام دهد. اما نمی توان انتظار هم داشت که ما کارمان را انجام دهیم، تعهدمان را اجرا کنیم و بعد منتظر بمانیم تا طرف دیگر هم این کار را انجام دهد. بنابراین، لازم است که تناسبی در این زمینه وجود داشته باشد. ما هم به شرکایمان در ۱+ ۵ گفته ایم که ایران حاضر است برخی از گام ها در مسئله هسته ای (کار روی فردو، نطنز یا اراک یا هرچه مورد توافق قرار گیرد) را در مرحله اول انجام دهیم، مشروط بر اینکه اطمینان دریافت کنیم که طرف دیگر هم تعهدش را انجام می دهد. فعلا داریم در مورد تمام اینها بحث می کنیم. اما مسئله همزمانی این است که ایران سهم خود را انجام داده و همزمان آن ها هم سهم خود را. اما این نباید بر این مبنا باشد که طرف دیگر منتظر بماند که ما کارمان را انجام دهیم و بعد آن ها در مورد آنچه میخواهند انجام دهند، تصمیم بگیرند. بنابراین، مسئله همزمان چیزی است که ما روی آن پافشاری کرده ایم و تصور می کنم همکارانمان هم آن را درک کرده اند. آن ها همان فکری دارند که ما داریم و تصور می کنم که می توان این موضوع را حل کرد.» او در پاسخ به این سوال که توافق یا عدم توافق چه تاثیری بر دولت دارد هم گفت: «می دانید، ما با همه بسیار صادق بوده ایم. اگر توافق شود، به نفع ما خواهد بود، به نفع منطقه خواهد بود و به نفع ۱+ ۵. این واقعا یک بحران ساختگی است. اما یک توافق برای آنکه پایدار باشد، باید توافق خوبی باشد. اما در عین حال، توافق هم نشود، دنیا به سر نمی رسد. دولت کنونی تلاش می کند از اتکا به نفت در اقتصاد فاصله بگیرد تا از اینکه گروگان قیمت نفت باشد، نجات یابد. بنابراین، امیدواریم طی سال های آینده این وابستگی را به صفر برسانیم. می دانیم که این کار بسیار دشواری خواهد بود. هیچ کس نمی تواند انکار کند که نداشتن ارز خارجی، دشوار است. اما فکر می کنم بهتر است که یا توافقی خوب داشته باشیم، یا در غیر این صورت به خودمان اتکا کنیم.»