«خواب جدید» عربستان و ترکیه برای سوریه

فارس: «زهران علوش» سرکرده گروهک تروریستی «جیش الاسلام» که از زمان تشکیل مورد حمایت عربستان سعودی است، یکشنبه (روز گذشته) سوریه را به مقصد ترکیه ترک کرد. منابع خبری گزارش دادند که علوش اکنون در استانبول حضور دارد و حمایت نامحدود ترکیه از گروه‌های تروریستی به ویژه «جبهه النصره» در «ادلب»، سبب شده است که وی در این زمان وارد استانبول شود. روزنامه «الأخبار» لبنان با اشاره به سفر علوش به ترکیه، نوشت: سفر اخیر علوش جنجال بسیاری به پا کرد. اما این جنجال برآیند اهمیت سرکرده گروهک تروریستی جیش الاسلام نیست؛ بلکه آنچه مهم است زمان این رخداد است که حکایت از مرحله تازه‌ای از جنگ علیه سوریه دارد؛ مرحله‌ای که به نظر می‌رسد که در آن توافق عربستان و ترکیه از مرحله «توافق بر سر اهداف» به مرحله «توافق بر سر ابزارها و تجهیزات» وارد شده است. الاخبار می‌افزاید: علوش بار دیگر به عرصه بازمی‌گردد. سرکرده گروهک جیش الاسلام از شخصیتی که «هیچکس قبولش نداشت» به «فرمانده واحد غوطه شرقی» (در ریف دمشق) بدل شده است. البته داستان‌های بسیاری از علوش و علل آزادی وی از زندان نظامی «صیدنایا» روایت شده است. به گزارش این روزنامه، در موارد بسیاری ادعا شده است که وی با سرویس اطلاعاتی سوریه ارتباط دارد و این مسئله طی دو روز گذشته بار دیگر مطرح شده است. خصوصا اینکه وی اکنون در ترکیه حضور دارد و همه در پی یافتن پاسخ به این پرسش هستند که او چگونه موفق شده است از «غوطه» تحت محاصره فرار کند و اینکه آیا وی «از مناطق تحت کنترل دولت سوریه عبور کرده است یا از مناطق تحت سیطره داعش؟». این در حالی است که اگر بخواهیم راه‌های خروج علوش از غوطه را به دو شیوه بالا منحصر کنیم، مسئله‌ای خلاف واقعیت است و بعید نیست که در مواقع لزوم از راه‌های مخفیانه استفاده کرده باشد. یکی از اشخاص وابسته به گروهک تروریستی «حرکة أحرار الشام الإسلامیّة» به این مسئله [خروج مخفیانه] اشاره کرده است. احتمالا علوش از خاک اردن و از طریق هوایی به ترکیه رفته است. در واقع حفظ محرمانه بودن تحرکات علوش از «سطح امنیتی» بالای این سفر حکایت دارد. بنا بر این گزارش، اما سؤالی که از چگونگی خروج علوش از سوریه مهمتر است، «حضور نمادین» وی در ترکیه آن هم در این زمان است؛ مسئله‌ای که در درجه نخست به حساب عربستان است. هر چند برخی از منابع بر این باورند که علوش « نهایتا از سوریه خارج شده است»، ولی این فرضیه بسیار ضعیف‌تر از آن است که به آن اهمیت داده شود. قدر مسلم این است که شیوه فعالیت «جیش الاسلام» سبب می‌شود که عدم حضور سرکرده‌اش به عنوان مقدمه‌ای برای فروپاشی آن باشد. روشن است که جیش الاسلام طی سال‌های گذشته توانایی‌های خود را افزایش داده و وارد جنگ‌های فرسایشی نشده است. منابع این گروهک تروریستی گهگاهی بر این مسئله تأکید دارند که «هدف [این گروهک]، جنگِ بزرگِ دمشق است و به خاطر آن باید نیروها را جمع کرد». این مسئله مسلما نشان می‌دهد که چه طرح برنامه‌ای در سطح منطقه‌ای در حال آمده شدن است و علوش نیز یکی از مؤلفه‌های آن به شمار می‌رود. به ویژه اینکه بسیاری از گزارش‌ها از این مسئله حکایت دارد که مرحله تازه‌ای از هماهنگی میان عربستان و ترکیه به وجود آمده است. عربستان در این مرحله، مهندس اول مخالفان مسلح در سوریه است و ترکیه نیز «بازیکن ذخیره» است. به احتمال زیاد این مسئله سبب شده است که گروهک تروریستی «الجبهة الشامیّة» در شمال سوریه به تازگی فرو بپاشد. در واقع این فروپاشی نشان می‌دهد که ماهیت وجود آنها در مرحله آتی، منوط به معیارهای توافق «مرحله عربستان» است. الاخبار ادامه داد: برخی از مسائل نیز در غوطه وجود دارد که باید به آنها توجه شود و ظاهرا به عنوان مقدمه‌ای برای نقشه‌ها و طرح‌های بین المللی است که می توان به ظهور تازه «شورای نظامی دمشق و ریف آن» در اواخر ماه گذشته اشاره کرد. این شورا تحت نظارت «فرماندهی واحد غوطه شرقی» به سرکردگی علوش صورت گرفت. سرکرده گروهک تروریستی جیش الاسلام مدعی شد که این فرماندهی با ماهیت «مرحله انتقال از جنگ چریکی به جنگ منظم» همخوانی است. شاید یکی از نشانه‌های که از مرحله آتی خبر می‌دهد اظهارات «عمّار النمر»رئیس این شورای نظامی باشد. وی دو روز پیش در یک کنفرانس مطبوعاتی تأکید کرده بود که این شورا عملیات «طوفان قاطع» به رهبری عربستان علیه مردم یمن را تأیید و ابراز امیدواری می‌کند که این عملیات «به سوریه نیز کشیده شود». در همین راستا می‌توان جنگ‌های اخیر جیش الاسلام علیه گروهک ترریستی داعش را یادآور این ادعا دانست که این گروهک تروریستی «زیربنای مبارزه با تندروی داعش است» تا از این طریق علاوه بر حمایت منطقه‌ای از حمایت بین المللی برخوردار شود. این گمانه‌زنی‌ها با اخبار گروهک تروریستی «اجناد الشام» همخوانی دارد که می‌گوید «اغلب سرکرده‌های معروف [یا به ترکیه رسیده‌اند یا] در آستانه ورود به ترکیه هستند تا مقدمه سلسله نشست‌هایی را فراهم کنند که سلیم ادریس و سایر افراد نظامی در آن شرکت خواهند کرد».