جدیدترین اظهارنظر تونی بلر درباره داعش

تونی بلر، نخست‌وزیر انگلیس در سال‌های 1997 تا 2007، از سال 1994 تا 2007 رئیس حزب کارگر این کشور و از سال 1983 تا 2007 نیز عضو پارلمان از منطقه سج‌فیلد بود.

وی به دلیل ترغیب ایالات متحده و کمک به این کشور برای حمله به عراق به بهانه این ادعا که صدام حسین سلاح‌های کشتار جمعی در اختیار دارد، به یک شخصیت جنجالی تبدیل شد. این سیاستمدار کهنه‌کار از آن زمان تاکنون همچنان یک شخصیت فعال سیاسی باقی مانده است و در قالب مؤسسه خود با نام «مؤسسه تونی بلر» فعالیت می‌کند.

او در پاسخ به این پرسش شفقنا که به چه دلیل تصمیم به تأسیس این مؤسسه گرفت و از جهان سیاست خارج شد و به یک فعال سیاسی تبدیل شد، اینگونه توضیح می‌دهد که وی قصد داشت از وجهه خود استفاده کند تا بتواند احترام و درک متقابل میان ادیان اصلی در دنیا را ایجاد کند و دین را به عنوان یک نیروی خیر و نیکی به جهان مدرن بشناساند.

در میان گسترش افراط‌گرایی در خاورمیانه و افزایش این خطر که افراط‌گرایان به دنبال توسعه و ترویج ایدئولوژی خود مبنی بر تنفر به اروپا هستند، وب‌سایت زبان انگلیسی شفقنا با نخست‌وزیر سابق انگلیس درباره پیشرفت‌های جهانی در مقابله به افراط‌گرایی به گفت‌وگو نشست.

پرسش- گزارش‌هایی در رسانه‌ها منتشر شده است مبنی بر اینکه تعداد بیشتری از جوانان انگلیسی به منظور قرار گرفتن در کنار داعش در سوریه و عراق به این دو کشور سفر کرده‌اند. چرا این مسأله رخ داده است؟ چرا باید جوانان انگلیسی حتی تصور این را در ذهن بپرورانند که به ارتش پرچم سیاه بپیوندند، بویژه با در نظر گرفتن جنایاتی که اعضای این گروه انجام می‌دهند، از سر بریدن گرفته تا غارت و تاخت و تاز به نقاط مختلف و ...؟

تونی بلر: آن دسته از انگلیسی‌هایی که این ایدئولوژی را تحسین می‌کنند، افرادی هستند که به گرایش به تفسیری از اسلام شهرت دارند که نه‌تنها در انگلیس، بلکه در خاورمیانه و آفریقا نیز مورد توجه قرار نگرفته و ممنوع شده است. جمعیت گسترده‌ای از جامعه مسلمان در بریتانیا به طور کامل از اقدامات داعش منزجر و وحشت‌زده هستند و این اقدامات را به طور کامل محکوم می‌کنند. شیوه سوءاستفاده و سوءرفتار با گروگان‌های در اختیار داعش و اقدامات مضحک آنان علیه گروگان‌ها و سپس اعدام آنان، همه این‌ها حقیقتاً وحشتناک است. این اقدامات، شریرانه و کاملاً با اصول تمامی ادیان و اعتقادات در تضاد است.

این ایدئولوژی مبتنی بر انحراف کامل از اصول صحیح و حقیقی دین اسلام است، اما در عین حال یک ایدئولوژی قدرتمند است. این ایدئولوژی توسط افرادی در مساجد و مدارس کشورهای مختلف نه‌تنها در کشورهایی مانند پاکستان بلکه در بخش‌هایی از خاورمیانه و بخش‌هایی از آفریقا آموزش داده شده و وارد عرصه دین شده است. اما اکنون نیز این آموزش‌ها به بخش‌هایی از انگلیس هم سرایت کرده است.

اینکه چگونه این نوع آموزش را می‌توان ریشه‌یابی کرد و این مسأله را نیز روشن ساخت که آموزش این نوع افراط‌گرایی‌ها به طور کامل غیرقابل پذیرش است، پرسش مهمی است. فیلم‌های بخش شده اخیر از اعدام‌ها این مسأله را آشکار ساخته که این افراد تا چه حد به طور کامل از هر نوع رحم و شفقت و درستی انسانی به دور هستند و اینکه به چه دلیل نیاز است که با آنان مقابله شود و این افراد نابود شوند.

پرسش- نظر و واکنش شما در مقابله با افراطی‌گرایی چیست؟

تونی بلر: حملات تروریستی، تمام نقاط شرق و غرب را هدف قرار داده است؛ اوگاندا، کنیا، سومالی، تایلند، استرالیا، نیجریه و یمن. بنابراین نیاز به یک واکنش جهانی به این مسأله احساس می‌شود، نه فقط صرفاً واکنش غرب یا برخی از کشورهای عربی علیه آن. حتی کشورهایی مانند روسیه، چین و هند نیز می‌توانند زمینه‌های مشترک با آمریکا را به منظور مقابله با این تهدید بیابند. البته برای مثال همکاری با روسیه در زمینه مقابله با افراط‌گرایی نباید به نگرش ما نسبت به رفتار روسیه در قبال اوکراین آسیب برساند.

در برخی موارد باید به مسأله استفاده از نیروی زمینی به عنوان یک تاکتیک مورد نیاز فکر شود. منظور من این نیست که غرب باید این کار را بکند. این مسأله بهتر است از سوی کسانی انجام شود که منافع مستقیم بیشتری در زمینه مقابله با این گروه‌ها دارند. اما من گمان نمی‌کنم که ما بتوانیم در تمامی موقعیت‌ها و شرایط از این مسأله جلوگیری کنیم. در عین حال باید بگویم که ما قابلیت نظامی برای انجام این کار را داریم.