نباید برداشت شکست از مذاکرات مسقط شود/تلاش عربستان و اسرائیل برای به سرانجام نرسیدن توافق

سرویس سیاسی «فردا» - سه روز مذاکرات سخت و فشرده میان ایران و گروه 1+5 در عمان در حالی پایان یافت که به نظر می‌آید توافقی در آن برای رسیدن به راه حل نهایی درباره برنامه‌ی هسته‌ای ایران حاصل نشده است. اما دیپلمات‌ها همچنان می‌گویند که دستیابی به این توافق تا ضرب‌الاجل 24 نوامبر امکان پذیر است. در این خصوص حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با «فردا» اظهار داشت: اینکه اخباری از مذاکرات مسقط بیرون نیامده به منرله این نیست که مذاکرات دچار شکست شده است. شکست برای این مذاکرات قابل تصور نیست و طرفین تلاش دارند که مذاکرات را تا 3 آذر به سرانجام برسانند. بیرون نیامدن اخبار نیز به این دلیل بوده است که محتوی مذاکرات تحت تاثیر جو رسانه ای قرار نگیرد. وی در ادامه افزود: اما انتظاری که از مسقط در این دور از مذاکرات وجود داشت این بود که بتواند گره گشا باشد و در نشست 27 آبان ماه در وین متن نهایی نوشته و موارد اختلافی حل شود. این مذاکرات تا کنون به دلیل زیاده خواهی آمریکا به تاخیر افتاده به همین دلیل تمام سعی طرفین بر این است که در فرصت باقی مانده به توافق دست یابند. وی با اشاره به صحیح بودن عمان برای برگزاری این مذاکرات گفت: عمان به عنوان یک کشور بی طرف بسیار اهمیت داشت. این کشور، به عنوان یک کشور بیطرف منطقه ای در سال های اخیراقدامات موثری برای شروع مذاکرات مستقیم بین ایران و امریکا انجام داده است. هرچند در بسیاری موارد با مخالفت هایی از سوی کشورهای منطقه مواجه بود. اما از آنجا که این کشور مورد اعتماد دوطرف قرار داشت توانست عاملی برای رسیدن مذاکرات تا این مرحله باشد. بهشتی پور تصرح کرد : آمریکا موفق شده است در حل مسئله هسته ای ایران برای اولین بار در 35 سال گذشته به مراحل مفیدی برسد. اوباما در سیاست خارجه خود هیچ دستاوردی نداشته و اگر بتواند این مسئله را که یکی از بحران های آمریکا در دهه اخیر محسوب می شود نه از طریق نظامی بلکه با استفاده از روابط دیپلماسی حل نماید توانسته است به هدف مورد نظر خود و حزبش دست یابد. این کارشناس مسائل سیاسی همچنین عنوان کرد: بحث های زیادی در خصوص موارد اختلافی در این مدت صورت گرفته است از جمله تعداد سانتریفیوژهایی که ایران باید داشته باشد و اینکه لغو تحریم های ایران به چه صورت انجام شود. به نظر می رسد با توجه به اینکه هیچ اخباری نیز از محتوای مذاکرات در مسقط بیرون نیامده، این موارد اختلافی همچنان وجود دارد و دو طرف هنوز بر سر هیچ کدام از طرح های مطرح شده توافق نکرده اند. اما آنچه که مسلم است اینکه ایران از خطوط قرمز خود در همه موارد مورد بحث کوتاه نیامده است. وی با تاکید بر اینکه نباید برداشت شود که مذاکرات دستاوردی نداشته است گفت: نباید شکست را برای روند مذاکرات پیش بینی کنیم. دو طرف تلاش دارند که بتوانند مشکلاتی که وجود دارد را حل و فصل نمایند اما تا کنون به نتیجه قطعی نرسیده اند و این به معنای پایان کار مذاکرات نیست. این مذاکرات در 27 آبان در وین دنبال خواهد شد و در آنجا احتمال اینکه مذاکرات به سرانجامی برسد بسیار زیاد است. بهشتی پور خاطرنشان کرد: ایران تاکنون نشان داده است که نسبت به اجرای تعهداتش در توافق ژنو پایبند است و در حال حاضر این آمریکا است که باید از خود انعطاف نشان دهد و دست از زیاده خواهی بردارد. تاکنون رویکرد مثبت ایران سبب شده که تلاش های کارشکنانه جریان های تندرو در آمریکا و کنگره بر روی نتیجه مذاکرات تاثیری داشته باشند. در حال حاضر تمرکز تندروها در آمریکا ، اسرائیل و حتی برخی کشورهای منطقه به ویژه عربستان هم در بعد رسانه ای و هم دیپلماسی این است که توافقی حاصل نشود. وی با اشاره به مسائل اصلی مورد بحث در جریان مذاکرات گفت: علاوه بر تعداد سانتریفیوژها، روند تعلیق تحریم های ایران از مواردی است که دو طرف بر سر آن اختلاف دارند. اینکه منظور از تعلیق چیست و شامل کدام تحریم ها می شود موارد بسیار مهم و جدی است. اما انچه مسلم است عقل حکم می کند که هر چه سریعتر توافق حاصل شود چرا تمدید مذاکرات نتایج مثبتی در پی نخواهد داشت. این کارشناس مسائل بین الملل در پایان اظهار کرد: ایران هدفی جز چرخه کامل سوخت هسته ای و اصل غنی سازی ندارد و همه چیز در چند دور مذاکرات برگزار شده از سوی ایران روشن و شفاف است. در حال حاضر با توجه به اینکه تمامی نقاط اختلاف و راه حل های آن معلوم شده تنها اراده سیاسی لازم برای به توافق رسیدن برسر بعضی از راه‌حل‌های پیشنهادی نیاز است. این اراده سیاسی برای رسیدن به توافق نیز زمانی ایجاد می شود که آمریکا تحریم را ابزاری برای وارد آوردن فشار به ایران نداند و به این باور برسد که زیاده خواهی و اعمال تحریم ها کمکی به روند روبه مثبت مذاکرات نخواهد کرد.