طولانی شدن مذاکرات درنتیجه اثر منفی می‌گذارد / تغییرات اساسی در سیاست آمریکا در راه است

سرویس سیاسی «فردا» - در ماه ژوئیه سال جاری میلادی، گروه 1+5 و ایران، مهلت 6 ماهه مذاکرات برای رسیدن به راه حل جامع هسته‌ای را به مدت 4 ماه تا تاریخ 24 نوامبر (سوم آذر) تمدید کردند. اما با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای و عدم پیشرفت مناسب گفت‌وگوها، رایزنی‌ها در مورد تمدید مذاکرات آغاز شده است. مقامات غربی در این باره می‌گویند که به اعتقاد آنها حصول توافق جامع هسته‌ای تا مهلت 24 نوامبر امکانپذیر است اما شانس رسیدن به تواق تا این تاریخ کم است و به همین منظور به دنبال آن هستند که از شکست مذاکرات که می‌تواند تنش‌ها را افزایش دهد، جلوگیری کنند. در این باره، حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «فردا» با تاکید بر اینکه تمدید مذاکرات بیش از این به ضرر دو طرف مذاکره کننده خواهد بود گفت: نباید دو طرف مذاکره کننده اجازه دهند که مذاکرات باز هم تمدید شود. اگر مذاکرات در عرصه دیپلماسی در زمان خودش به نتیجه نرسد تحت تاثیر جو سیاسی -اجتماعی شرایط مربوطه قرار خواهد گرفت و جو سیاسی- اجتماعی خودش را بر مذاکرات تحمیل خواهد کرد در این صورت امکان رسیدن به توافق سخت خواهد شد. وی در ادامه افزود: هرچه مذاکرات بیشتر به طول انجامد احتمال دارد که سیاست های جدید کشورهای مذاکره کننده تغییر کرده و سرانجام به نتیجه نرسد. همانطور که در شرایط فعلی در آمریکا انتخابات میان دوره ای نزدیک است و احتمال تغییرات اساسی در میان نمایندگان و خصوصا سناتورها وجود دارد. کنگره برای ادامه مذاکرات آمریکا با ایران به اوباما چراغ سبز نشان داده بود اما با توجه به زمینه چینی های سیاسی که وجود دارد به نظر می رسد احتمال ادامه این سیاست وجود ندارد و تغییرات اساسی در سیاست آمریکا در راه است. این کارشناس سیاسی تاکید کرد : در ایران نیز چنین شرایطی حاکم است. شاهد هستیم که زمینه چینی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی آغاز شده است. تمدید مذاکرات در ایران از طرف منتقدان دولت می تواند نوعی شکست دیپلماسی خوش بینانه دولت به حساب آید و موجب رقابت سیاسی خواهد شد. در مجموع می توان گفت که همه این شرایط و ادامه تمدید مذاکرات به ضرر مذاکرات دیپلماسی توافق محور است و آثار آن هم برای ایران و هم کشورهای 1+5 مشهورد خواهد بود. فلاحت پیشه خاطر نشان کرد: در 12 سال گذشته هیچ گاه موضوع اختلاف هسته ای طرفین به توافق نرسیده و در عدم توافق خطر به قهقهرا رفتن تمامی توافقات وجود دارد. در برخی شرایط زمانی در گذشته مانند 2003 و 2011 میلادی و چند مقطع زمانی مذاکرات به توافق نزدیک شد اما عملی نشد. اما با ادامه مداوم تمدیدها شاید هیچ گاه دو طرف به توافق نزدیک نشوند. نماینده سابق مجلس شورای اسلامی همچنین در ادامه عنوان کرد: در شرایط کنونی طرفین مذاکره باید به یک متن توافق حداکثری بسنده کنند و از گفته همه یا هیچ خود بگذرند تا بتوانند به بخشی از اختلافات خود فائق آیند. در شرایط فعلی مواردی که مورد اختلاف است به 10 تا 15 درصد می رسد که یک متن توافقی که شامل موضوعات و زمان است را می تواند در برگیرد. این کارشناس مسائل بین الملل، پذیرفتن دیپلماسی نسبی بر مطلق را مناسب با شرایط موجود دانست و اضافه کرد: در شرایط فعلی باید از دیپلماسی نسبی بر مطلق استفاده کرد تا نتیجه 12 سال مذاکره و رفت و آمدها به نتیجه برسد. اگر امروز مذاکرات به یک نتیجه قطعی نرسد فرصت از دست رفته و قطعا از سر گیری مذاکرات با سیاست های دولت های جدید کاری مشکل خواهد بود. حشمت الله فلاحت پیشه در پایان اظهاراتش عنوان کرد: خوش بینی مذاکرات بیش از بدبینی نسبت به آن مورد توجه است اما منوط بر اینکه مرزبندی حیثیتی بر آن اثر کند. در عالم دیپلماسی وقتی که بر روی یک سند دیپلماتیک توافق 70 درصدی وجود داشته باشد، مرسوم است که این امر به نتیجه نهایی می‌رسد. بنابراین سوم آذر سال جاری آخرین مهلت فرجه یک ساله‌ای است که طرفین برای این آزمون دیپلماسی در اختیار دارند و تا آن زمان هنوز فرصت است و می‌توان با ایستادگی به نتیجه لازم رسید.