لاریجانی:باید دنبال علوم نافع باشیم

فارس: رئیس مجلس شورای اسلامی بر ضرورت توجه به بحث عدالت در علوم انسانی اسلامی خبر داد و گفت که در آثار قدمای فلاسفه علوم، علوم اجتماعی و انسانی بخشی از علوم طبیعی قلمداد می‌شود. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه دومین همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی که صبح امروز در محل سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد، با تشکر از برپاکنندگان این همایش درباره این مبحث مهم گفت:‌ امروز مسئله تحولات در حوزه علوم انسانی یک موضوع شعاری و زمانی نیست بلکه باید به صورت مداوم با آن مواجه شد و به آن کمک کرد تا مسئله شکافته شود و با کمک افراد فاضل موضوع دنبال شود. وی با اشاره به اینکه در خصوص تقسیم‌بندی علوم انسانی بحث‌های زیادی بین صاحبنظران انجام شده است و ذهن‌های زیادی در این باره به تولید اندیشه پرداخته است، گفت: علوم انسانی به دلیل اینکه موضوعات مورد مطالعه آن دارای اراده و اختیار هستند دارای تفاوت‌های بسیاری با سایر علوم هستند به عنوان مثال در علوم تربیتی زمانی که ما انسان را مورد مطالعه قرار می‌دهیم با یک موضوع ایستا و ثابت مواجه نیستیم بلکه با یک مسئله در حال تغییر روبروییم. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در بعد اجتماعی و حوزه علوم انسانی همچون جامعه شناسی، سیاست و علوم اجتماعی نظریه‌پردازی بسیار مشکل‌تر است و ساماندهی مبانی کار زمان زیادی را می‌برد. لاریجانی گفت: از جهات مختلف داشتن نگاه عمیق به مسائل انسانی تأثیرات عمیقی در جامعه و علوم اجتماعی می‌گذارد. وی افزود: ‌ذات علوم به دلیل ارتباط با انسان در حوزه‌هایی همچون جهان‌بینی و ارزش‌ها می‌تواند زندگی انسان را متأثر کند بالاخره فرق می‌کند اینکه شما انسان را یک موجود الهی بدانید و بر اساس آن سیاست و اقتصاد آن را ساماندهی کنید و یا انسان را موجودی وحشی بدانید. رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این موضوع در علوم اجتماعی حساسیت بسیاری از متفکرین را برانگیخته است و ما در آثار قدمای فلاسفه علوم این مسئله را می‌بینیم که علوم اجتماعی و انسانی بخشی از علوم طبیعی قلمداد می‌شود. لاریجانی گفت: در قرن‌های 17 و 18 ما شاهد به کار بردن تعبیر علوم انسانی در آثار برخی از متفکرین هستیم که علوم انسانی و جامعه ‌شناسی را به عنوان یک موضوع جداگانه مورد بحث قرار دادند. وی در ادامه با مروری کوتاه بر آثار فیلسوفان و دانشمندان غربی در دوره‌های مختلف تصریح کرد: البته برداشت‌های گوناگونی نسبت به تأثیر علوم اجتماعی بر انسان‌ها وجود دارد در برخی از آثار این تلقی وجود دارد که تکنولوژی امری محض است اما ما در آثار فلاسفه معاصر هایدیگر را داریم که معتقد است تکنولوژی در ذات خود فرهنگ را نیز دارد. البته این به معنای این نیست که ما باید به طور کامل از تکنولوژی دوری کنیم چرا که ما در یک خلأ نمی‌توانیم زندگی کنیم و باید بتوانیم تکنولوژی را گرفته و آن را در داخل هضم کنیم که این کار هر کسی نیست. رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت دقت در خصوص بحث اسلامی کردن علوم مختلف گفت:‌ ما باید به بحث اسلامی کردن علوم انسانی توجه ویژه‌ای داشته باشیم و آن را با احتیاط به کار ببریم البته ما شاهد هستیم که به عنوان مثال فلسفه ابن سینا به شدت تحت تأثیر افکار یونانیان قرار داشت اما ابن سینا توانست آن را در قالب یک نظام فکری جدید ساماندهی کند و البته این کار نیز از همه بر نمی‌آید. وی افزود: انسان‌هایی که به این کار دست می‌زنند باید انسان‌هایی باشند که شایستگی این کار را داشته باشند. بنابراین این مسئله در مورد اسلامی کردن علوم انسانی باید مورد توجه قرار بگیرد. لاریجانی در ادامه با اشاره به اینکه ما باید در بحث اسلامی کردن علوم به دنبال علوم نافع بگردیم، گفت: البته این مسئله درباره تمام علوم مطرح است اما در زمینه علوم انسانی نیز باید نافع بودن را مدنظر قرار دهیم. همچنین لاریجانی با اشاره به اینکه امروز بر اساس برهان‌های مختلف ثابت شده است که امکان ایجاد یک نظام جامع برای تمام حقایق در جامعه بشری وجود ندارد،‌گفت: اینکه ما انتظار داشته باشیم بتوانیم تمام علوم انسانی را در قالب یک برهان جمع‌آوری کنیم دور از انتظار است و ما باید در این باره به دنبال نظام‌های آستیوماتیک گوناگون باشیم. وی افزود: نکته بعدی در این باره مورد توجه قرار دادن مسئله عدالت در این نظام‌های معنایی است. عدالت در نظام‌های معنایی غربی جایی ندارد و تنها در دهه‌های اخیر با توجه به برخی نابسامانی‌هاست که این مسئله مطرح شده است. اما عدالت در مبانی علوم اسلامی انسانی جایگاه ویژه‌ای دارد و باید به آن توجه کرد. لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت ساماندهی مطالعات تطبیقی گفت: ما باید بتوانیم مطالعات خود را در این باره به دنیا عرضه کنیم تا به صورت دقیق مورد ارزیابی و نقادی از سوی دیگر متفکرین قرار بگیرد. در پایان لاریجانی از دست‌‌اندرکاران این همایش تشکر کرد و ابراز امیدواری کرد که این همایش بتواند نقش مهمی در توسعه علوم انسانی اسلامی ایفا کند.