قطعیت راه اندازی راکتور اراک در ۲۰۱۴

تسنیم:رصدگزارش های منابع غربی حکایت از آن دارد تمرکز دیپلماتیک و اطلاعاتی غرب روی راکتور آب سنگین اراک به شدت در حال افزایش است. به گزارش ایران هسته ای، رصدگزارش های منابع غربی حکایت از آن دارد تمرکز دیپلماتیک و اطلاعاتی غرب روی راکتور آب سنگین اراک به شدت در حال افزایش است. آژانس بین المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود درباره برنامه هسته ای ایران خبر داده است که ایران به برنامه ساخت در اراک از جمله کار گذاشتن مخزن راکتور ادامه می دهد. آژانس با تاکید بر اینکه ایران باید طراحی اطلاعات این نیروگاه را در اختیار این نهاد قرار دهد، اعلام کرد ایران تصمیم دارد در سه ماهه نخست سال 2014 سوخت هسته ای را وارد این نیروگاه کند و در سه ماهه سوم آن را راه اندازی کند. این گزارش موجب شده است که حساسیت منابع و تحلیلگران غربی بویژه اسراییلی نسبت به تاسیسات اراک برانگیخته شود. علت از دید کارشناسان فنی این است که راکتور اراک از نوع آب سنگین است. راکتورهای آب سنگین بر خلاف راکتورهای آب سبک به جای اورانیوم غنی شده از اورانیوم خام به جای سوخت استفاده می کنند، اما خروجی آنها به جای زباله های آلوده ای که راکتورهای آب سبک تولید می کنند، پلوتونیوم خالص است. منابع غربی ادعا می کنند عملیاتی شدن راکتور آب سنگین اراک مسیر دومی به موازات مسیر غنی سازی برای دست یابی ایران به سلاح هسته ای خواهد گشود. این در حالی است که ایران کل این ادعاها را واهی می داند و رسما اعلام کرده قصد دارد راکتور اراک را جایگزین راکتور تحقیقاتی تهران کند که عمر مفید آن در حال به سر آمدن است و طبعا باید با راکتور دیگری که توان تولید رادیو داروهای لازم برای بیماران سرطانی را داشته باشد، جایگزین شود. خبرگزاری رویترز روز 12 خرداد (2 ژوئن 2013) در گزارشی از وین و قدس اشغالی، تلاش کرده این موضوع را برجسته کند که اراک در حال تبدیل شدن به یک نگرانی جدی برای غرب است. این خبرگزاری نوشته است: «برنامه زمانی آغاز مرکز تحقیقاتی آب سنگین اراک به دقت تحت نظر است: کارشناسان اسرائیلی و غربی می گویند هر مهاجمی احتمالا ترجیح می دهد پیش از عملیاتی شدن به آن حمله کند تا از آلودگی رادیو اکتیو جلوگیری کند. جمهوری اسلامی می گوید در این رئاکتور ایزوتوپ های دارویی و کشاورزی تولید خواهد شد. اما تحلیلگران می گویند در صورتی که سوخت استفاده شده، فراوری دوباره شود، چنین تاسیساتی می تواند پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت سلاح نیز تولید کند اما ایران گفته است قصد چنین کاری را ندارد. اکنون زمان برای دشمنانی که می خواهند اقدام کنند می تواند محدود باشد. آموس یادلین رئیس سابق اطلاعات نظامی اسرائیل با اشاره به حادثه نیروگاه چرنوبیل شوروی سابق در سال 1986 که غبار رادیو اکتیو آن سراسر اروپا را فراگرفت گفت: «هر کس بخواهد به یک رئاکتور فعال حمله کند، در واقع یک چرنوبیل دیگر را رقم خواهد زد. هیچ کس نمی خواهد چنین کاری انجام دهد». این خبرگزاری ادامه داده است: «یک دیپلمات در وین که مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی در آن قرار دارد گفت که نگرانی در مورد راه ساخت پلوتونیوم و تاسیسات اراک بسیار بیشتر شده است. این دیپلمات که از قدرت های بزرگ نیست افزود: فکر می کنم این یک خط قرمز دیگر است». با این حال، یووال اشتاینیتز وزیر امور راهبردی و اطلاعاتی اسرائیل -که مسئول پرونده ایران در کابینه نتانیاهو است- گفته است که اراک «قطعا یک نگرانی» است اما روند غنی سازی اورانیوم ایران همچنان یک مساله «بسیار مهم تر» است. همچنین مارک فیتزپاتریک مدیر برنامه منع تکثیر و خلع سلاح در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی گفته است اراک این توانایی را دارد که ظرف یک سال به اندازه ساخت یک بمب، پلوتونیوم تولید کند. وی گفته به این ترتیب «در صورتی که دشمنان ایران تصمیم بگیرند علیه برنامه هسته ای این کشور از نیروی نظامی استفاده کنند اراک یکی از اهداف اصلی خواهد بود.» کارشناسان در تهران می گویند حرکت اراک به سمت راه اندازی قدرت چانه زنی ایران را به شدت افزایش خواهد داد و حتی احتمالا بحث فردو و غنی سازی 20 درصد را به حاشیه می برد. این کارشناسان همچنین عقیده درند به همان دلایلی که اسراییل نتوانست به نطنز یا فردو حمله کند، قادر به ترتیب دادن هیچ حمله ای علیه اراک هم نخواهد بود.