جریان انحرافی بانک‌دار می‌شود

عروج: ساختمان مسکونی در میدان کاظمی که سمگا در آن تا چندی پیش مستقر بوده. شركت سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران مشهور به سمگا كه در هفتم تیرماه 1388 با سرمایه 20 میلیارد تومان به ثبت رسیده و تأسیس شده است، ظرف مدت كوتاهی توانسته 6 شركت اقماری بزرگ تأسیس كند. یكی از شركت‌های مولود سمگا، بانك جدیدالتأسیس «گردشگری» است كه در بدو تولد، سرمایه آن از 200 میلیارد به 600 میلیارد تومان افزایش پیدا كرده‌است. اسفندیار رحیم مشایی و حمید بقایی جزو اولین سهامداران شركت سمگا بوده اند و مدیر عامل این شركت، مهدی جهانگیری، معاون سابق مشایی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است. جهانگیری همان كسی است كه در سال 87 پس از ماجرای مشهور حمل قرآن با موسیقی و دف، تحت فشار علما و اقشار متدین ناچار به استعفا شد. جهانگیری پس از استعفا از معاونت سازمان میراث فرهنگی و جهانگردی، شركت خصوصی سمگا را تأسیس كرد و با حمایت ویژه دولت، همكاری مالی حداقل 10 بانك، موسسه مالی و شركت سرمایه گذاری را جلب كرده است. این شركت ابتدا قرار بود با عنوان «صندوق سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری» فعالیت كند، اما بعدا به نام «شركت سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری - سمگا» تغییر نام داد.

اسفندیار رحیم مشایی نه فقط تعدادی از سهام این شركت خصوصی را خریداری كرده است، بلكه از نزدیك طرح‌های آنرا پیگیری و شخصأ به آنها سركشی می‌كند.از جمله نکاتی که شاید چندان مورد توجه قرار نگیرد استقرار شرکت سمگا در مکانی که کاربری مسکونی دارد از بدو تاسیس تا انتقال به قصر داریوش در فرشته است که خود تخلف بوده و ارگانهای نظارتی معلوم نیست به چه علتی اجازه فعالیت در یک مکان مسکونی را به یک شرکت تجاری داده اند. در عکس هم مشهود است ساختمانی بدون هیچ گونه تابلو و نشانه که به صورت طبیعی هر واحد صنفی یا تجاری باید نشانه ای در خصوص فعالیت خود داشته باشد اما آنچه که از ظواهر این ساختمان بر می آید بیشتر به حیاط خلوت امور تجاری می ماند تا یک مکان برای امور تجاری البته با انتقال به خیابان فرشته این مشکل نیز ظاهرا مرتفع شده است. شاید برای اولین بار در جلسه ای که چند سال پیش در راستای اعتلای تسهیلات به فعالین صنعت گردشگری ما بین مدیران عامل بانک های خصوصی و اسفندیار رحیم مشایی برگزار شد پیشنهاد تاسیس بانک گردشگری از طرف یکی از مدیران عامل همین بانکها ارائه شد. پیشنهادی که مورد توجه مشایی قرار گرفت و پیگیری آن را در دستور کار خود قرار داد. اردیبهشت ماه سال 1388 اسفندیار دولت که در آن زمان بر سکان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تکیه زده بود، اعلام نمود که بانک گردشگری مراحل پایانی خود را طی می کند، وعده ای که پس از 20 ماه مراحل آغازین آن با پذیره نویسی شروع می شود. در خبری که از سوی روابط عمومی بانک در خصوص اتمام پذیره نویسی آورده شد موارد ذیل قابل تامل می باشد : در نخستین ساعات عرضه سهام بانك گردشگری از طریق شعب بانك پارسیان و شركت فرابورس تمامی 800 میلیارد ریال سهام عرضه شده به فروش رسید. مهندس "اسفندیار رحیم مشایی" مشاور عالی و رئیس دفتر رئیس جمهور در پیامی تلفنی در ابتدای مراسم با اشاره به اینكه بهترین راه برای توسعه ایران عزیز، توسعه گردشگری است اعلام كرد: برای توسعه گردشگری این مرز و بوم اقدامات مختلفی انجام شده است كه اساسی ترین آن حمایت های مالی و تامین منابع مالی برای سرمایه گذاری و ایجاد نرم افزارهای لازم برای ارائه خدمات به گردشگران است.

وی با ابراز خرسندی از افتتاح بانك گردشگری كشور تصریح كرد: امیدواریم با توسعه این صنعت رونق بازار كسب و كار و توسعه اشتغالزایی در كشور سرعت گرفته و فرصت های مناسب تری برای جوانان و اقشار مختلف جامعه ایجاد شود؛ چرا كه این صنعت علاوه بر کارکردهای متفاوت خود می‌تواند ارزش‌ها و آرمان‌های امام راحل و ارزشهای انقلاب را به سایر کشورها معرفی کند. "مهدی جهانگیری" رئیس هیات اجرایی بانک گردشگری با اشاره به آغاز پذیره‌نویسی این بانک گفت: در ساعات اولیه پذیره‌نویسی بیش از 650 میلیارد ریال از کل میزان پذیره نویسی بانک به فروش رسید. وی افزود: کل پذیره‌نویسی این بانک 800 میلیارد ریال است که براساس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار ظرف مدت 30 روز عرضه خواهد ‌شد.وی تاكید كرد: امروز روز مباركی برای نظام بانكی و صنعت گردشگری است. تاسیس بانك گردشگری آرزوی دیرینه ای صنعت گردشگری كشور بود كه به لطف خداوند این امر با پیگیری، همت و اراده افرادی كه دلسوز توسعه صنعت گردشگری این كشور هستند، به سرانجام رسید. وی اظهار داشت: بانک گردشگری بانکی تجاری است و همانند بانک‌های خصوصی در تمام حوزه‌ها فعالیت خواهد کرد. به گفته وی 60 درصد سرمایه این بانک توسط موسسان تامین شده و 40 درصد مابقی نیز از طریق عرضه عمومی به مردم واگذار می‌شود. وی انتظارات خانواده گردشگری از این بانک زیاد دانست و افزود: این بانک بهترین مرجع برای بررسی طرح‌های گردشگری است و امیدواریم بتوانیم با سایر بخش‌های اقتصادی نیز همکاری کرده و منابع بانک را افزایش دهیم. وی گفت: براساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است سرمایه این بانک به شش هزار میلیارد ریال افزایش یابد و امیدواریم با توجه به این مسئله بتوانیم در تقویت زیرساخت‌ها گام مناسبی برداریم. "مرتضی تمدن مشاور اقتصادی رئیس جمهور و استاندار تهران نیز طی سخنانی گفت: هرچند مدت این پذیره‌نویسی 30 روز است، اما پیش‌بینی می‌شود این پذیره نویسی ظرف چند دقیقه آینده پایان یابد. به گفته وی تعدادی از بانك هایی كه به عنوان بانك خصوصی كار خود را شروع كرده اند، در حقیقت فرایند خوبی را طی كرده و در پرتو اراده و نوآوری و اراده ای كه موسسین بانك خصوصی از خود نشان داده اند رقیب قدرتمندی برای بانك های دولتی شده اند. وی با اشاره به اصل 44 قانون اساسی تاكید كرد: با اجرای اصل 44 قانون اساسی و آغاز فعالیت بانک‌های خصوصی در کشور، بانک‌های خارجی نیز برای فعالیت در ایران اعلام آمادگی کرده اند که البته این امر در برنامه پنجم توسعه دیده شده است. تمدن پیش‌بینی کرد: پس از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها نقش بانک‌های خصوصی در کشور بیش از پیش افزایش ‌یابد. وی اعتماد، توجه به حوزه گردشگری و امید و نشاط مردمی را از دلایل استقبال از پذیره نویسی بانک گردشگری دانست. " علی شایسته "مدیر عامل بانك پارسیان در این مراسم با تشكر از سهامداران بانك گردشگری كه به ایجاد فضایی جهت استفاده مردم از خدمات مطلوب تر بانكی كمك می كنند گفت: سیستم بانكی از مجموعه خدماتی است كه تمام افراد در سنین و سطوح مختلف اجتماعی از آن بهره مند می شوند. وی گفت:شاید كمتر سیستمی در سراسر دنیا موجود باشد كه در چنین سطحی از ارائه خدمات در اقتصاد دنیا حضور داشته باشند و افرادی كه در این فضا مشغول هستند افتخار این را دارند كه مهم ترین كار یعنی خدمت به خلق را انجام دهند. استاندار تهران به همراه علی پروین از پیشكسوتان ورزشی كشور به صورت نمادین پذیره نویسی سهام بانك گردشگری را انجام دادند. بانك گردشگری به عنوان نخستین شركت سهامی عامی است كه همزمان با پذیره نویسی در تالار فرابورس پذیرفته شده است و از این پس خرید و فروش سهام از طریق آن بازار انجام می گیرد. هیاهوی بسیار برای هیج: وقتی به درستی مانند یک ناظر بی طرف نظری به هیاهوی بسیار خبر از پذیره نویسی و اتمام فروش سهام بانک گردشگری می اندازیم شاید بتوان این هیا هو را برای توجیه کردن انسانهای ساده ای مثل من و شما، در راستای خرید سهام این بانک تازه متولد تحلیل کرد.نکته جالب توجه این بانک نام آن است که چند سالی است از سوی مسئولان دولتی هر روز و هر شب و به هر بهانه ای تکرار می شود، آن هم بدون ایجاد کمترین تغییری در اصل ماجرا! نام این بانک را بانک گردشگری نهادند تا از این پس به واسطه آن توسعه صنعت گردشگری در مملکت اتفاق افتد و شعار دادند که فراتر از مرزها می توان اقدام کرد!؟ فراتر از مرزها: شعاری که این بانک انتخاب کرد تا به واسطه آن توجه من و شما جلب شود! حتی اگر معتقد به این امر باشیم که ما می توانیم همه تحریم ها را ندیده بگیریم و بگذ ریم، باز هم در اعماق وجودمان نمی توانیم خود را راضی نگه بداریم که ما می توانیم فراتر از مرزها اقدام کنیم! کافی است کمی به حافظه خویش مسلط باشیم و خاطرات گذشته را مرور کنیم! یادمان نمی رود که اسفندیار رحیم مشایی رئیس سازمان میراث فرهنگی، تقریبا به تمامی نقاط داخلی و خارجی سفر کرد تا گردشگری را توسعه دهد و در این راستا قول داد که آن قدر هتل بسازد که ... اما با گذشت 4 سال، نه تنها از لالایی که ایشان برای ملت خوانده بودند، خوابمان نبرد بلکه روز به روز بیدارتر شدیم که کجای این مرز و بوم می توان گردشگران را حرمت داشت!؟ خوابهایی که در آن هر روز اشتغالزایی جوانان به واسطه این صنعت به وجود خواهد آمد و تحولی که در زیرساخت های این مرز و بوم ایجاد خواهد شد، به پایان نرسیده که خواب های آشفته ای همراه با هذیان گویی های دیگری از راه می رسد! بانک گردشگری فراتر از مرزها!!!! جای همیشه خالی سرمایه گذاران خارجی: از دولت مشایی و امپراتوری او در سازمان میراث فرهنگی حداقل 5 سالی می گذرد اما هنوز یک سرمایه گذار تنها یک سرمایه گذار خارجی در این مرز و بوم یافت نشد تا بر همان جایی که مشایی کلنگ زده بود یک کیسه سیمان اضافه شود شاید از این طریق ملت بتوانند فرق خواب و بیداری را تشخیص دهند!؟ هر که آمد دو سه روزی با ما بود و پس از آن راه خویش گرفت و رفت چرا که از همان ابتدا پایان راه سرمایه گذاری را به وضوح می دید و ما چون خواب زده بودیم چشمانمان نه آنقدر باز بود که عالم بیداری را تجربه کنیم نه آن قدر بیدار بودیم که بیداری خویش را باور کنیم! هنوز از گیجی و منگی این خواب 5 ساله تهی نشده ایم که خواب دیگری بیدارمان می کند که بانکی می آید فراتر از مرزها تا تمامی پایه های سست این صنعت را استوارکند!؟؟ و دوباره مرز و بومی آباد برای ملت احداث شود تا ... درست است که ساده بودیم اما نه تا این حد که باور کنیم این بانک، می تواند تغییری در قوانین بانک مرکزی و ضابطه مندی های دست و پا گیرش ایجاد کند و از فردای تاسیس آن بی وقفه به سرمایه گذاران داخلی و خارجی تسهیلاتی ارائه دهد که یک شبه ایران ویران آباد شود و همه مشکلاتش یک جا حل شود!؟ رویا یا واقعیت اصلا همان که شما می گویید، ما هم می توانیم در تخیلات زندگی کنیم و عالم واقع را بر چشم به هم زدنی به فراموشی سپاریم! گیریم که بانک گردشگری هم آمد و تسهیلات فراوان به سرمایه گذاران خصوصی اهدا کرد تا این مملکت را یک شبه آباد کنند، به راستی چه تاثیری بر زندگی من کارگر، یا معلم یا پرستار یا دانشجو، یا کارمند دور کاری خواهد داشت که باید نان بدون یارانه یک هزار تومانی تهیه کنم و بنزین لیتری 400 تومانی در باک ماشینم بریزم!؟؟ شهرام جزایری دیگری در راه است! بالاخره فعالیت رسمی بانك گردشگری،‌ با ارائه تسهیلات ویژه این بانك با وام دادن به یكی از سهامداران خاص آغاز شد. در حالی كه بر اساس قانون بانك های خصوصی، بانك‌ها با سرمایه اولیه 400 میلیارد تومان فعالیت خود را باید آغاز كنند،‌ بانك گردشگری تنها به واسطه ارتباطات خاص مسئولان خود با برخی از دولتمردان توانست با 200 میلیارد تومان كار خود را شروع كرده و نهایتا برای افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق العاده كه در روزهای پایانی سال 89 برگزار كرد، اعلام نمود كه ‌ سرمایه بانك را با تصویب سهامداران به 600 میلیارد تومان افزایش خواهد داد. از جمله نكات جالب توجه این بانك، حضور افرادی خاص در میان سهامداران بود كه از همان ابتدا نشان می داد این بانك با اهدافی خاص از سوی گروهی خاص تشكیل شده و اداره خواهد شد. هنوز چندی از فعالیت این بانك نگذشته است كه تمامی حدس‌ها و گمان ها به حقیقت پیوست و این بانك با شروع طرح ارائه تسهیلات 120 میلیارد تومانی به افراد خاص،‌ این گمانه را در ذهن ها ایجاد كرد كه شهرام جزایری دیگری در حال شكل‌گیری است! البته اینكه این تسهیلات بر چه اساسی و با چه ضمانت‌هایی به این افراد ارائه می شود و آیا بانك‌ها اجازه دادن چنین رقمی از تسهیلات را به مشتریان خود دارند پرسش‌هایی است كه مسئولان ذیربط در بانك مركزی باید پاسخ آن را بدهند، اما اینكه عده ای برای پول دادن به رفقای خویش در روز روشن و در برابر چشمان سه قوه بازی "بانك بازی" راه بیندازند و همه را به باد سخره بگیرند،‌ جالب است. امیدواریم چند سال آینده شاهد دادگاه های فرمایشی و زندان های به قصر تبدیل شده برای برخی دیگر از این آقایان نباشیم! رمز گشایی نیمه شفاف از دست های پنهان : البته این بخشی از ماجراست و ماجراها همچنان ادامه دارد. اینكه بانكی با همكاری بخش خصوصی و دولتی تشكیل می شود، تنها به یك همكاری صرف ختم نشده و نخواهد شد و خبر از پشت پرده هایی دارد كه شاید در آینده نه چندان دور این مملكت اثرگذار باشد. این بانك را نقطه تلاقی اصولگرایان و تكنوكرات ها می دانند. ارتباطی كه به هر صورت در شرایط سیاسی شاید نقطه امیدی باشد برای اتحاد و یكپارچگی احزاب سیاسی یا نان قرض دادن هایی كه از آن طریق بتوان اتحادی را جاری ساخت. اما در این میان خبر قرارداد میلیاردی تبلیغات رسانه ای این بانك با یكی از مجریان مشهور صدا و سیما نیز قابل تامل بود، به راستی چه داستانی در پس پرده مجریان سیما نهفته است حقوق کمی می گیرند یا به دنبال ... و مهم تر اینكه تا کی باید شاهد استفاده از رانت سیما برای کسب درآمد بود!؟

این بده و بستان ها میان بخش های خصوصی و دولتی، چه اثراتی بر اقتصاد این مرز و بوم خواهد داشت ؟! آیا سبب توسعه اقتصادی خواهد شد یا اقتصاد وابسته به اشخاص و روابط خاصی را ایجاد خواهد كرد كه به نوعی همسوبا جریان های سیاسی است! جریان هایی كه هر یك به دنبال پركردن كیسه های خویش اند برای روزهای مبادا! رحیم مشایی رئیس دفتر ریاست جمهوری كه نهایت تلاش خود را برای ایجاد این بانك به كار گرفته است، چه نقشی را در این بازی بر عهده دارد؟! آیا جلب نظر اصلاح طلبان به سمت و سوی اصولگرایان از سوی مشایی حقیقت دارد و آیا در میان بازی های پیچیده سیاسی، هنوز كه هنوز اقتصاد حرف اول و آخر را می زند!؟آیا تمامی بخش های خصوصی به حضور بخش های دولتی رضایت می دهند كه اگر این طور است رحیم اسفندیار مشایی كه در تمامی مراسم حضور رسمی دارد، چرا در افتتاحیه این بانك حضور نمی یابد و پیام تلفنی ارسال می كند!؟ آیا بخش های خصوصی دیگر از حضور او احساس رضایت ندارند و تنها به دلایل منافع اقتصادی و به واسطه ارتباطاتی كه با دیگر شركا دارند حضور او را تحمل می نمایند!؟؟؟ و صد البته كه نقش واسطه گران میان دولت و بخش خصوصی همچنان محترم است و همچنان این ارتباطات چند سویه منفعت طلبان ادامه خواهد داشت!؟ القصه : بگذارید بیش از این مردم را فریب ندهیم یا حداقل در گناه شما شریک نباشیم! ما که می دانیم گردشگری این مملکت اسیر چنگال غول هایی است که نه این بانک، بلکه هزاران بانک دیگر نمی تواند کاری برای این صنعت انجام دهد! مگر بانک هایی چون بانک کشاورزی یا رفاه کارگران توانسته است تغییری در وضعیت کشاورزان و رفاه کارگران ایجاد کند که نیامده فراتر از مرزها را هدف قرار می دهید!؟ هزاران شعبه بانک کشاورزی وجود دارد و در کنارش محصولاتی که به واسطه سیاست های اقتصاد زده سیاستمداران هنوز بر روی دست کشاورزان این مرز و بوم باد کرده و پس از ماه ها تلاش تمام خستگی را یک جا بر دوش آنان می گذارد! بگذارید در این اوضاع سیاسی ناهنجار نگوییم که شما هم از آن دسته انسان هایی هستید که پس از جنگ های طولانی اصلاح طلبان و اصولگرایان و بررسی های طولانی برخی از اندیشمندان دو طرف به این نتیجه رسیده اید که منفعت اقتصادی حرف اول را می زند و باید در برخی از امور از طریق دشمنان برای دوستان لقمه هایی گرفت تا اندوخته ای برای فردا داشت!؟ بگذارید شما را هم در حد همان پرداخت قبض های آب و برق آن هم از طریق الکترونیک که اشتغالزایی هم ندارد، یا پرداخت وام خودرو به حساب آوریم تا تنها به دلیل سود نهفته در آن کشور را به سوی تعطیلات چند روزه به دلیل آلودگی سوق می دهد بگذارید در همین حد تصورتان کنیم تا بیشتر از این خواب زده نشویم که در فرهنگ ما نوشدارو همیشه پس از مرگ سهراب فرا رسیده و بس!؟؟؟ به پایان آمد این دفتر : به راستی تاسیس بانك گردشگری آن هم در شرایط سیاسی و اجتماعی كنونی، چه منفعتی برای خانواده گردشگری ایران خواهد داشت؟ آن هم در صورتی كه هیچ تغییری در قوانین بانك مركزی هنوزایجاد نشده و به راستی حتی حضور بانك گردشگری هم نخواهد توانست مشكلات سرمایه گذاران این حوزه را حل كند!؟