لاریجانی: مكتب ايراني حرف پوچي است

فارس: علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي در ديدار با اعضاي ستاد بزرگداشت شهيد مطهري با تشكر از بخش هاي مختلف اين ستاد نسبت به برنامه‌هايي كه پيگيري مي‌كنند، گفت: ما در صحنه مسائل فرهنگي و اجتماعيات دو نوع شخصيت داريم؛ برخي افراد و آدم هاي موثري بودند، اما بيشتر به مسائل روز توجه داشتند و عمرشان در اين متمركز بود و كمتر به مباني توجه داشتند و سياستمداران بخش اعظم اين گروه هستند. برخي از شخصيت ها نيز بنيان هاي فكري جامعه را مي سازند و در عمر خود تلاش بر تربيت فكري دارند؛ مانند علامه طباطبايي كه اكثر آثار او مانند تفسير الميزان يك حادثه مهم است. وي با بيان اينكه اين گروه مربوط به يك زمان نمي شوند،‌ افزود: اينكه چقدر مباني فكري افراد قوي است و بر حسب عمري كه در معارف و بنيان سازي دارند، باعث مي شود آنها در طول تاريخ امتداد پيدا كنند و برخي ميان يك قرن، چند قرن و يا يك سال متفاوت هستند. هرچند گروه اول كم خاصيت نيستند و در مدت كوتاه مسائل روز ممكن است پراثر نيز باشند، اما پس از تغيير شرايط و گذر زمان عمرشان به سر مي آيد. لاريجاني ادامه داد: مطهري دغدغه مسائل روز زمان خود را داشت؛ اما 90 درصد آثار وي بنيان ساز و 10 درصد مسائل روز است زيرا وي فقيه، مبارز و استاد دانشگاه بود و نمي‌توانست به مسائل روز نپردازد و ما در بررسي‌هاي خود از هر دو بخش مي توانيم، استفاده بكنيم؛ زيرا تقرب فكري آقاي مطهري به اين موضوعات مبنايي بود و از اين جهت بايد اين موضوع را راجع به ايشان در نظر گرفت و همانطور كه خود ايشان هم اعلام كرده اند، وظيفه يك صاحب نظر اين است كه آدم هاي مسلكي را پرورش دهد و نگاه ايشان اين بود كه در آثار و سخنراني هاي خود افراد مسلكي را تربيت كند. وي با تاكيد بر اينكه حرف هاي نو در آثار شهيد مطهري وجود دارد، اظهار كرد: مباحث مورد اشاره مطهري تاسيسي است و بايد در كاوش هاي جديد، افراد جديد روي اين موضوعات تمركز كنند و آن را جلو ببرند و مثلا نظريه ايشان در باب عدالت نسبت به متفكرين گذشته در فلسفه خودمان يا كساني كه در غرب از يونان تا امروز دراين باره حرف مي زدند، نگاه كاملا متفاوتي است و حرف نويي را دارد و اگر اين موضوع خوب كار و پرورانده شود و نگاه تطبيقي در آن وجود داشته باشد، مسائل خوبي از آن در مي آيد. رئيس قوه مقننه با بيان اينكه بعضي حرف هاي شهيد مطهري تاسيسي است و مي‌توان آن را شاخ و برگ و توسعه داد، اضافه كرد: بخشي از مباحث ايشان نيز مربوط به افراد مياني جامعه است و قسمت قابل توجه از آثار ايشان براي اين است كه طبقه نخبه جامعه ما نيز از بصيرتي واقعي نسبت به مسائل اسلامي برخوردار شود و معتقد بود ما بايد تلاش كنيم تا طبقه تحصيل كرده در معارف اسلامي آشنايي نسبتا كاملي پيدا كند؛ زيرا فردي كه مهندس و دكتر مي شود، اعتبار اجتماعي پيدا مي‌كند و قسمتي از جامعه به او روي مي آورد، اما وي چون از نظر نفسي و نظري تربيت نشده، آمادگي و ظرفيت اين كار را ندارد و وقتي به او رجوع مي شود، وي اظهار نظر مي كند كه ممكن است بسياري از مشكلات و مسائل را در جامعه به وجود بياورد. وي اعلام كرد: به ميزاني كه اعتبار اجتماعي انسان بالا مي رود و اثرگذاري او بيشتر مي شود، بايد ميزان اطلاعاتش در مسائل ديني قوي تر شود. وقتي يك سياستمدار اقبال بيشتري را متوجه خود مي‌سازد، بايد وقت بيشتري در كسب معارف اسلامي بگذارد، تا بتواند مخاطبان خود را از طريق درست راهنمايي كند و به ميزاني كه اعتبار او بالا مي رود، بايد مستمرا بخواند، تا آمادگي او براي اثربخشي بيشتر شود. رئيس مجلس تصريح كرد: در طريق فكري مطهري، افكار اسلامي در كمال بخشي نظري و نفساني براي اين طبقه مفيد است و در حالي كه عده اي مي گويند تقرب مطهري به مسائل عقلاني است، اما اينطور نيست زيرا بر حسب موضوع، وجوه تقرب ايشان متفاوت است و گاهي فلسفي است و گاهي كلامي، روايي، تاريخي كه البته همه اينها از عقلانيت برخوردار است؛ اما با روش خاص خود مطهري و به همين دليل ماندگار است و اين تقرب كامل مي تواند سيماي دقيق‌تري از معارف اسلامي بدهد زيرا همه حقايق اسلامي را نمي شود با متدولوژي فلسفي فهميد. وي اظهار كرد: در كتاب خدمات متقابل ايران و اسلام، تتبع شهيد مطهري تاريخي است، اما انصافي كه در آن نهفته باعث جذابيت آن شده و مانند برخي حرف هاي سطحي كه گاه در آن دوران زده مي‌شد و الان هم شنيده مي شود، نيست. مثل بحث ايراني‌گرايي كه وجه عقلي ندارد و واقعي و منصفانه هم نيست؛ زيرا اسلام به واقع ايران را تكامل بخشيد و مطهري نيزآنها را بر مي‌شمرد و اين يك امر واقعي است و اگر انسان منصف باشد به آن اذعان دارد، اما اگر بخواهد از اين طريق شعار بدهد بحث ديگري است. لاريجاني ادامه داد: ايراني‌ها نيز خدمات متعددي به اسلام دارند و هر دو وجه بايد منصفانه ديده شود، يكي از ويژگي‌هاي مطهري اين بود كه انصاف در قضاوت در وي موج مي‌زد و در بحث‌هاي فكري هنگامي كه آراي متفكرين را بررسي مي كنند، منصفانه قضاوت مي‌كند و اين باعث مي‌شود كار وي ماندگار شود. وي با بيان اينكه مطهري از عموم مردم غفلت نداشت، افزود: بسياري از آثار مطهري متعلق به عموم مردم است؛ زيرا ايشان معتقد بود مسلمانان با هر موقعيت و سمتي بايد اطلاعات كاملي نسبت به معارف اسلامي كسب كنند وحتي در كتابي اشاره كردند؛ زبان عربي را ياد بگيريم در حالي كه عده‌اي معتقد بودند چنين كاري درست نيست زيرا زبان فارسي را از بين مي‌برد و يا اينكه قبل از انقلاب عده‌اي مي‌خواستند ايران‌گرايي كنند و از همين جهت به دروغ مشتي به اسلام مي‌زدند و حالا هم جور ديگري عمل مي‌كنند. رئيس مجلس شوراي اسلامي به طرح مكتب ايراني اشاره كرد و گفت: بحث مكتب ايراني كه مطرح شده و حرف‌هاي پوچي است و بنيان آن مشخص نيست؛ زيرا مكتب به فكر و ايدئولوژي مربوط مي شود نه به جغرافيا و نمي‌توانيم بگوييم مكتب مالزي يا كوبا يا امثالهم و اين جنس حرف‌ها اساس و پايه ندارد و باعث سرگرداني در جامعه مي شود. رئيس قوه مقننه ادامه داد: مطهري تقويت جامعه به صورت عام را مدنظر داشت و معتقد بود هرچقدر ذهن ها تقويت شده و قوي باشند در مسائل مختلف تصميمات درست مي‌گيرند و اگر جامعه‌اي بخواهد پيشرو و الگو باشد و وظيفه خود را نسبت به انسان و بشريت به درستي ادا كند بايد در توان علمي و ورزندگي فكر خود اهتمام كند؛ زيرا جامعه اي كه ورزيدگي ذهني نداشته باشد نمي‌تواند پيشرو باشد حتي اگر آرماني متعالي داشته باشد. وي خطاب به اعضاي ستاد بزرگداشت شهيد مطهري گفت: اين تلاش‌ها كه شما انجام مي‌دهيد در كنار همديگر ارزشمند است و تنوع اين ستاد به دليل شخصيت ذوابعاد شهيد مطهري است و من فكر مي‌كنم در همه امور بايد تفكر وي را دنبال كرد؛ زيرا مثل مطهري كمتر فردي داريم كه خواندن آثار او ساده و جذاب است و طبقات مختلف مي توانند مرواريدهاي فكري را از درون آثار او كسب كنند، همچنان كه تفسير قرآن ايشان با عموم تفاسير متفاوت است و همه مردم مي توانند از آن استفاده كنند. لاريجاني با درخواست از اعضاي ستاد بزرگداشت شهيد مطهري براي انجام فعاليت هاي مستمر، خاطرنشان كرد: هرچند اين مسئله كه براي سالگرد ايشان فعاليت هايي انجام مي دهيم كار ارزشمند و ماندگار و خوبي است كه بايد انجام شود، اما بايد يك كار مستمر نيز انجام داد و مثلاً در دانشگاه ها حلقه هاي بحثي به وجود آيد كه در هر ماه بررسي دقيقي از افكار مطهري داشته باشد؛ اگرچه در كارهاي علمي نمي توان هر روز از اين قبيل فعاليت ها انجام داد، اما با يك زمان بندي متناسب مي توان اين هدف را به پيش برد و مثلا در حوزه فلسفه هر ماه يك نشست داشته باشيم كه يك متخصص يكي از وجوه فكر ايشان را مورد نقد و بررسي قرار دهد و اين بحث نبايد محدود باشد، زيرا ممكن است علما در اين مورد نظرهاي متفاوتي داشته باشد و به نظر من ايرادي ندارد زيرا آن موضوع را پخته مي‌كنند و بحث را جلو مي برند و استمرار اين كار در حوزه هاي مختلف مي تواند باعث شود نظرات جديد ايجاد و بررسي شود. وي ادامه داد: در بحث روز هم بايد متناسب با افكار شهيد مطهري برخورد كرد و نمي‌توان ايشان را دست مايه كارهاي سبك كرد؛ زيرا وزن فكري مطهري آنقدر سنگين است كه نمي توان چنين كاري انجام داد و ما هم بايد پرهيز كنيم كه در كارهاي جزئي از شهيد مطهري استفاده كنيم و همانطور كه ثقل كار وي بنيان هاي فكري را مي ساخت ايشان را نبايد دستمايه كارهاي سياسي كرد، اما بعضي از مسائل سياسي در حوزه انديشگي وارد مي‌شود و اگر از بنيه هاي فكري مطهري استفاده شود، خوب است مانند نهضت هايي كه در منطقه به وجود آمده كه حادثه بسيار عميقي است و شايد رسانه هاي ما هنوز ابعاد مختلف آن را باز نكردند كه علت اين رويش ها چگونه بود در حالي كه برخي از آثار مطهري در اين زمينه نكات جذابي دارد مانند اينكه سنت هايي در حركت هاي اجتماعي وجود دارد و اين سنت ها بر مواردي اتكا دارد واينكه علل سقوط جوامع و حكومت ها چيست بحث دقيقي دارد. لاريجاني ادامه داد: مطهري در يكي از بحث هاي خود به اين نكته اشاره مي كند كه هر جامعه‌اي كه ضعيف نگه داشته شود بايد جايي خود را احياء كند و امروزه اين امر در انقلاب‌هاي منطقه ديده مي شود، زيرا يكي از اشتباهات غرب اين بود كه بايد مسلمان ها را دست دوم در نظر بگيرند؛ اما غافل بودند كه اين انفجار جايي رخ مي دهد و جوامعي كه آزاد زندگي مي كنند، پايدارترند از جوامعي كه با سكون كار خود را پيش مي برند. دموكراسي اگر به معناي واقعي خود به وجود بيايد با تعبيري كه ما از آن به عنوان مردم سالاري داريم و چارچوب هاي دقيق تري دارند، عامل پايداري جامعه است. رئيس مجلس اظهار كرد: بسياري از كشورهاي منطقه كه سكون مرگباري داشتند، باعث سرنگونيشان شد و برخي از مسائل كه حتي شايد در كشورهاي غربي كمتر روي آن كار شده و در بين متفكرين اسلامي هم من نديدم اين فكر است كه يكي از عوامل زوال كشورها آن است كه بر روي برخي حقوق خود تاكيد مي كنند و از برخي غافل مي‌مانند. در حالي كه حقوق اجتماعي مانند حقوق فردي هرگاه متوازن رشد كند، عامل كمال و پايداري است. مطهري معتقد است كه اعتدال در حركت سياسي و اجتماعي كه همه وجوه جامعه را دربرمي گيرد بايد دنبال شود و مسلمانان به عدالت پيشرفت جامعه اخلاق ارتقاي علمي و احساس مسئوليت نسبت به ساير مسلمانان بپردازند، نبايد اشتباهي كه ديگران كردند در جامعه ما رخ دهد. لاريجاني در پايان سخنان خود خطاب به اعضاي ستاد بزرگداشت شهيد مطهري گفت: بنياد حركتي كه شما دنبال مي‌كنيد بايد از عمق فكر شهيد برآيد.