ملاحظاتي پيرامون گردهمائي ائمه جمعه

جمهوری اسلامی: هفته گذشته، ائمه جمعه سراسر كشور در تهران گردهم آمدند و در يك اجلاس سه روزه ضمن بهره بردن از بيانات رهبر معظم انقلاب، آخرين تحولات كشور را از زبان رؤساي سه قوه و تعدادي از وزرا و مسئولان شنيدند. بدون ترديد، برگزاري چنين اجلاس‌هائي براي ائمه جمعه بسيار لازم و مفيد است. در عين حال، اين واقعيت را نيز بايذ پذيرفت كه با توجه به برنامه‌ها و محتواي اجلاس، آنچه معمولاً برگزار مي‌شود كافي نيست. براي آنكه از اين قبيل گردهمائي‌ها حداكثربهره برداري بعمل آيد، همه‌ي صاحبنظران بايد پيشنهادات تكميلي خود را به شوراي سياستگزاري ائمه جمعه ارائه دهند و شورا نيز بايد از پيشنهادها استقبال نموده با جمع بندي آنها تلاش كند گردهمائي‌ها - اعم از سراسري و استاني و منطقه‌اي را از غناي بيشتري برخوردار سازد. به عنوان فتح باب، در اين مقاله نكاتي را مطرح مي‌كنيم و از كليه صاحبنظران نيز دعوت مينمائيم پيشنهادات خود را ارائه نمايند و از اين طريق به دست اندركاران سياستگزاري ائمه جمعه كمك نمايند. 1 - امامت جمعه، منصبي فراتر از امور اجرائي و دولتي است و به همين جهت مستقيماً به ولايت امر وصل است. ائمه جمعه توسط ولي امر منصوب مي‌شوند، تحت نظارت ولايت امر قرار دارند و بايد با سياست‌هاي رهبري هماهنگ باشند. اقتضاي اين جايگاه اينست كه ائمه جمعه جايگاه خود را فراتر از مسئولان دولتي و جريان‌هاي سياسي بدانند و نسبت به آحاد مردم جامعه برخوردي يكسان داشته باشند. فراتر بودن، به معناي خود را برتر ديدن نيست، بلكه به معناي پدري كردن، دلسوز بودن و برخورد حاميانه نسبت به همه، اعم از مسئولان حكومتي و عامه مردم، مي‌باشد. طبعاً كسي كه در چنين جايگاهي قرار دارد، براي آنكه بتواند به وظايف خود عمل كند بايد با همه رابطه داشته باشد، از وضعيت همه آگاه باشد و از حداكثر تواضع و فروتني برخوردار باشد. 2 - با توجه به آنچه در نكته اول يادآور شديم، طبيعي است كه ائمه جمعه همواره نيازمند رهنمودهاي رهبري هستند و اينكه چنين برنامه‌اي در صدر همه گردهمائي‌هاي ائمه جمعه وجود داشته باشد، امري كاملاً منطقي و لازم است. 3 - استماع گزارش رؤساي قوا و وزرا و ساير مسئولين دولتي و دستگاه‌هاي اجرائي نيز لازم است، زيرا آگاهي داشتن از اوضاع و شرايط كشور، چه به لحاظ داخلي و چه به لحاظ مناسبات خارجي، به ائمه جمعه كمك مي‌كند در تشريح مسائل، روياروئي با مشكلات و تحليل حوادث با اشراف بيشتري به صحنه بيايند و خطبه‌هاي غني تري ارائه نمايند و در جلسات مختلف نيز بتوانند از عهده پاسخگوئي به سئوالات و رفع شبهات و ابهامات برآيند. 4 - با اينحال، بايد به اين واقعيت نيز توجه شود كه آگاهي داشتن از گزارش مسئولان دولتي شرط لازم است نه كافي. زيرا آنها يكطرف آنچه در جامعه جريان دارد هستند و طرف ديگر جامعه كساني هستند كه در شكل گيري حوادث و بالندگي جامعه مؤثرند و به عبارت روشن‌تر بدنه جامعه را تشكيل مي‌دهند. نهادهاي اجتماعي مهمي وجود دارند كه بدنه جامعه از آنها شكل مي‌گيرد و فلسفه وجودي دولت و مسئولان قواي مختلف و وزارتخانه‌ها و ادارات و ارگانها و نهادها همراهي با آنها براي اداره جامعه است. نمونه‌هائي از اين نهادهاي اجتماعي عبارتند از دانشگاه ها، حوزه‌هاي علميه، رسانه‌ها، اصناف، كارگران، كارمندان و ساير اقشار كه اطلاعات مهمي از اوضاع كشور دارند و با تكيه بر تجربيات خود مي‌توانند تحليل‌هاي مفيدي ارائه نمايند و گزارش‌هاي مسئولان را تكميل كنند و يا احياناً نواقص آن گزارش‌ها را نشان دهند. گردهمائي‌هاي ائمه جمعه درصورتي به كمال خواهد رسيد كه آنها علاوه بر مسنولان رسمي كشور، از نقطه نظرهاي اساتيد دانشگاه، علماي حوزه، نمايندگان اصناف، كارشناسان رسانه اي، افراد صاحب تجربه از قشر كارمند و نمايندگاني از كارگران كه از وضعيت جامعه كارگري اطلاعات خوبي داشته باشند نيز بهره ببرند. 5 - از آنجا كه هدف از حضور نمايندگان اقشاري از بدنه جامعه و ارائه گزارش توسط آنها تكميل اطلاعات ائمه جمعه و بالا بردن قدرت تحليل آنها نسبت به مسائل جامعه مي‌باشد، طبعاً در مورد افرادي كه به عنوان نمايندگان اقشار براي حضور در گردهمائي‌ها در نظر گرفته مي‌شوند بايد حداقل دو شرط رعايت شود؛ اول آنكه از وفاداران به نظام جمهوري اسلامي باشند و دوم آنكه از آراء و نظرات مستقل برخوردار باشند و به هيچيك از جريان‌هاي سياسي وابسته نباشند. استقلال، ويژگي مهمي است كه از مقدمات امام جمعه بودن است و به همين نسبت، مجاري خبرگيري و دريافت گزارش و تحليل آنها نيز بايد از ويژگي استقلال برخوردار باشند. فقط در اينصورت است كه محتواي ذهني ائمه جمعه همانگونه كه شايسته جايگاه آنهاست، يعني جامع و دقيق و منطبق بر واقعيت، شكل خواهد گرفت و قدرت تحليل مسائل را در آنها بالا خواهد برد. 6 - امامت جمعه، يكي از مهمترين و مردمي‌ترين رسانه‌هاي سنتي و ديني است كه با خود اسلام همزاد است. بنابر اين، همه‌ي توصيه‌هاي پيشوايان اسلام كه ساده زيستي در صدر آنها قرار دارد بايد در وجود ائمه جمعه متجلي باشد تا مردم، شيفته آنها شوند و با عمل به حديث شريف "كونوا دعاه الناس بغيرالسنتكم" عمل آنها پشتوانه سخن و گفتارشان گردد. براي رسيدن به اين مقصود، طبعاً بايد همان ساده زيستي كه آنها در ديدار با رهبر معظم انقلاب مشاهده مي‌كنند، همان را در سرتاسر گردهمائي نيز شاهد باشند. فقط در اينصورت است كه خوي ساده زيستي در وجود ائمه جمعه نهادينه خواهد شد و همين خصلت است كه مي‌تواند آنها را در قلب مردم جاي دهد و ميدانيم كه امام جمعه فقط وقتي مي‌تواند موفق باشد كه در قلب مردم جا داشته باشد.