دعوای موافقان و مخالفان FATF / فقر و «جامعه جان به سر» / انتقاد روزنامه اصلاح‌طلب از ژست‌های تریبونی روحانی

گروه سیاست سایت فردا-روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«شرق» عکس یک خود را به «مواضع برادران لاریجانی درباره FATF» اختصاص داده و نوشته است: «برادران لاریجانی در مواضعی متفاوت و متضاد از یکدیگر در رابطه با FATF قرار گرفته‌اند. از برادران لاریجانی، صادق و محمدجواد به‌شدت با آن مخالف هستند و علی موافق پیوستن به این لوایح است. برادر کوچک‌تر، صادق آملی‌لاریجانی که از مخالفان سرسخت این لوایح است و بار‌ها محتوای آن را با ایراد مواجه کرده، اکنون گفته است: حسب ارجاع مقام معظم رهبری، بررسی مجدد این لوایح در دستور کار مجمع قرار گرفته و اعضای مجمع فارغ از فضاسازی‌های مختلف از سوی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و در جهت مصالح و منافع مردم و کشور آن را بررسی خواهند کرد.... پس از اعلام نتیجه بررسی این لوایح از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام چه آن‌ها که نتیجه را قبول دارند و چه آن‌ها که آن را قبول ندارند باید نسبت به مصوبه مجمع تمکین کنند.» در ادامه این گزارش آمده است: «محمدجواد لاریجانی تحلیلگر ارشد مسائل راهبردی در موضعی موافق برادر کوچک‌تر خود گفته است: پیوستن به FATF تأثیری در رفع تحریم‌ها ندارد و صددرصد به زیان کشورمان است.... علی لاریجانی در نظری کاملا مخالف با برادرانش در زمان تصویب این لوایح در پاسخ به اینکه «لوایح چهارگانه مربوط به FATF حدود دو سال است کشور را درگیر کرده» به سابقه این قوانین اشاره کرد و در گفتگو با ویژه‌نامه نوروزی اعتماد گفت: FATF در شرایط فعلی برای آینده روابط بانکی بسیار مهم است.»

«ایران» گفت‌وگویی دارد با محمدصدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که امیدوار است «تبعات لیست سیاه شاید در تغییر مواضع مخالفان تأثیر بگذارد». اهم اظهارات وی در این گفتگو به شرح زیر است: * حدس اینکه حجم مخالفت‌ها در این دور کمتر باشد، با توجه به شرایط کشور و اینکه حضور ایران در لیست سیاه تبعات خود را نشان داده، حدس دور از ذهنی نیست. به هر حال شرایط کشور روشن است و الان بخشی از نتایج معطل گذاشتن FATF خود را نشان داده است. در این دور اگر دولت بتواند دفاع خوب و مستدلی داشته باشد امیدواریم موضوع حل شود. * نفس تأکید دولت و درخواست از رهبر معظم انقلاب و موافقت ایشان با این درخواست می‌تواند در نظر برخی تأثیر بگذارد تا با نگاهی متفاوت موضوع را ببینند. این روزنامه دولتی در گزارش دیگری نیز به مجلس هجمه کرده و با عنوان «طرح مجلس گامی به‌سوی انتخاباتی یک‌طرفه و مشارکت حداقلی است» نوشته است: «طرح مجلس یازدهم برای تغییر قانون انتخابات ریاست جمهوری که پیشتر با بیانیه انتقادی خانه احزاب به عنوان نهاد نمایندگی‌کننده احزاب جریان‌های مختلف سیاسی مواجه شده بود در مسیر تصویب مواد آن در مجلس اعتراض صریح حزب اصلاح‌طلب کارگزاران سازندگی را برانگیخت. شورای مرکزی این حزب با ابراز تأسف از برخی تغییرات در قانون انتخابات ریاست جمهوری از سوی مجلس یازدهم، محدود شدن امکان نامزدی رجل سیاسی - اعم از زنان و مردان - در انتخابات ریاست جمهوری را شبهه‌انگیز توصیف کرد.»

«کیهان» در تیتر یک خود از اظهارات اخیر عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی درباره خرید واکسن کرونا که گفته بود این موضوع ربطی به FATF ندارد، استقبال کرده و با تیتر «افشار دروغ بزرگ» می‌نویسد: «دروغ‌پردازی و فضاسازی رسانه‌ای مدعیان اصلاحات برای ربط دادن خرید واکسن کرونا به FATF، با اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی برملا شد.» این روزنامه در گزارش دیگری با عنوان «پیوستن به FATF نه تنها تحریمی را برنمی‌دارد بلکه فروش نفت را هم مسدود می‌کند» به نقل از هادی بیگی‌نژاد نماینده ملایر در مجلس، می‌نویسد: «بهانه آن‌ها برای این موضوع این است که FATF بتواند بر تراکنش‌های مالی گروه‌های تروریستی نظارت کند، ولی اگر ما هم به FATF بپیوندیم، با دست خودمان تمامی تراکنش‌های مالی و تجاری که راه‌های دور زدن تحریم‌هاست را به غربی‌ها خواهیم داد و معنای این کار باز کردن مشتمان برای دشمن است.» جبار کوچکی‌نژاد نماینده رشت نیز به «کیهان» گفته است: «پیوستن به FATF نه تنها تحریمی را برنمی‌دارد بلکه تمام راه‌هایی که ما برای فروش نفت در این شرایط تحریمی طی می‌کنیم و یا کالای دیگری را به خارج صادر می‌کنیم تحت عنوان پولشویی شناخته شده و مسدود خواهد شد.»

«آفتاب یزد» به حرف‌های چند روز قبل حسن روحانی درباره رفراندوم و بازنگری در قانون اساسی می‌پردازد و آن را «ژست‌ها تریبونی» می‌داند. دلیلش نیز اختیار رئیس جمهور در زمینه همه‌پرسی طبق اصل ۳۶ قانون همه‌پرسی است. این روزنامه اصلاح‌طلب بعد از مرور همه تحلیل‌های رسانه‌ای بیان شده، در این باره می‌نویسد: «در کنار تمامی این تحلیل و گفت و شنودها، اما هیچ اشاره‌ای به «قانون همه پرسی مصوب ششم تیرماه ۱۳۶۴» نمی‌شود. در ماده ۳۶ قانون همه پرسی می‌خوانیم: «همه‌پرسی به پیشنهاد رئیس جمهور یا یکصد نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان‌مجلس شورای اسلامی انجام خواهد شد.» علی فتاحی ظفرقندی، حقوقدان نیز به آفتاب یزد می‌گوید: «طبق قانون برگزاری انتخابات و همه پرسی که سال ۱۳۶۸ به تصویب رسیده و طبق قانون وظایف و اختیارات رئیس جمهور، رئیس جمهور در جمهوری اسلامی ایران یکی از نهاد‌هایی است که ابتکار همه پرسی بر اساس اصل ۵۹ بر عهده اوست. آقای رئیس جمهور اگر واقعا به دنبال همه پرسی در مسائل مهم است چرا از این ساز و کار تاکنون استفاده نکردند؟ در بازنگری قانون اساسی هم رئیس جمهور نقش مبنایی و مهمی دارد. ایشان مبنا و هدف رفراندوم در این سال‌ها را مشخص نکردند آیا رفراندومی که ایشان می‌گویند در داخل قانون اساسی است یا خارج آن؟»

«اعتماد» عکس یک و بخش عمده‌ای از صفحه نخست خود را به پرونده‌ای اختصاص داده که گروه هنر و ادبیات به بهانه هشتاد و دو سالگی بهرام بیضایی کار کرده کرده است. اعتماد در جلد دوم خود، اما گزارش قابل اعتنایی دارد از «پدرانی که برای کسب روزی رفتند و برنگشتند». این گزارش «روایتی از خانواده‌های رانندگان تاکسی که بر اثر کرونا فوت کردند» است. اعتماد در صفحات سیاسی خود نیز به نشست رئیس مجلس و فراکسیون زنان پرداخته است. این روزنامه اصلاح‌طلب که عموما بر هر حرف و عمل مجلس می‌تازد، این بار نیز، جلسه مذکور را با تیتر «تشویق به فرزندآوری؛ برنامه پارلمان برای زنان» پوشش داده است. این درحالی است که محمدباقر قالیباف در این جلسه توجه ویژه‌ای به حل مشکلات زنان داشت و از توجه همیشگی خود به این مهم گفت.

«آرمان ملی» گفت‌وگوی خود با سعید معیدفر، جامعه شناس را عکس یک کرده است. اهم اظهارات وی در این گفتگو به شرح زیر است: * تلاش برای بقا در جامعه و حل کردن مشکلات اقتصادی کار افراد جامعه را به جایی رسانده که باید اصطلاح «جان به سری» را درمورد آن به کار برد. * کسانی که در چالش‌های عمیق اجتماعی به مرحله جان به‌سری می‌رسند، عملأ امکان واکنش‌های اجتماعی نسبت به مشکلات را از دست می‌دهند. در چنین شرایطی خشونت درونی افراد جامعه افزایش پید‌ا می‌کند. * در مرحله زیست شناختی مردم جامعه به مرحله‌ای از استیصال اجتماعی می‌رسند که توانایی مقابل مدنی را ندارند. * چالش‌های چنین جامعه‌ای زمانی شکل حادتری به خود می‌گیرد که در چنین شرایطی عده‌ای با پول‌های بادآورده به صورت تجملاتی زندگی می‌کنند و از محرومان جامعه سوءاستفاده می‌کنند. فشــار نــاشی از زندگی در چنین جامعه‌ای باعث می‌شود انسان‌هایی که توانایی اجتماعی خود را از دست داده‌اند با عبور از قوانین و مقررات به سمت خشونت یا بزهکاری اجتماعی مانند دزدی و جنایت سوق داده شوند. واقعیت این است که افراد جامعه از وضعیت یک موجود اجتماعی خارج شده‌اند و خود را از قوانین و مقرراتی که احساس می‌کنند باعث و بانی این وضعیت است، رها می‌بینند. * اگر تدبیر لازم برای تغییر وضعیت موجود توسط سیستم تصمیم‌گیر جامعه صورت نگیرد وضعیت جامعه شکل ناخوشایندی به خود خواهد گرفت.

«وطن امروز» بخش عمده‌ای از صفحه نخست خود را به آمریکا اختصاص داده است، از تیتر یک که مشکلات داخلی پیش روی ترامپ را بررسی می‌کند گرفته تا عکس یک به انفجار دیروز در یکی از ایالات آمریکا می‌پردازد. این روزنامه اصولگرا، اما از مسائل داخلی نیز غافل نیست. برای همین در یادداشتی به نقد حقوقی اظهارات اخیر روحانی می‌پردازد. علی‌اصغر عنابستانی نماینده سبزوار در مجلس شورای اسلامی در این یادداشت نوشته است: «به نظر می‌رسد آقای روحانی برای پوشاندن ضعف عملکرد خود به پیشنهاد مشاورانش این مسیر را پیش گرفته است. عملکرد دولت بشدت ضعیف است و دستاورد‌های آن زیر صفر. وضعیت مردم هم بشدت نابسامان است و در این شرایط تنها راه رئیس‌جمهور این است که خود را به در و دیوار بزند و با حاشیه‌سازی ذهن مردم را از اصل موضوع دور کند. به نظر می‌رسد بهترین جایی که می‌تواند این هدف خود را عملی کند، مجلس است، چون مدام با مجلس ایجاد درگیری می‌کند. ما چیزی تا به امروز از حقوقدانی آقای رئیس‌جمهور ندیدیم، همان‌طور که نفهمیدیم مدرک تحصیلی‌ای که از اسکاتلند گرفته را چگونه گرفته و چه زمانی رفته آنجا درس خوانده است.» علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه مجلس نیز در یادداشت دیگری به بودجه ۱۴۰۰ پرداخته و با عنوان «بودجه سیاست‌زده ۱۴۰۰ و تاریکخانه‌های آن» می‌نویسد: «بودجه ۱۴۰۰ سیاسی بسته شده است. یعنی دولت با هدف زمین زدن دولت سیزدهم بودجه ۱۴۰۰ را به مجلس داده است تا از مردادماه دولت آینده را با بدهی‌های سنگین مواجه کند و فرصتی برای پرداخت بدهی‌هایش نداشته باشد.»

«جوان» عکس و تیتر یک خود را به مستند «غیررسمی» اختصاص داده و با تیتر «ره‌بری و دلبری» نوشته است: «مستند «غیر رسمی» روایتی است از دیدار‌های غیررسمی رهبر معظم انقلاب با اهالی فرهنگ و هنر، که در آن چهره‌ای غیر رسمی از آنچه رسانه‌های رسمی از رهبر انقلاب نشان می‌دهند، به تصویر می‌کشد. مستندی که تصاویر آن شباهت زیادی به خاطرات مستقیم افرادی که با رهبر انقلاب دیدار داشته‌اند، دارد و شاید رسمی‌ترین چهره از رسم و مرام اخلاقی رهبری باشد، آنچه که کمتر رسانه‌ها به آن پرداخته بودند. در مستند غیررسمی که دیدار رهبر انقلاب با اقشاری از اهالی فرهنگ و هنر را به نمایش گذاشت بار دیگر نظرات فنی ایشان درباره سینما و تلویزیون در میان سخنان و سوالات صریح حاضرین در جلسه که به طرح انتقاد‌ها و دغدغه‌های خود می‌پرداختند بازتاب پیدا کرد که جذابیت‌های ویژه‌ای را دربر داشت.»