نگاهی به چالش انتخاب نامزد انتخابات ریاست جمهوری 1400 در اردوگاه اصلاح طلبان / حکایت سوزن در انبار کاه

به گزارش گروه سیاسی فردا، حرف این روزهای قالب اصلاح طلبان این است: «نامزد نیابتی نمی خواهیم.» این موضع گیری از زمانی پررنگ تر شد که کارگزاران سازندگی تلویحاً از اعلام تمایل خود به حمایت از علی لاریجانی برای انتخابات ریاست جمهوری خبر داد و همین اعلام موضع سبب شد تا برخی از گروهای تاثیرگذار این طیف به مخالفت با این رویکرد اعلام نظر نمایند. «نامزد نیابتی یا عاریتی نمی خواهند» این موضع دستکم نیمی از اصلاح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری آتی است اما آیا چنین نامزدی که مهر رد صلاحیت در کارنامه نداشته باشد، در جریان اصلاحات وجود دارد یا نه و اینکه نیمه دوم اصلاح طلبان هم با این گزاره موافق هستند یا نه؛ موضوعی است که شاید زمان آن را رفع کند. براساس شواهد موجود اصلاح طلبان در شرایط کنونی به سه گروه تقسیم شده اند. دسته اول که در دایره آن احزابی نظیر حزب اتحاد ملت ایران اسلامی قرار دارند تنها به حضور کاندیدای اصلاح طلب رضایت می دهند و خارج از این چارچوب را بر نمی تابند. گروه دوم طیف هایی با نگرش کارگزاران سازندگی هستند که با حضور کاندیدایی خارج از طیف اصلاح طلبی مشکلی ندارند و قصد دارند به هر نحو که شده در جریان سیاسی کشور حضور فعال داشته باشند. بخش سوم هم احزاب کوچک تر اصلاح طلبان هستند که متاثر از تصمیمات احزاب بزرگتر بوده و در بلاتکلیفی به سر می برند. سخنان علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی در این زمینه مهر تاییدی بر گرایش این حزب به عدم حمایت از کاندیدای غیر اصلاح طلبان است:«اینکه بخشی از اصلاح طلبان بخواهند به نامزد نیابتی روی بیاورند به خودشان مربوط است اما در کل این موضع میان اصلاح طلبان مردود شد و فعلا این دیدگاه در بین اصلاح طلبان جدی نیست و از آن عبور شده است.» این گرایش در سخنان اسماعیل گرامی مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی هم به نحو دیگری منعکس شده بود: «بعید است اصلاح طلبان در انتخابات از کسی حمایت کنند که از اعلام وابستگی به جریان اصلاح طلبی ابا دارد.» مرتضی مبلغ عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان هم پیش از این گفته بود: «اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدای خود را خواهند داشت و چه بسا در صورت عدم تایید صلاحیت نیز لزومی بر اجماع با دیگر طیف ها نخواهند دید.» جواد امام عضو بنیاد باران و دبیرکل مجمع ایثارگران هم تاکید کرده بود: «اصلاحات برای انتخابات پیش‌رو نامزد خود را خواهد داشت و به نامزد جریان رقیب متوسل نخواهد شد.» به این ترتیب به نظر می رسد رویکرد احزاب بزرگ تر اصلاح طلب بر اجماع روی کاندیدای این طیف است و نامزد عاریتی به کارشان نمی آید. در این میان تنها حزب اصلاح طلبی که با این رویکرد زاویه داشته و بنا دارد به هرشکل ممکن در انتخابات حضور پررنگ و موثری داشته باشد کارگزاران است. برای آنها هم لاریجانی و محسن هاشمی و یا اسحاق جهانگیری توفیری ندارد. این را می شود از سخنان حسین مرعشی هم برداشت کرد. آنجا که گفته بود «رئیس جمهور منتخب لزوماً لازم نیست منتسب به یکی از دو جریان سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا باشد.» اما مشکل این روزهای جریان اصلاح طلب فارغ از نگاه متفاوت برخی از آنها یافتن نامزدی است که قبای اصلاح طلبی برازنده او باشد و پیشینه سیاسی اش بر این موضوع مهر تایید بزند. به نظر می رسد یافتن سوزن در انبار کاه آسانتر از حل این موضوع باشد. این چندگانگی در جریان های اصلاح طلبی سبب شده تا در انتخاب گزینه نهایی دچار چالش شده و به مشکل نبود رویکرد یکدست و انسجام حزبی آنان اضافه شود. شاید صحبت های روزهای اخیر کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان هم اصلاح طلبان را بیش از گذشته نگران کرده که کاندیدای مورد نظر اکثر گروه های اصلاح طلب شانس تایید صلاحیت نداشته باشد و مجبور شوند به همان نامزد نیابتی اکتفا کنند. موضوعی که کار اصلاح طلبان را برای پافشاری بر مواضعشان دچار مشکل کرده و مجبور شوند همان مسیری را بپیمایند که کارگزاران درحال ساماندهی آن هستند. با اینکه زمان زیادی تا انتخابات زیاست جمهوری باقی مانده اما این چند دستگی در اردوگاه اصلاح طلبان و اتفاقات و اظهار نظرهای مراجع تصمیم گیر در حوزه انتخابات شاید سبب شود تا جهت گیری در زمینه معرفی کاندیدای نهایی آنها تغییر کند. ضمن اینکه مراجع تصمیم گیری آنها نظیر شورای عالی اصلاح طلبان و یا شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نیز این روزها حال و روز خوشی ندارند و برای ماندن در سپهر تصمییم سازی جبهه اصلاحات چالش های بزرگی دارند. راه پاستور برای اصلاح طلبان به اندازه ای سنگلاخ است و پر دست انداز است که به نظر باید عطای رسیدن به آن را به لقایش ببخشند. تغییر استراتژی و رویکرد نیز در این زمان کوتاه چندان برایشان اثر گذار نخواهد بود و درکنار همه اینها اجماع بر سر نامزدی واحد با رویکردها و سخنان مطرح شده در بالا امری دشوار و محال به نظر می رسد. البته این جریان همواره برای برون رفت از چالش های اینچنینی آمادگی عدول از مواضع خود را دارد و باید منتظر بود و دید آیا در آینده نزدیک این تضارب آرا به وحدت تبدیل خواهد شد یا خیر.