۱۰ راهکار ساده برای اجتماعی شدن کودک خجالتی

سرویس سبک زندگی فردا؛ محدثه انسی‌نژاد: حتما شما هم با کودکان کمرو و خجالتی روبه رو شده‌اید یا شاید یکی از همین بچه‌ها در خانواده شما وجود دارد. کودکانی که معمولا خیلی سخت در جمع حاضر می‌شوند و ساکت هستند. اگر هم بخواهند حرفی بزنند؛ به آهستگی و با چشمانی که به زمین دوخته شده، حرف‌هایشان را به زبان می‌آورند. این کودکان وقتی در مرکز توجه قرار می‌گیرند؛ به شدت پریشان و مضطرب می‌شوند. احساسی که می‌تواند خود را با لکنت زبان، سرخ شدن صورت، گاهی لرزش صدا و دست، بالا رفتن تپش قلب و بریده حرف زدن همراه باشد. اگر کودک خجالتی نتواند بر کمرویی‌اش غلبه کند، در آینده دچار مشکلات زیادی خواهد شد. عدم اعتماد به نفس، حضور نیافتن در جمع، موفق نبودن در کار گروهی، تنهایی و عدم توانایی در دفاع از حق خود فقط چند مشکل از هزاران مشکلی است که کودک خجالتی باید با آنها دست و پنجه نرم کند. اما راهکارهای حل این مشکل چیست؟ این سوالی است که در ادامه به آن پاسخ می‌دهیم.

خجالت را کنار بگذارید

برای درمان کمرویی در کودکان ابتدا نیاز به پیدا کردن ریشه مشکل است. اولین و مهمترین نکته در تربیت کودکان، توجه به الگوبرداری آنان است. پس اگر شما در تعاملات اجتماعی خود فردی خجالتی هستید و قادر نیستید که به درستی با دیگران ارتباط برقرار کنید، نباید از فرزندتان توقع داشته باشید که فردی اجتماعی باشد. سعی کنید به خاطر فرزندتان هم که شده خجالت را کنار بگذارید.

مواظب یکی یکدانه‌ها باشید

کودکانی که برادر یا خواهری ندارند و یا در خانواده‌های کم جمعیت زندگی می‌کنند، معمولا اصول حضور در جمع را یاد نمی‌گیرند. آنها ترجیح می‌دهند، بیشتر وقت خود را با نقاشی کشیدن یا دیدن کارتون بگذرانند. پس اگر می‌خواهید کودکتان را از داشتن برادر و خواهر محروم کنید، او را تشویق به بازی‌های گروهی و حضور در جمع هم سن و سالانش کنید. اجازه دهید، لذت بازی و دوستی با بچه‌های دیگر با بچشد. علاوه بر این اگر در آپارتمان زندگی‌ می‌کنید؛ می‌توانید با همسایه‌هایی که فرزند هم‌سن کودک شما دارند، ارتباط بگیرید و به این ترتیب هم رسم همسایگی را به جا بیاورید و هم کودکتان را از انزوا نجات دهید.

اشتباهات کودکتان را بپذیرید

یکی دیگر از دلایل خجالت در کودکان سرزنش و تحقیر آنها به خصوص در جمع است. همین باعث می‌شود که کودک ترجیح دهد از جمع کناره‌گیری کند و اصلا کاری انجام ندهد تا تنبیه نشود. یادتان باشد که فرصت تجربه کردن را نباید از کودکتان بگیرید. به او جسارت و شجاعت اشتباه کردن و عذرخواهی در زندگی روزمره را بیاموزید؛ چرا که از قدیم گفته‌اند املای نانوشته غلط ندارد.

هرگز به کودکتان برچسب خجالتی نزنید

برچسب خجالتی زدن به کودک باعث می‌شود که او در برابر تغییر مقاومت کند و این موضوع را باور کند که یک فرد خجالتی است. پس هرگز به او نگویید که خجالتی است. اجازه ندهید هم‌سالانش هم او را به این صورت مورد خاطب قرار بدهند. اگر می‌خواهید با فرزندتان درباره علت خجالتش صحبت کنید، این کار را در جمع انجام ندهید. بودن در مرکز توجه به اندازه کافی برای کودکان خجالتی عذاب آور هست؛ وقتی دیگران هم وارد بحث شما شوند، شرایط برایش دشوارتر خواهد شد.

دوست من می‌شی؟

حتما یادتان هست که در مدرسه درباره باز کردن سر صبحت با دیگران درس‌هایی داشتیم، مثل اینکه با تعارف بیسکویت می‌توانید این کار را شروع کنید. حالا شما هم در خانه به فرزندتان چگونگی ارتباط برقرار کردن با هم‌سالانش را بیاموزید. اصلا بازی‌های دو نفره تشکیل دهید و موقعیت را برایش بازسازی کنید. می‌توانید با اجرای نمایش به او این مهارت را آموزش دهید. وقتی هم که او را به پارک بردید، از او بخواهید که این بازی را ادامه دهد. مطمئن باشید، نتایج خوبی خواهید گرفت.

این بار اجازه دهید کودکتان در مهمانی شیطنت کند!

یکی از عادت‌های بد والدین این است که معمولا در مهمانی‌ها از کودک ساکت و آرام تعریف می‌کنند. در شرایطی که انزواطلبی کودک یک نکته منفی به حساب می‌آید. اجازه دهید کودکتان در مهمانی‌ها بازی و شیطنت کند. چه اشکالی دارد که روحیه شاد و کودکانه‌اش را در جمع هم بروز دهد. تا زمانی که این کارها به دیگران آسیبی نمی‌زند، انجام آنها اشکالی ندارد. با تعریف و تمجید از این روحیه به او فرصت کودکی کردن را بدهید.

با فرزندتان همدلی کنید

حتما با کودکتان در یک محیط خلوت صحبت کنید و به حرف‌هایش درباره این مسئله خوب گوش بدهید. به او بگویید که وقتی خودتان هم کودک بودید، این موقعیت‌ها را تجربه کرده‌اید. اجازه دهید بداند که شما شرایط او را درک می‌کنید. او را تشویق به انجام کارهایی که به آنها علاقه‌مند است، بکنید. بالابردن اعتماد به نفس کودک باعث می‌شود که بیشتر خودش را در جمع‌‌های مختلف نشان دهد و به دنبال موفقیت‌های بیشتر باشد.

بدبینی را در کودکتان از بین ببرید

معمولا کودکان خجالتی دارای افکار منفی هستند. مثلا فکر می‌کنند که کسی دوست ندارد با آنها بازی کند یا بچه‌ها از آنها خوششان نمی‌آید. سعی کنید؛ افکار مثبت را جایگزین این افکار منفی کنید. به او بگویید که خیلی خوب می‌تواند با بچه‌ها بازی کند و دل دیگران جا باز کند. کودک را تشویق کنید که خودش را باور کند.

دلایل اضطراب کودک را بر طرف کنید

یکی از دلایل ترس و اضطراب کودک برخورد با ناشناخته‌هاست. به عنوان مثال وقتی کودک برای اولین بار به یک جشن تولد دعوت می‌شود، به خاطر اینکه تصوری از فضای آنجا ندارد، دچار استرس می‌شود. شما می‌توانید به همراه فرزندتان یک هفته قبل از تولد او را به خانه دوستش ببرید و با والدین او آشنا کنید. درباره موقعیت‌هایی مثل دندانپزشکی یا رفتن به آرایشگاه هم این شرایط صادق است. یادتان باشد که در تجربه‌های تازه آمادگی قبلی دادن به کودک، بهترین راهکار است.

کودکتان را مستقل بار بیاورید

کودکان زیادی هستند که در محیط خانه برخورد عادی‌ای دارند ولی به محض حضور در شرایط و موقعیت‌های خاص خجالتی می‌شوند. مثلا وقتی کودک در جشن تولد دوستش می‌خواهد در کنار شما بماند، باید به او تذکر بدهید که فقط برای چند دقیقه می‌تواند پیش شما بماند و بعد باید با دوستانش بازی کند. اگر می‌خواهید کودکتان را در جشن تولد تنها بگذارید، او را از زمان برگشت خود مطلع کنید و اگر کودکتان می‌ترسد که شما او را ترک کنید، به او اطمینان بدهید که جشن را ترک نمی‌کنید ولی او نباید تمام مدت کنار شما بنشیند.