۸ ترفند برای افزایش تمرکز در فصل امتحانات

سرویس سبک زندگی فردا؛ بشیر قلی‌زاده سرچشمه: بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان از این که در فصل امتحانات نمی‌توانند تمرکز کافی برای درس خواندن را داشته باشند، شاکی هستند. بیشتر آنان می‌گویند ذهن‌شان به هر سوی منحرف می‌شود، به جز درس خواندن. اما نباید از یاد برد که تقریبا تمامی افراد توانایی تمرکز کردن را دارند و این موضوع را می‌توان در چیز‌هایی که علاقه دارند به وضوح مشاهده کرد. به طور مثال وقتی شما مشغول تماشای فیلم هستید و یا سرگرم بازی کردن هستید، اصلا حواستان پرت جای دیگر نمی‌شود. این امر خود ثابت می‌کند که شما توانایی تمرکز کردن را دارید، فقط کافی است به کاری که می‌خواهید انجام بدهید، دل ببندید.

یکی از مهم‌ترین کار‌ها برای اینکه بتوانید تمرکزتان را در هنگام مطالعه بالا ببرید، این است؛ فضایی که می‌خواهید در آن مطالعه کنید را به صورتی انتخاب کنید که کمتر باعث بر هم خوردن تمرکزتان شود، بهترین حالت برای فضای مطالعه این است که روشنایی کافی داشته باشد و هم چنین از تهویه مناسبی برخوردار باشد. یکی دیگر از موارد بسیار مهم برای فضای مطالعه این است که چنین محیطی باید منظم و همچنین دلپذیر باشد. این گونه کار‌ها باعث کاهش حواس پرتی شما می‌شوند.

یادتان نرود هر کاری نیاز به برنامه ریزی درست و مدون دارد. حال اگر مسئله درس خواندن باشد، اجرای برنامه ریزی کمی سخت‌تر خواهد بود، چرا که شما وقت کافی برای اجرای آن ندارید. از این رو سعی کنید، برخی وابستگی‌های قبل از دوران امتحانات را کنار بگذارید، چرا که در فصل امتحانات هر چقدر کمتر خودتان را با مسائل غیر درسی مشغول کنید، میزان حواس پرتی‌تان در هنگام درس خواندن کاهش می‌یابد. در برنامه درسی‌ای که برای خود لحاظ می‌کنید، زمانی را برای تفریح و یا استراحت کردن قرار دهید تا از درس خواندن خسته نشوید. هر چقدر روحیه‌تان در هنگام درس خواندن بیشتر باشد، به همان اندازه یادگیری و تمرکزتان بیشتر می‌شود.

با توجه به ظرفیت یادگیری خود زمان‌های کوتاه بین‌شان وقفه ایجاد کنید تا بتوانید آرامش بیشتری برای ادامه درس خواندن پیدا کنید. در برنامه ریزی خود زمان مطالعه را لحاظ کنید تا ببینید که به چه میزان می‌توانید به آن زمان دست یابید. توانایی خود را در امر یادگیری بسنجید، سپس اقدام به خواندن درس‌هایتان کنید. سعی کنید، زمان خواندن را در ساعاتی از شبانه روز در نظر بگیرید که فکر می‌کنید، بیشتر می‌توانید تمرکز داشته باشد. اگر شما در هنگام درس خواندن تمرکزتان قطع شود، میزان یادگیریتان نیز به همان اندازه کمتر خواهد شد. سعی کنید در روز‌های اول پیاده سازی برنامه خود دقت بیشتری کنید، چرا که پس از چند روز کم کم بدنتان به چنین محیطی عادت خواهد کرد. البته نباید از یاد ببرید، برای اینکه بتوانید به انجام یک کار به خوبی عادت کنید، نیاز به ۳ الی ۴ هفته زمان نیاز است و این امر در زمان امتحانات که کمتر از این مقدار است به کارتان نمی‌آید، اما کمی ممارست بر اجرای برنامه‌ها می‌تواند به کمک‌تان بیاید.

یکی از عوامل بسیار مهم که در هنگام درس خواندن می‌تواند حواستان را پرت کند، موبایل است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی کارایی موبایل‌ها بیش از پیش شده است. همین امر سبب شده تا عده کثیری به آن عادت کنند. شاید دوست داشته باشید به وسیله موبایل‌تان موسیقی گوش کنید، اما نباید از یاد ببرید که فصل امتحانات وقت برای مطالعه بسیار کم است. از این رو وابستگی‌تان را کاهش دهید. یکی از بهترین روش‌ها برای اینکه در هنگام درس خواندن وسوسه نشوید، این است که آن را از دسترستان خارج کنید. علاوه بر گوشی برخی دیگر از لوازم الکترونیکی هم چون کنسول‌های بازی، کامپیوتر، لپ تاپ و تبلت‌ها را نیز از دسترس خارج کنید، چرا که این گونه وسایل به راحتی می‌توانند شما را وسوسه کنند. اگر وابستگی بسیار زیاد به چنین وسایلی دارید، سعی کنید روزانه زمان خاصی را برای استفاده کردن از آن‌ها در نظر بگیرید تا از درس خواندن زده نشوید.

طبق تحقیقاتی که محققان درباره اثر بیشترین اثر بخشی مطالعه انجام داده‌اند؛ کسانی که می‌خواهند بیشترین فهم را از مطالعه خود ببرند، بهتر است، بعد از ۳۰ الی ۴۵ دقیقه مطالعه، آنچه را که خوانده‌اند را مرور کنند. سپس ۵ الی ۱۰ دقیقه صبر کنند و در صورت تمایل باز هم مطالعه را از سر بگیرند. وقتی شما مطالعه می‌کنید و بعد از مدتی آنچه را که خوانده‌اید را مرور می‌کنید، این کار به مغزتان این امکان را می‌دهد تا بهتر مسائلی را که خوانده‌اید را به یاد بیاورید. این‌گونه مطالعه کردن قوام بیشتر از مطالعه‌ای بلند مدت دارد و کسانی که قرار است، امتحان بدهند، بهترین روش برایشان همین است. همچنین شما با این روش می‌توانید تمرکزتان را بالاتر ببرید.

سعی کنید هر در چند ساعت مطالعه استراتژی درس خواندن خود را تغییر دهید. این کار باعث می‌شود تا احتمال شکست خوردن در هنگام مطالعه کاهش یابد. سعی کنید پس از هر چند ساعت مطالعه کمی ورزش کنید و با نوشیدن و یا خوردن برخی مواد مغذی انرژی کافی را به بدنتان به ویژه مغزتان برسانید. حتی کسانی که به بازی‌های رایانه‌ای علاقه دارند، می‌توانند زمانی را در بین مطالعه به بازی کردن بپردازند تا این تنوع باعث شود، ذهن‌شان برای دور بعدی مطالعه آماده‌تر شود. فقط باید دقت کنید که برای بازی کردن یک زمان کوتاه را اختصاص بدهید. اگر فکر می‌کنید که به راحتی نمی‌توانید از پای میز بازی دور شوید، اصلا بازی کردن را امتحان نکنید.

وقتی تصور می‌کنید که ذهن‌تان درگیر موضوعی شده است، مطالعه نکنید. چرا که این کار فایده‌ای ندارد، اما سعی کنید چند نفس عمیق بکشید و چند دقیقه به چیزی فکر نکنید. این کار را به فاصله زمانی چند دقیقه انجام دهید و زمانی که حس می‌کنید به یک آرامش نسبی رسیده‌اید به مطالعه خود ادامه دهید. تمرکز کردن بر روی نفس‌های عمیق می‌تواند آرامش خاصی به شما ببخشد. هر وقت احساس می‌کنید که ذهن‌تان به چیزی درگیر شده است، چنین کاری را امتحان کنید. به این دلیل این کار می‌تواند موثر باشد که وقتی شما نفس عمیق می‌کشید، اکسیژن بیشتری وارد بدن شما می‌شود و این اکسیژن می‌تواند طراوت خاصی به بدن‌تان بدهد.

در زندگی هر شخصی ممکن است یک سری ناراحتی‌هایی به وجود بیاید. اگر در فصل امتحانات با چنین مواردی برخورد کردید، سعی کنید کمتر درباره آن فکر کنید و با این کلمه که به مرور زمان درست می‌شود، خود را آرام کنید. فکر کردن درباره مشکلات نمی‌تواند آن را بر طرف کند، بلکه اضطراب و استرس‌تان را بالا می‌برد و همین اضطراب‌ها و استرس‌ها دشمن اصلی تمرکز کردن هستند. سعی کنید با دلداری دادن به خود از چنین مشکلاتی فاصله بگیرید.

ورزش کردن یک عامل مهم برای شاداب ماندن و فاصله گرفتن از دغدغه‌های ذهنی است. سعی کنید در فصل امتحانات از ورزش‌های گروهی فاصله بگیرید، چرا که این کار علاوه بر اینکه وقت زیادی را تلف می‌کند، احتمال آسیب دیدنتان را نیز بالا می‌برد. چنین مشکلی در فصل امتحانات یک مصیبت بزرگ است. شما می‌توانید درون اتاق و یا خانه خودتان برخی حرکات ورزشی را انجام دهید تا علاوه بر اینکه از مزایای بهداشتی آن بهره ببرید، ذهنتان آمادگی بیشتری برای فرا گرفتن پیدا کند. در این‌باره تحقیقی صورت گرفته است که نشان می‌دهد؛ ورزش کردن منظم در فصل امتحانات می‌تواند مواد شیمیایی درون مغز که عامل حفظ کردن و یادگیری هستند را فعال‌تر کند. پس سعی کنید با ورزش کردن به موقع علاوه بر جسم، روحیه خود را برای فصل امتحان بیشتر آماده کنید. یکی دیگر از مزایای ورزش کردن این است که می‌تواند به شما آرامش ببخشد. این آرامش بعد از هر تمرین می‌تواند تمرکزتان را برای یادگیری دروس مختلف بیشتر کند.