با این ۸ روش زلزله را پیش از وقوع پیش بینی کنید

سرویس سبک زندگی فردا؛ بشیر قلی زاده سرچشمه: به طور معمول می‌توان پیش بینی وقوع زلزله را از ۸ روش حدس زد: ۱. افزایش رفتار غیر معمول در حیوانات پیش از وقوع زلزله ۲. تغییر غلظت مواد شیمایی موجود در آب‌های زیر زمینی ۳. تغییر در غلظت گازها و مواد معدنی ترکیب شده با آب‌های زیر زمینی ۴. تغییر دما در آب و یا هوا ۵. تغییر در سطح آب ۶. غلظت گاز رادون در آب ۷. تغییر فشار در چاه‌های نفت ۸. با استفاده از برخی وسایل حساس لرزه نگاری.

پیش بینی درباره زلزله به حالتی چون: شدت آن، مکان زلزله و بازه زمانی که زلزله در حال رخ دادن است، بستگی دارد. به طور معمول پیش بینی زلزله بر سه نوع است. پیش بینی طولانی مدت، متوسط و کوتاه مدت. پیش بینی‌های طولانی مدت بر می‌گردد به زلزله هایی که در سال‌های قبل به وقوع پیوسته است. پیش بینی‌های میان مدت به آن دست از زلزله‌هایی گفته می‌شود که در طول یک ماه و یا کمتر از یک سال به وقوع پیوسته است اما پیش بینی زلزله‌های کوتاه مدت به چند ساعت و یا چند روز بستگی دارد.

پیش بینی زلزله‌ها در کوتاه مدت و زمان متوسط می‌تواند به نفع ما باشد. زیرا چنین پیشگویی‌هایی می‌توانند از یک فاجعه بزرگ جانی پیشگیری کنند. دانشمندان معتقدند که می‌توان پیش بینی زمین لرزه‌های بزرگ را با نظارت بر لرزه‌های ناشی از زمین لرزه‌های طبیعی، انفجارهای معدن، آزمایشات هسته‌ای و غیره پیش بینی کرد. با این تفاسیر هیچ روش بی‌عیب و نقصی برای پیش بینی زلزله در طول تاریخ ایجاد نشده است. اکثر روش‌ها و مدل‌ها بسیار علمی و پیچیده بوده و تنها چند روش ساده است که می‌توان تا حدودی از آن‌ها برای پیش بینی زلزله استفاده کرد که در ادامه این مطلب به آن‌ها می‌پردازیم.

۱. افزایش رفتار غیر معمول در حیوانات پیش از وقوع زلزله

این واقعیت که حیوانات دارای ادراکی هستند که می‌توانند برخی حوادث را پیش بینی کنند، کاملا درست است. همانطور که می‌دانید برخی از گونه‌های جانداران از نظر بویایی، شنوایی و بینایی توانایی بسیار بالاتری از ما انسان ها دارند. از این رو پیش از آنکه ما موردی را مشاهده کنیم و یا صدایی را بشنویم حیوانات عکس العمل نشان می‌دهند و این امر می‌تواند زنگ هشداری برای آماده باش ما برای رویارویی با زلزله باشد. رفتار غیر معمول حیوانات قبل ازوقوع زمین لرزه در استان لیائونینگ چین، در ۴ فوریه سال ۱۹۷۵ به طور موفقیت آمیزی پیش بینی شد. گرچه مطالعاتی که در مورد میزان رادون موجود در آب خیلی بیشتر از مطالعه در باره رفتار حیوانات قبل از وقوع زلزله صورت گرفته است. اما رفتار غیر عادی حیوانات در صبح ۴ فوریه سال ۱۹۷۵، باعث شد تا هشدار همگانی صورت گرفت. درست پس از شش ساعت از رفتار غیر عادی حیوانات زلزله شدیدی به بزرگی، ۷.۳ این شهر کشور چین را لرزاند که خوشبختانه با توجه به آمادگی مردم برای رویارویی با زلزله تقریبا تمام ساکنین آن نجات یافتند.

چینی‌ها به عنوان پیشگامان در شناخت رفتار غیر معمول حیوانات پیش از وقوع زلزله هستند، آن‌ها رفتار حیوانات را به عنوان شاخص مهمی در نظر می‌گیرند. این گونه پیش بینی در زمین لرزه هچانگ ۱۹۷۵ به کمک‌شان آمد. نظریه چینی‌ها درباره رفتار غیر معمول حیوانات پیش از زلزله در جلسه بین دولتی که در فوریه سال ۱۹۷۶ در یونسکو، پاریس برگزار شد باعث شد. این علم از توجه بیشتری در بین دانشمندان برخوردار شود. با این حال رفتار غیر عادی حیوانات در گوشه گوشه جهان قابل مشاهده است. به طور مثال موش‌های صحرایی به طور عادی در یک رستوران در شهر ناگویا ژاپن مشاهده می‌شدند. ناگهان در شب قبل از زلزله در سال ۱۸۹۱، ناپدید شدند. البته چنین رفتاری از موش‌ها در دیگر نقاط جهان نیز مشاهده شده است.

در سال ۱۸۳۵ سگ‌ها از شهر تالکاوانو شیلی قبل از وقوع زلزله از شهر گریختند و همچنین دسته پرندگان قبل از زمین لرزه‌های شیلی در سال‌های ۱۸۲۲ و ۱۸۳۵ در داخل کشور به پرواز در آمدند. یک مورد مشابه از رفتار غیر معمول حیوانات می‌توان به رفتار غیر معمول و استرس زای میمون‌ها چند ساعت قبل از زلزله Managua ۱۹۷۲ در نیکاراگوئه اشاره کرد. گزارشات بسیار زیادی از رفتارهای غیر معمول حیوانات قبل از وقوع زمین لرزه اشاره شده است که همه آن‌ها نشان گر این موضوع هستند که وقوع زمین لرزه را پیش از ما درک می‌کنند و این موضوع می‌تواند یک روش موثر برای فرار از زیر آوار ماندن باشد. همان طور که می‌دانید ثانیه‌ها در هنگام بروز زلزله نقش بسیار پر رنگ و حیاتی را برای ما بازی می‌کنند. تحقیق گسترده در سراسر جهان در مورد رفتار غیر معمول حیوانات در رابطه با پیش بینی پیش از وقوع زلزله انجام شده است. چین و ژاپن در این زمینه پیشگام هستند. ایالات متحده نیزعلاقه شدیدی درباره رفتار غیرمعمول حیوانات پیش از وقوع زمین لرزه را در دستور کار دارند.

موسسه تحقیقات استنفورد کالیفرنیا، مطالعه‌ای در این باره انجام داده‌اند که در آن لیست ۷۰ گونه از حیوانات را که می‌توانند در پیش بینی وقوع زلزله به کمک‌مان باییند را جمع آوری کرده‌اند که از بین آن‌ها مهمترین شان را می‌توان به سوسک‌ها، کلاغ‌ها، سگ‌ها، الاغ‌ها، اردک‌ها، مرغ‌ها، قورباغه‌ها، غازها، بزها، اسب‌ها، موش‌ها، میمون‌ها، خوک‌ها، کبوترها، موش‌های صحرایی، گوسفند، سنجاب‌ها، قوها و مارها اشاره کرد که با توجه به رفتار آن‌ها می‌توان وقوع زلزله را حدس زد. در ادامه با برخی رفتارهای حیوانات که پیش از وقوع زمین لرزه به صورتی به ما هشدار وقوع زمین لرزه را می‌دهند، اشاره می‌کنیم.

• مدت زمان بروز زمین لرزه پس از هشدار حیوانات می‌تواند از چند ساعت تا چند روز متغیر باشد. اما معمولا رفتار غیر عادی آن‌ها ۲ الی ۳ ساعت قبل از زلزله به اوج خود می‌رسد. به طور معمول رفتارهای غیر عادی حیوانات ۲۴ ساعت قبل از وقوع زمین لرزه است.
• رفتارهای غیر عادی حیوانات معمولا در مکان‌هایی است که با مرکز زلزله در زیر زمین کمترین فاصله را دارد.
• معمولا رفتار غیر عادی حیوانات در زلزله‌هایی بالاتر از ۵ ریشتر بروز می‌کند.
• هر چقدر میزان بزرگی یک زلزله بیشتر باشد، عکس العمل حیوانات بیشتر خواهد بود.

۲. تغییر غلظت مواد شیمایی موجود در آب‌های زیر زمینی

چند روز قبل از وقوع زمین لرزه در ازبکستان ترکیب‌های شیمایی آب‌های زیر زمینی در این کشور دست خوش تغییرات ناگهانی شدند. در ادامه با این مشاهدات آشنا می‌شویم. به طور معمول در غلظت آب‌های زیر زمینی از نظر مواد شیمیایی ترکیب شده در آن تغییری صورت نمی‌گیرد، مگر آنکه چیزی باعث تغییر این ترکیب شود که زمین لرزه می‌تواند بخشی از این نوع تغییرات باشد. ۲ الی ۸ روز پیش از وقوع زمین لرزه در ازبکستان غلظت مواد معدنی موجود در آب تغییرات فاحشی از خود نشان دادند. همچنین تغیرات در میزان منابع آب زیر زمینی و تغییر محسوس دمای آن در این دوره، پیش از زلزله مشاهده شد. معمولا چنین تغییراتی پیش از وقوع یک زمین لرزه بزرگ رخ می‌دهند.

۳. تغییر در غلظت گازها و مواد معدنی ترکیب شده با آب‌های زیر زمینی

همچنین در یک مورد شبیه به زلزله در هندوستان کارشناسان با جمع آوری اطلاعات از آب‌های زیر زمینی در پیش و پس از زلزله دریافتند که مقدار غلظت مواد معدنی و گازه در آب زیر زمینی کاملا قابل تشخیص بود.

۴. تغییر دما در آب و یا هوا

به نظر می‌رسد رابطه‌ای بین زمین لرزه و تغییر دمای محیط وجود دارد. در پاره‌ای از اوقات تغییر دما بین ۱۰ الی ۱۵ درجه سانتی گراد پیش از زلزله مشاهده شده است. همچنین این تغییر دما در Lunglin در چین (۱۹۷۶) و Przhevalsk در روسیه (۱۹۷۰) گزارش شده است. البته فاصله تغییر دما در ۱۰ الی ۳۰ کیلومتری محل وقوع زلزله و در ۴۲ تا ۷۲ روز پیش از زلزله بوده است.

۵. تغییر در سطح آب

تغییرات شدیدی در سطح آب در چندین چاه پیش از یک زلزله بزرگ رخ داده است. چند روز قبل از زلزله نانکی در ژاپن (۱۹۴۶) میزان آب چاه‌ها کاهش چشمگیری یافت و همچنین افزایش سطح آب بین ۳ الی ۱۵ سانتی‌متر پیش از وقوع زلزله های Lunglin (چین) و Przhevalsk (روسیه) نیز گزارش شده است. به همین ترتیب، سطح آب چند ساعت قبل از زلزله در Meckering استرالیا در (۱۹۶۸)، ۳ سانتی متر افزایش یافته بود. در چین، افزایش سطح آب در چاه پیش از وقوع زلزله‌های Haicheng (۱۹۷۵)، Tangshan (۱۹۷۶)، Liuquiao و Shanyin (۱۹۷۹) نیز مشاهده شد. تشخیص اینکه آب منطقه و یا چاهی کاهش و یا افزایش یافته است، بدون نسب وسایل اندازه گیری تقریبا غیر ممکن است، چرا که تا منطقه و یا چاهی را برای این منظور هر روز مورد مطالعه قرار ندهند، نمی‌تواند به چنین مشکلی پی برد.

۶. غلظت گاز رادون در آب

گاز رادون یک نوع گاز رادیو اکتیو است که قبل از وقع زمین لرزه در توده‌های سنگنی تخلیه می‌شود و می‌تواند با تشخیص آن پی به یک زمین لرزه برد. وقتی رادون در آب چاه مخلوط شود، غلظت رادون موجود رد آن را به میزان قابل توجه‌ای بالا می‌رود. چنین افزایشی در تاشکند در سال ۱۹۷۲ گزارش شده است که در آن افزایش غلظت از ۱۵ تا ۲۰۰ درصد در حدود ۳ تا ۱۳ روز قبل از زلزله دیده و ثبت شده بود. موارد مشابهی همچون در چین، ۵۰ و ۷۰ درصد افزایش غلظت رادون به ترتیب ۱۸ و ۶ روز قبل از زلزله تانگشان (۱۹۷۶) و لووو (۱۹۷۳) نیز مشاهده شد.

۷. تغییر فشار در چاه‌های نفت

در مقیاس بزرگ نوسانات جریان نفت از چاه‌های نفت قبل از زمین لرزه‌ها در قفقاز شمالی (اروپا) و چین گزارش شده است. این زلزله‌هایی که در سال‌های ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲ رخ داد، موجب افزایش جریان نفت قبل از وقوع آن شده است. چنین نوسانات در چاه‌های زیر زمینی کاملا قابل اندازه گیری است، چرا که فشار در نقاط مختل دچار تغییرات اساسی می‌شود. پس با اندازه گیزی فشار درون چاه‌های نفت نیز می‌توان از وقوع زمین لرزه باخبر شد.

۸. با استفاده از برخی وسایل حساس لرزه نگاری

البته ابزارهای زیادی برای سنجش میزان زمین لرزه وجود دارد، اما برخی ابزارها می‌توانند امواج حاصل از زمین لرزه‌ها را ثبت کنند. وقتی لایه‌های زمین روی هم سر بخورند، انرژی بسیار زیادی از آن‌ها خارج شده که در نتیجه زمین لرزه به وجود می‌آید. همانطور که می‌دانید امواج‌ها طول موج‌های متفاوتی دارند، برخی امواج خیلی زودتر به سطح زمین می‌رسد، به طور مثال پیش از آنکه لایه‌های زمین روی هم سر بخورد، فعل و انفعالاتی رخ می‌دهد تا این امر صورت گیرد. در هنگام این فعل و انفعالات اگر طول موج‌های خاص آن را دریافت کنیم به راحتی می‌توانیم زمین لرزه‌ای را پیش از وقوع تشخیص بدهیم. البته دانشمندان با توجه به گسل‌هایی که در لایه‌های زیر زمین وجود دارد، می‌توانند تا حدودی زمان زمین لرزه و یا مکانی که بیشتر در معرض زمین لرزه است را پیش بینی کنند. بی شک در حال حاضر هشدار حیوانات می‌تواند یکی از بهترین و پیشرفته ترین هشدارهای پیش از وقوع زمین لرزه باشد.

منبع: yourarticlelibrary