سرویس سبک زندگی فردا؛ مریم کمالینژاد: چند سالی است که ماه مبارک رمضان و امتحانات پایان سال دانشآموزان در یک زمان قرار گرفته است. امسال هم این روال ادامه دارد. اما چطور میتوان هم روزه گرفت و از برکات و معنویات این ماه مهربان استفاده کرد و هم سرحال بود و به درسخواندن و تکالیف رسید. خاصه برای دانشآموزان که سن و سال کمتری دارند نیاز است که والدین نکاتی را به فرزندان خود گوشزد کرده و در رسیدن به الگوی موثر و مفید آنها را یاری کنند.
انگیزهسازی کنید
با فرزندتان صحبت کنید تا بداند که امتحان دادن با زبان روزه، آنقدرها هم که فکر میکند سخت نیست و ظلمی به او نشده است. به او بگویید که درس خواندن، به تنهایی یک امر معنوی و مورد رضایت خداست، وقتی روزه گرفتن هم به آن اضافه میشود یعنی دانشآموز روزهدار تمام مدت مشغول عبادت است. از او بخواهید که برای درس خواندن از خدا کمک بخواهد. وضو بگیرد. دعای مطالعه را بخواند و مطمئن باشد خداوند به زمان و ذهنش برکت میدهد.
کیفیت نه کمیت
نه افراط کنید نه تفریط. از آن والدینی نباشید که گمان میکنند بچه شق القمر که نکرده یک روزه گرفته است و باید مثل بقیه روزها درساش را هم بخواند و نه از آنها که از این ور بام میافتند و مدام در حال باد زدن بچهاند و قربان صدقه رفتنش و میگویند: «فدای سرت، درس نخوندی هم نخوندی»
مطمئنا دانشآموز روزهدار نمیتواند و فایدهای هم ندرد که به اندازه روزهای دیگر درس بخواند. پس بهتر است به او کمک کنید تا کیفیت مطالعه و درس خواندنش را بالا ببرد به جای کمیت.
آهسته و پیوسته
اجازه ندهید که همهچیز به شب امتحان، یا یک روز قبل از آن موکول شود. هرچند روز که بین امتحان فاصله است را کامل و دقیق برنامهریزی کنید و پیوسته درسخواندن با کیفیت را به فرزندتان آموزش دهید. با این روش حجم درس خواندنی کمتر شده، بازده بالا میرود و روزهداری هم به قوت خودش باقی است.
زمان طلایی برای درس خواندن
راستش ما نمیتوانیم دقیق مشخص کنیم که زمان بهتر برای درس خواندن فرزند شما چه زمانی است. اما به طور کلی میتوان یک الگوی فراگیر را عنوان کرد که برای آن میبایست چیزی که سابق در ذهن داشتید را کنار بگذارید که بچه باید شبها بخوابد و روزها درس بخواند. در این الگو، ۲۴ ساعت روز را باید به چهار بخش تقسیم کنید. سحر تا ظهر، ظهر تا افطار، افطار تا نیمه شب و نیمه شب تا سحر. با توجه به مسئله روزهداری ایدهآلترین زمان برای درس خواندن که بدن هم در شرایط مناسبی باشد. سحر تا ظهر و افطار تا نیمه شب است. از بین این دو، سحر تا ظهر بخش پرانرژیتری محسوب میشود و چون اغلب اعضای خانه یا میروند دنبال کار و زندگی یا خواب هستند، فضا برای درس خواندن محیاتر است. از ظهر تا افطار بدترین زمان برای این است که فرزندتان را وادار به درس خواندن کنید. گرمای هوا، ضعف و کاهش انرژی بازده فعالیت مطالعاتی را بسیار پایین میآورد.
الگوی دیگر
الگوی بالا، الگوی ایدهآلی است، اما ممکن است فرزند شما بعد از صرف افطاری نیاز به کمی استراحت داشته باشد. بسیاری از افراد بلافاصله بعد از غذا خوردن نمیتوانند فعالیت جدیای را شروع کنند و دچار رخوت و کسالت آنی میشوند. در چنین شرایطی بد نیست که یکی دو ساعت بعد از افطار را به استراحت کردن و حتی خوابیدن، اختصاص دهید و اگر فرزندتان با شب بیداری مشکلی ندارد، به او اجازه دهید نیمه شب تا سحر را به درس خواندن بپردازد. سکوت نیمه شب به تمرکز او کمک خواهد کرد.
بعد از ظهرهای کشدار
بعدازظهرها بدترین زمان درس خواندن است، به ویژه چند ساعت قبل از افطار. بدن و ذهن در بی حال ترین وضعیت خود قرار دارد. فرزندتان را در این ساعات مجبور به درس خواندن کنید. نهایتا اینکه تست زدن و یا مرور سادهی دروس خوانده شده را در برنامه قرار دهید.
سختترها
دروسی که نیاز بیشتری به تمرکز و فکر کردن دارند یا به اصطلاح ما دروس سخت تر را در فاصله بین سحر تا ظهر در برنامه بگذارید. این زمان ذهن آمادگی بیشتری برای یادگیری دارد.
همراهی کنید
ماه رمضان ماه مهمانی رفتن هم هست. همه اقوام و دوستان و آشنایان میخواهند در ثواب افطاری دادن شریک شوند، به همین دلیل بسیاری از خانوادهها، شبهای زیادی را به مهمانی رفتن مشغولاند. اگر دانشآموزی در خانه دارید بهتر است در این زمینه اعتدال را رعایت کنید. نه قید همه مهمانیها را بزنید و نه بی توجه به فرزندتان همه را شرکت کنید و توقع داشته باشید او یا تنها در خانه بماند و درس بخواند و یا خودش زمان جایگزین را پیدا کند.
کنار فرزندتان بمانید تا بتواند با خیال راحت به مطالعه درسهایش بپردازد و هر کدام از مهمانیها را که زمان مناسب تری دارد و با برنامه شما جور درمی آید را جهت استراحت و نفس تازه کردن و انرژی گرفتن، شرکت کنید.
ذخیره کردن انرژی
کلاس فوق العاده، کلاسهای غیردرسی، پارک رفتن، مهمانی رفتن و ... همه نیاز به رفت و آمد در هوای گرم خردادماهی دارد که انرژی را میگیرد و فرد را تشنه و گرسنه میکند. بهتر است این برنامه ها را موقتا تا پایان ماه مبارک و امتحانات تعطیل کرده و به بعد از آن موکول کنید.
درس خواندن با چشم
برخی دانش آموزان اشتباها عادت دارند که موقع درس خواندن راه بروند یا بلند بلند دروس را با خودشان تکرار کنند. این سبک مطالعه در هر شرایطی اشتباه است به ویژه در وضعیت روزه داری که انرژی فرد را دو برابر میگیرد و او را گرسنه و تشنه میکند. مطالعه کردن با چشم در حالت نشسته بهترین حالت است که لازم است آن را به فرزندتان آموزش داده و تمرین کنید.
چی بخوریم؟
معضل «حالا چی بپزم» در ماه رمضان پررنگتر میشود. بهتر است یک برنامه ریزی غذایی درست و درمان داشته باشید. چون برخی خوراکیها خود به خود کارایی ذهن و بدن را غیرمستقیم پایین می آورند. در وعده افطار از نوشیدنیهای گرم و قندهای طبیعی استفاده کنید تا فرزندتان انرژی از دست رفتهاش را بازیابد. غذاهای چرب و فست فودها را حداقل برای این یک ماه و از وعده افطار حذف کنید. کله پاچه، کباب کوبیده، غذاهای سرخ کردن فرد را تشنه میکند و تمرکز را از او میگیرد در عوض تا میتوانید میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی ماه مبارک قرار دهید.
دیدگاه تان را بنویسید