مقام علما بالاتر است یا شهدا؟

سرویس سبک زندگی: به این سوال به طور کلی نمی‌‌توان پاسخ داد، چون هم مقام شهدا و هم مقام علما مراتب دارد و همه با هم مساوی نیستند. شهادت نقطه اوج كمال است. در ادامه این مطلب را به نقل از سایت شهر سوال می‌خوانیم.

پیامبر اكرم (ص) فرمود: فَوْقَ كُلِّ ذِی بِرٍّ بِرٌّ حَتَّى یقْتَلَ الرَّجُلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَیسَ فَوْقَهُ بِرّ؛

بالاتر از هر كار خیر و نیكی (كه به ذهن می‌آید)، نیكی برتری وجود دارد، ( این پله های نردبان فوقیت ادامه می‌‌یابد) تا می‌رسد به آنجایی كه فردی در راه خدا كشته و شهید می‌شود، آن هنگامی كه شهادت امضا و محقق شد، بالاتر از آن، نیكی و مقام و منزلتی وجود ندارد.[۱]

امام خمینى رضوان الله تعالی علیه نیز فرموده‌اند: مقام شهید چقدر مهم است كه همه حُجُب و پرده‏‌ها برداشته مى‏‌شود و (شهید) كمال مطلق را ( با چشم دل خود) مى‌‏بیند. چون به اختیار، تمام پرده‌هاى مادى را بالا زده است و از پوسته آنها بیرون آمده، مال و جان و زن و فرزند و تمایلات نفسانى و همه چیز خود را در راه خدا داده است و از این مقامى بالاتر تصور نمى‏‌شود.[۲]

از طرف دیگر در احادیث زیادی مقام علما برتر از شهدا بیان شده است:

امام جعفرصادق (ع) در خصوص علم و عالم فرموده‌اند: در روز قیامت میزان اعمال و علم بشر برپا می‌شود؛ یکی از سنجش‌هایی که در عرصه محشر انجام می‌شود خون شهدا و مرکب دانشمندان است و کفه‌ای که در آن مداد علما است سنگین‌تر از کفه‌ای خواهد بود که خون شهدا در آن قرار دارد.

مقام شهید در اسلام فوق العاده بالاست «عند ربهم یرزقون» هستند و در جوار حضرت حق روزی می‌خورند و با این همه عظمت و جایگاهی که برای شهدا فرض شده است، در برخی مواضع، مقام آنها از عالم کمتر است. شهید با قوه قهریه جسم دشمن را متلاشی می‌کند، ولی عالم با قلم، فکر دشمن را یا در هم می‌کوبد و یا او را هدایت می‌کند، پس عالم با روح سروکار دارد و شهید با جسم.

اما به طور کلی هر کسی در هر موقعیتی که قرار دارد، روح تعبد و تسلیم بودنش در برابر پروردگار است که او را به بالاترین مقام می‌رساند. این تعبد گاهی و انجام وظیفه گاهی در میدان جنگ و جهاد نمود پیدا می‌کند و گاه در عرصه علم و اجتهاد. چه بسا شهیدانی که در نزد خدا هیچ ارزشی ندارند، چون هدف مقدسی از جهاد نداشته‌اند؛ و چه بسا علمایی که از پست‌ترین مقامات هم محروم باشند،؛ چون تقوا و اخلاص لازم را رعایت نکرده‌اند.

/۳۱۶/

پی نوشت:

[۱]. کافی، ج ۲، ص ۳۴۸

[۲]. حاج شیخ عباس مخبر دزفولى، ارمغان شهید‏، ص ۱۲