رحمان ۱۴۰۰؛ نقد و بررسی و هر آنچه باید درباره آن بدانید

فرارو- با گذر از روز‌های نخست سال ۹۸، سینما‌های سراسر کشور شاهد حضور گسترده علاقه‌مندان به هنر هفتم در سالن‌های سینما هستند و به همین دلیل شاهد افزایش میزان فروش فیلم‌ها و همچنین تعداد مخاطبان در این روز‌ها هستیم. به همین مناسبت به صورت روزانه به بررسی فروش فیلم‌های روی پرده می‌پردازیم.

فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی و «متری شیش و نیم» ساخته سعید روستایی که در نخستین هفته از اکران نوروزی صدرنشین گیشه بودند، در روز سوم فروردین ماه نیز به روند مثبت خود ادامه داد و فروش قابل توجهی را در این روز از آن خود کردند.

طبق آمار سامانه فروش سینمای ایران، «رحمان ۱۴۰۰» توانسته است ۵۳۴ میلیون و ۳۰۷ هزار تومان در روز گذشته فروش داشته باشد که رکورد بسیار خوبی است و اگر این روند ادامه‌دار باشد، حتما این فیلم هادی نیز به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما بدل خواهد شد. «رحمان ۱۴۰۰» تا به امروز از مرز دو میلیارد تومان فروش عبور کرده است.

هشتمین فیلم سینمایی منوچهر هادی در مقام کارگردان یک کمدی- اجتماعی است. این فیلم که در ابتدا «خزه» نام داشت، فرم شرکت در بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر را نیز پر کرد، اما از شرکت در این رویداد انصراف داد تا به گفته‌ی عواملش مراحل فنی و پایانی فیلم را سر فرصت به انجام برسانند و فیلم را با دقت بیشتری برای اکران عمومی آماده کنند.

کارگردانش کیه؟ منوچهر هادی کارگردان فیم‌های «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه»، «زندگی جای دیگری است»، «من سالوادور نیستم»، «کارگر ساده نیازمندیم»، «آینه بغل» و سریال «عاشقانه» این بار با این فیلم به دنبال فتح گیشه و شکستن رکورد فروش ۲۰ میلیاردی قبلی خود با فیلم آینه بقل است.

علی سرتیپی مدیر پردیس سینمایی کوروش و مدیر دفتر پخش فیلمیران و تهیه کننده‌ی با سابقه‌ی سینما تهیه کنندگی رحمان ۱۴۰۰ را بر عهده دارد. او فیلم‌هایی از جمله «دراکولا»، «شهر موش‌ها ۲»، «پل چوبی» و «ورود آقایان ممنوع» را در کارنامه‌ی تهیه کنندگی خود دارد.

بازیگران کیا هستن؟ حضور مهران مدیری و محمدرضا گلزار در کنار هم از روز‌های ابتدایی پیش تولید این فیلم نظر‌ها را به خود جلب کرد و عده‌ی زیادی به انتظار دیدن نمایش این دو ستاره‌ی سینما -به خصوص با گریم و لباس‌های جنجالیشان که پیش از این در عکس‌ها دیده شد- در رحمان ۱۴۰۰ هستند.

سعید آقاخانی، ساره بیات، یکتا ناصر و بهرام افشاری نیز از دیگر ستاره‌هایی هستند که در کنار گلزار و مدیری به نقش آفرینی می‌پردازند. از دیگر عوامل سازنده‌ی رحمان ۱۴۰۰ می‌توان به نویسندگی بابک کایدان و میثم کایدان، موسیقی بابک زرین، فیلم‌برداری مرتضی هدایی و تدوین موحد شادرو می‌توان نام برد.

ماجرا از چه قراره؟ داستان فیلم در باره‌ی شخصیتی به اسم رحمان (با بازی سعید آقاخانی) است که سال‌ها در یک شرکت برای حاج آقا جاروسی (با بازی مهران مدیری) کار می‌کند، اما در این سال‌ها حق حقوقی که شایسته‌ی دریافت آن بوده است را دریافت نکرده است و با مشکلات مالی و چهار فرزند زندگی سختی دارد.

رحمان که از بیماری سرطان رنج می‌برد و پزشکان به او اعلام کرده اند به زودی از دنیا خواهد رفت. از این رو به کمک دوستش انوش (با بازی بهرام افشاری) نقشه می‌کشند تا اشکان (با بازی محمدرضا گلزار)، پسر حاج آقا جاروسی، را به قدری عصبانی کنند که رحمان را به قتل برساند تا از مرگ خود برای خانواده اش سودی حاصل کند.

نقد رحمان 1400 بزرگی می‌گفت که فساد وقتی پنهانی باشد، فساد است و اگر عیان شد دیگر فساد نیست و تبدیل به یک سبک زندگی می‌شود. رحمان ۱۴۰۰ هم در همین مسیر گام برمی دارد. عادی جلوه دادن افرادی که با دروغ و تزویر و ریاکاری، با زیر لب ذکر گفتن‌های مداوم، میلیارد میلیارد پول جا به جا می‌کنند، زبان چینی بلد هستند و هر روز راس ساعت ۱۲ یک نفر با آن‌ها تماس می‌گیرد که فلان چیز را بخر و فلان چیز را بفروش.

روزی نشان دادن یک کاراکتر با پیراهن یقه بسته و ته ریش در یک فیلم، حرکتی شجاعانه بود که اگر از تیغ تیز سانسور جان سالم به در می‌برد، جنجالی در سینما‌ها و میان مردم به پا کرد. اما حالا نه تنها نشان دادن چنین شخصیتی آسان است بلکه پا را از آن هم فراتر می‌گذاریم و حاج آقای با نفوذِ فاسدی را می‌سازیم و ایفای نقشش را هم به مهران مدیری می‌سپاریم. اما آیا این به معنی باز شدن فضا و پیشرفت در آزادی بیان است و یا پای مسائل دیگری هم در میان است؟!

این روز‌ها و بعد از جشنواره فیلم فجری که کلید واژه‌ی همه‌ی نشست‌های خبری اش فساد مالی و پول شویی در سینما بود، کیست که نداند اگر رد سرمایه‌ای که در همین فیلم خرج شده است را بگیریم، چه بسا به یک یا چند نفر همچون کاراکتر‌های مهران مدیری و محمدرضا گلزار در این فیلم می‌رسیم؟

جامعه‌ی ما پس از گذراندن یک دوره‌ی هشت ساله‌ی تاریخی، تجربه‌ای ارزشمند کسب کرد. این که برای توجیه هر کاری، هر نوع کاری، با لبخند فریاد زدن و با اعتماد به نفس و بدون شرم در چشم طرف مقابل نگاه کردن و بیان آن کار یا حرف، به آن موضوع مشروعیت می‌بخشد. این که با استفاده از قید "در این شرایط" یا "تو این دوره و زمونه" یا... با وقاحت دروغ گفتن و روز به روز دور شدن از اخلاق کاملا منطقی است. رحمان ۱۴۰۰ هم همین است.

در چشم ما نگاه می‌کند (به قول شخصیت انوش در فیلم: تخم چشم به تخم چشم)، ذکرش را می‌گوید و مالمان را بالا می‌کشد. این است لایف استایل حاج آقا جالوسی‌ها و فیلم و کارگردانش هم ظاهرا به هیچ عنوان بر ضد این طرز تفکر نیستند و چه بسا که در حال تبلیغ این فرهنگ نیز باشند. نشان دادن مردم عادی و کسانی که پولشان را در کلاهبرداری‌های موسسات مالی از دست دادند به شکل مشتی افراد بی سواد که فکری جز شکم و زیر آن ندارند، آیا جانب داری از همان طبقه‌ی یقه بسته‌ی کلاهبردار نیست؟

فیلم رحمان ۱۴۰۰ به تبعیت از کار‌های اخیر منوچهر هادی هیچ گونه نوآوری‌ای در فرم و محتوی ندارد. صحبت از فرم که برای چنین فیلمی اتلاف وقت است. چیزی به اسم کارگردان در رحمان ۱۴۰۰ در چندمین درجه‌ی اهمیت قرار دارد. محتوی فیلم هم که تقریبا هیچ ربطی به سازندگان فیلم ندارد و آن‌ها فقط شوخی‌ها و تکیه کلام‌ها را از فضای مجازی جمع آوری کرده اند.

هنوزم که هنوز است ما باید به در آوردن ادای پیرمردی که چند سال پیش در مقابل دوربین مشت هایش را گره کرده بود و برای آمریکا خط و نشان می‌کشید و فیلم چند دقیقه‌ای مصاحبه اش در فضای مجازی هنوز هم دست به دست می‌شود، بخندیم.

هر کسی که در زندگی اش فقط به تعداد انگشتان دو دستش هم فیلم سینمایی دیده باشد، قطعا از دیدن صحنه‌ی تبلیغ رحمان ۱۴۰۰ برای اسپانسر ستاره مربعی اش شگفت زده خواهد شد. پیش از این در فیلم‌هایی دیده بودیم که در یک پلان دو سه ثانیه‌ای از فیلم بیلبورد یا محصولی از یک اسپانسر گوشه‌ای از تصویر ظاهر می‌شود و می‌رود که خودش به اندازه‌ی کافی زننده بود. اما این روز‌ها ظاهرا اسپانسر‌ها به این هم راضی نمی‌شوند و سکانسی کامل برای تبلیغ محصول یا شرکتشان می‌خواهند!

در بخشی از فیلم، کاملا بی دلیل، رحمان خوانواده اش را برای صرف شام به بیرون از خانه می‌برد و هنگام پرداختن حسابش متوجه می‌شود که کیف پولش را همراهش نیاورده است. این جا است که همسرش فکر بکری به ذهنش می‌رسد. تلفن همراهش را در می‌آورد و با اپلیکیشن کار آمدش به داد رحمان می‌رسد و نه تنها مبلغ مورد نظر را، به راحتی و با صرف کمترین زمان، به حساب مغازه دار کارت به کارت می‌کند بلکه یک شارژ دو هزار تومانی، باز هم به راحتی و باصرف کمترین زمان، هم برای رحمان می‌خرد! این که این صحنه برای اسپانسر فیلم تبلیغ است یا ضد تبلیغ را نمی‌دانیم.

اما آن چه واضح است بردگی تمام و کمال عوامل فیلم سازی در خدمت اسپانسر و پول و سرمایه است. این که در میانه‌ی فیلم به سبک تلوزیون فیلم قطع شود و چند دقیقه‌ای پیام بازرگانی ببینیم به مراتب راه حل شرافتمندانه تری برای تبلیغ اسپانسر است.

رحمان ۱۴۰۰ با گلزارش و با مهران مدیری و کمدی و شوخی‌های رکیک بالای ۱۸ سالش فروش خوبی خواهد داشت. با اکران نوروزی و بلیط احتمالا ۲۰ هزار تومانی و تبلیغات گسترده و.... اما‌ای کاش...