دعا، در ظهور امام زمان(عج) تأثیر دارد؟

هر انقلاب و نهضتی برای رسیدن به اهداف عالی خود، به مقدمات و آمادگی‌هایی نیاز دارد، دعوت و قیام جهانی و فراگیر امام موعود نیز به زمینه‌ها و شرایطی نیاز دارد که بخشی از آن‌ها را افراد جامعه آماده می‌کنند، اقشار گوناگون ملت با تشکیل یک حکومت و انقلاب برخاسته از متن جامعه که بر احیای ارزش‌های فراموش شده مبتنی است و در راستای اهداف و شعار‌های بلند امام عصر حرکت می‌کند، می‌توانند شرایط و زمینه را برای ظهور امام عصر فراهم کنند،‌ بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) در این باره می‌نویسد: رسول خدا(ص) فرموده است: «یخرج ناس من المشرق فیوطئون [یمهّدون] للمهدی یعنی سلطانه»؛(1) گروهی از مردم از طرف مشرق خروج می‌کنند، پس برای مهدی حکومتش را آماده می‌کنند. در این راستا، امام راحل، معمار بزرگ انقلاب و بنیان‌گذار این نظام الهی می‌گوید: ما با خواست خدا، دست تجاوز و ستم همه ستمگران را در کشور‌های اسلامی می‌شکنیم و با صدور انقلابمان که در حقیقت صدور انقلاب راستین و بیان احکام محمدی صلی‌الله‌علیه‌وآله است، به سیطره، سلطه و ظلم جهان‌خواران خاتمه می‌دهیم و به یاری خدا، راه را برای ظهور منجی و مصلح کل و امامت مطلق حق، امام زمان هموار می‌کنیم.(2) همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود، انقلاب ایران را شروع انقلاب امام موعود می‌داند و می‌گوید: «انقلاب مردم ایران، نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام، به پرچم‌داری حضرت حجت علیه‌السلام است که خداوند، به همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد».(3) مقام معظم رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای دامت‌برکاته نیز می‌گوید: «… اولین قدم برای حاکمیت اسلام و برای نزدیک‌شدن ملت‌های مسلمان به عهد ظهور مهدی موعود ـ ارواحنا له الفداء ـ به وسیله ملت ایران برداشته شده است و آن، ایجاد حاکمیت قرآن است».(4) ایشان رابطه این دو انقلاب را این گونه تبیین می‌کند: انقلاب ما، در راه آن هدفی که امام زمان برای تأمین آن هدف مبعوث می‌شود و ظاهر می‌شود یک مقدمه لازم و یک گام بزرگ بوده است، ما اگر این گام بزرگ را برنمی‌داشتیم، یقیناً ظهور ولی عصر به عقب می‌افتاد، شما مردم ایران و مادران شهید داده و پدران داغدار و افرادی که در طول این مبارزه زحمت کشیده‌اند، بدانید و شما ‌ای امام بزرگوار امت! بدانید ـ که بهتر از ما می‌دانید. ـ شما موجب پیشرفت حرکت انسانیت به سوی سر منزل تاریخ و موجب تسریع در ظهور ولی عصر شدید، شما یک قدم، این بار را به منزل نزدیک‌تر کردید».(5) در نتیجه انقلاب اسلامی ایران همچنان که برخاسته از اعتقاد به امامت است، زمینه‌ساز قیام و حکومت امام مهدی(عج) نیز است. *آیا دعای ما، در ظهور امام زمان(عج) تأثیر دارد؟ دعا در اندیشه اسلامی به عنوان رابطه انسان با خدا و خاستگاه ارزش‎‌ها شناخته شده است، انس و الفت با دعا، موجب تسریع در امر فرج و ظهور امام زمان خواهد شد. در روایتی از امام عصر آمده است: «و أکثرو الدعاء بتعجیل الفرج فان ذلک فرجکم»؛(6) برای تعجیل فرج دعا کنید، چرا که آن، موجب گشایش امر شما خواهد بود. مرور ادعیه مهدوی نشان می‌‎دهد، دعا ظرفیت شیعیان را در پذیرش آموزه امامت و مهدویت پرورش می‌‎دهد، چنانچه جامعه از دعا لب فرو بسته، فرج امام زمان را به ‌عنوان خواسته خویش مطرح نکند، توفیقی برای اجابت خداوند نسبت به این نیاز بنیادی جامعه نخواهد بود، در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: «ولو ان عبدا سد فاه و لم یسأل لم یعط شیئأ فسل تعط»؛(7) اگر بنده خدا، لب به دعا نگشاید و از خداوند متعال نیاز خود را درخواست نکند، خدا به او چیزی عطا نخواهد کرد. اهتمام به دعاهای مهدوی در اندیشه اسلامی تا آنجا پیش می‌‎رود که یونس‌ بن ‌عبدالرحمن می‌‎گوید:‌ امام رضا(ع) همواره دستور می‌‎داد برای امام دوازدهم دعا کنند.(8) به همین روی در اندیشه اسلامی وارد شده است: از دعا ملول نباشید، چرا که دعا نزد خداوند متعال جایگاه ویژه‌ای دارد.(9) از دقت در مجموع روایات معلوم می‌‎شود، دعا تأثیر بسزایی در تعیین سرنوشت و تغییر و تحول و تعالی جامعه اسلامی داشته، حتی موجب تغییر تقدیر می‌شود، بنابراین انس و الفت با دعا، موجب تغییر وضعیت کنونی جامعه و بهبود زمینه برای ظهور می‌شود و تمسک و توسل به خداوند متعال و اهل بیت در قالب دعا، موجب تسریع ظهور امام زمان(عج) خواهد شد. *پی‌نوشت‌ها: 1-کشف‌الغمة، اربلی، ج۲، ص۴۷۷. 2-صحیفه نور، ج۲۰، ص۱۳۲. 3-همان، ج۲۱، ص۱۰۸. 4-دیدار به مناسبت میلاد حضرت مهدى علیه‌السلام، ۲۵/۰۹/۱۳۷۶. 5-خطبه‌های نماز جمعه تهران، تاریخ ۶/۴/۵۹ 6-کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۵. 7-کافی، کلینی، ج۲، ص۴۶۶. 8-مصباح‌المتهجد، شیخ طوسی، ص۴۰۹. 9-ر.ک: کافی، کلینی، ج۲، ص۴۸۸.