گام جدید دانشمندان برای بهبود آلزایمر

فارس: دانشمندان موفق شدند تا ساختار پیچیده پروتئاز که به عنوان یکی از علل بیماری آلزایمر شناخته شده است را بشکنند. تیم محققان دانشگاه «تسینگوا» چین در حال مطالعه بدکاری آنزیم‌های گاما سکرتاز (مجموعه آنزیمی که قطعات پروتئین تولید شده هیدرات سلولز ژلاتینی را در بافت مغز می‌شکند) هستند. اختلال در عملکرد آنزیم‌های گاما سکرتاز می‌تواند بیش از پروتئین اسید آمینه که با آبتا 42 شناخته شده است را تولید کند؛ پپتیدها در اطراف سلول‌های عصبی که مسئول تفکر انسان و حافظه است ذخیره شده و در نهایت به نابودی آنها منجر می‌شود. در بیماری آلزایمر ساختارهای پروتئینی کروی شکلی در خارج نورون‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته‌ای در جسم سلولی نورون‌ها تشکیل می‌شود. این ساختارهای پروتئینی که به آنها اجسام آمیلوئیدی گفته می‌شود، بر اثر برخی تغییرات در پروتئوم سلول‌های عصبی و به هم خوردن تعادل و تغییر در میزان و یا ساختار پروتئین‌های پر سینیلین، آپو لیپو پروتئینE، سینو کلئین و پپتید آمیلویئد بتا ایجاد می‌شود؛ یکی از مهمترین پروتئین‌های پیش ساز آمیلوئید نام دارد. این پروتئین در سلول‌های دستگاه عصبی بیان می‌شود و در اتصال سلول‌ها به هم، تماس سلول‌ها و اتصال به ماتریکس خارج سلولی نقش دارد. پروتئین PPA به وسیله سه نوع آنزیم پروتئولیتیک پردازش می‌شود؛ آنزیم‌های آلفا، بتا و گاما سکرتاز، به ترتیب پروتئین را در اسیدهای آمینه 678 ، 671 و 711 برش می‌دهند. با اثر آنزیم‌های گاما و بتا سکرتاز بر پروتئین App به ترتیب پپتیدهایی به نام آمیلوئید بتا 40(دارای 40 آمینو اسید) و آمیلوئید بتا 42 ایجاد می‌شوند. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلول کم است و به سرعت تجزیه می‌شود. اما اگر در پروتئوم سلول‌های عصبی این تعادل بر هم بخورد و مقدار این قطعات افزایش یابد ساختارهای پروتئینی کروی و در نتیجه آلزایمر ایجاد می‌شود. در بیماران مبتلا به سندرم داون میزان بیان پروتئین افزایش می‌یابد و علائمی شبیه آلزایمر مشاهده می‌شود که ممکن است به علت افزایش مقدار پپتید آمیلوئید بتا42 باشد زیرا ‍‍‍‍‍ژن پروتئین APP بر روی کروموزم 21 قرار دارد. بیماری آلزایمر رایج‌‌ترین شکل زوال عقل است؛ علایم بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات به خصوص حافظه موقت در دوران پیری آغاز شده و به تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌گیری و سرانجام مرگ بر اثر ناراحتی‌های تنفسی به پایان می‌رسد. بر اساس آمار ناقص، حدود ۵ میلیون نفر در چین، به عنوان یک چهارم از تعداد کل در جهان از بیماری آلزایمر رنج می‌برند. در مطالعات اخیر نشان داده شد که خواب مناسب در شب به تمیز کردن پروتئین انباشت شده که با ابتلا به بیماری آلزایمر در ارتباط است؛‌ کمک می‌کند. نویسنده این مطالعه گفت: بی‌نظمی مکرر در خواب به انباشته شدن پروتئین آمیلوئید بتا می‌تواند منجر شود.